Sayt test rejimida ishlamoqda

Юлдашев Хамза Камаловичнинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон


I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Кўкаламзорлаштириш учун майда баргли жўка (Tilia сordata Mill.) ва оқ қайин (Betula рendula Roth.) кўчатларини етиштиришни жадаллаштириш технологияси”, 06.03.01 – Ўрмон экинлари. Селекция, уруғчилик ва шаҳарларни кўкаламзорлаштириш. Ўрмонлар агромелиорацияси ва ҳимояўрмонларини барпо этиш (қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.4.PhD/Qx337.
Илмий раҳбар: Кожахметов Советбек Кожахметович, қишлоқ xўжалиги фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўрмон хўжалиги илмий-тадқиқот институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Андижон қишлоқ хўжалиги ва агротехнологиялар институти, PhD.05/30.10.2020.Qx.126.01.
Расмий оппонентлар: Сирожиддинов Беҳзод Арабджонович, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, доцент; Толипов Хожимурод Миразимович, биология фанлари номзоди.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат аграр университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади жўка ва оқ қайин кўчатларини етиштиришнинг илмий асосланган комплекс агротехнологиясини ишлаб чиққан ҳолда стандарт уруғкўчатлар ва кўчатларни етиштиришда уларнинг ўсишини  жадаллаштириш орқали етиштириш муддатини 2 йилга қисқартириш иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор Ўзбекистон Республикасида жўка ва оқ қайин кўчатларини кўчатхонада етиштиришни жадаллаштирувчи агротехнология ишлаб чиқилган. Бунинг натижасида қуйидагилар аниқланган:
майда баргли жўка учун уруғ теришнинг мақбул муддати август ойининг иккинчи ўн кунлиги ҳисобланиб, уруғ экиш меъёри 1 п.м. га 450 дона бўлганлиги аниқланган, оқ қайин учун уруғ теришнинг мақбул муддати сентябрь ойининг учинчи ўн кунлиги ҳисобланиб, уруғ экиш меъёри 1 м2 га 3 г бўлганлиги аниқланган;
кўчатларни етиштиришда суғоришнинг мақбул режими майда баргли жўка учун тупроқ намлигини ЧДНСга нисбатан 70-80% да сақлаганда назоратга нисбатан бўйига ўсиш 15,6% га  юқори натижа олинганлиги аниқланган;
жўка ва оқ қайин уруғкўчатларига минерал ўғит қўллаш бўйича N90P60К30 меъёрда қўллаган назоратга нисбатан бўйига ўсиш жўкада 24,0%, оқ қайинда 17,0% ни ташкил этгани аниқланган;
 ўстирувчи модда гиббереллин эритмасининг  200 мг/л концентрацияси билан  ўсимликка ишлов берилганда назоратга нисбатан бўйига ўсиш жўкада 22,7%, оқ қайинда 20,2% ни ташкил этгани аниқланган;
майда баргли жўка ва оқ қайин кўчатларини етиштиришда илмий асосланган комплекс агротехнологияни (N120P90К30 + 200мг/л Гиббереллин + ЧДНСга нисбатан 70-80% да тупроқ намлигини ушлаш) тартибидаги қўллаш натижасида бўйига ўсиш жўкада 29,6%, оқ қайинда 28,5% ни ташкил этиб,  кўчатхоналарда кўчат етиштириш муддати анъанавий усулга нисбатан 2 йилга қисқарганлиги аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Кўкаламзорлаштириш учун майда баргли жўка (Tilia сordata Mill.) ва оқ қайин (Betula рendula Roth.) кўчатларини етиштиришни жадаллаштириш технологияси бўйича олиб борилган илмий тадқиқот натижалари асосида:
Жўка ва оқ қайин кўчатларини етиштиришда комплекс агротехнологияни қўллаш бўйича Тошкент вилоятининг Саксонота ўрмон хўжалигида 4,0 га майдонга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Ўрмон хўжалиги Давлат қўмитасининг 2022 йил 14 апрелдаги 03/21-1791-сон маълумотномаси). Натижада ҳар иккала дарахт кўчатларидан 1 га майдондан 24000 дона стандарт ҳолдаги кўчатлар олинди. Бунда иқтисодий самарадорлик анъанавий усулга нисбатан 2,0−2,2 баробарга ошган;
жўка ва оқ қайин кўчатларини етиштиришда комплекс агротехнологияни қўллаш бўйича Тошкент вилоятининг Дархон илмий-тажриба хўжалигида 3,0 га майдонга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Ўрмон хўжалиги Давлат қўмитасининг 2022 йил 14 апрелдаги 03/21-1791-сон маълумотномаси). Натижада ҳар иккала дарахт кўчатларидан 1 га майдондан 19500 дона стандарт ҳолдаги кўчатлар олинди. Бунда иқтисодий самарадорлик анъанавий усулга нисбатан 1,8−2,0 баробарга ошган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish