Акбарходжаева Феруза Абдуганиевнанинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Тиббиёт соҳасига оид ўзлашма терминларнинг лингвостатистик тадқиқи (лотин тилидан рус ва ўзбек тилларига ўзлашган терминлар мисолида)”, 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.1.PhD/Fil1602.
Илмий раҳбар: Тешабаева Дилфуза Мўминовна, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллар университети,  DSc.03/30.12.2019.Fil/Ped.27.01.
Расмий оппонентлар: Джуманова Дильбар Рахимовна, филология фанлари доктори, профессор; Бакиров Поён Уралович, филология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Фарғона давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади рус ва ўзбек тиббиёт терминлар тизимида лотин тилидан ўзлашган терминларнинг деривацион, структур-семантик, трансформацион аспектларда лингвостатистик хусусиятларини очиб беришдан иборат. 
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
тиббиёт соҳаси доирасида лотин тилидан ўзлашган қатламнинг статистик таҳлили орқали лотин тилидан ўзлашган тиббиёт терминлари рус ва ўзбек тилларидаги мутаносиб юқори кўрсаткичини аниқлаш орқали лотин тилининг тиббиётда маҳсулдор термин элементларнинг ясалиши учун асос тил сифатида хизмат қилиши  исботланган; 
лотин тилидан ўзлашган тиббиёт терминларининг деривацион ҳамда структур хусусиятлари, ўзлашма қатлами, даражаси ва шаклларининг экстралингвистик алоқалар билан боғлиқлиги ҳамда универсал тил ҳодисаси эканлиги далилланган;
рус ва ўзбек тиллари тиббиёт терминлари луғатлари ўзлашма қатламида лотин тилидан ўзлаштирилган терминлар ўрта миқдордаги  суффикслар  (ul-,  cul-, ol-,  as,  id,  um, ism, ur-a), махсулдорлиги  юқори суффикслар io-, префикслар даражасида  маҳсулдорлиги юқори (in-, im-, de-),  маҳсулдорлиги ўрта (con- (co-, col-, com-,  cor-), re-, e-, ex-, dis- (di-, dif-), bi-, trans-, ab-, abs-), маҳсулдорлиги паст (inter-, se-, ob- (oc-, of-, op-), per-, prae-, pro-, tri-) префиксли термин элементларга ажратиш орқали исботланган;
 лотин тилидан ўзлашган тиббиёт терминларининг семантик трансформацияси жараёнида семантик трансформацияга учраган ҳамда асл маъносини йўқотган лотин тили тиббиёт терминларининг гуруҳини рус ва ўзбек тилларида янги мазмун ва маъно касб этган ўзлашмалар ташкил этиши ўзлашма терминлар тил қатламида семантик ўзгариш, маънонинг торайиши, кенгайиши, маъно кўчиши билан боғлиқ трансформацион ҳодисаларни очиш орқали далилланган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Рус ва ўзбек тилларидаги тиббиёт соҳаси терминларининг шаклланиши, лотин тили асосида ўзлашма қатлами деривацион ва семантик хусусиятлари таҳлили бўйича олинган илмий натижалар ҳамда амалий таклифлар асосида:
тиббиёт терминларининг мураккаб тизимлардан бири сифатида шаклланиш манбалари, структур-семантик тавсифи, терминологик майдони, лисоний шакли, дефиницияси ва мураккаб тузилиши каби лингвистик мақомларига оид хулосалардан  Эрасмус+ дастурининг ICM, KA-107 - International Credit Mobility between European Union and Uzbekistan HEIs, through staff and student mobility exchange projects between Uzbekistan State University of World Languages and Ruhr University Bochum (Germany) - 2020-1-DE01-KA107-005433- (Eвропа Иттифоқи ҳамда Ўзбекистон Олий Таълим муассасалари ўртасида халқаро тажриба алмашинуви доирасида Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети ҳамда Бохумдаги Рур университети (Германия) ўртасидаги кредит сафарбарлиги) лойиҳасида фойдаланилган (Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университетининг 2022 йил 12 сентябрдаги IRD/22-сон маълумотномаси). Натижада лойиҳа доирасида яратилган ўқув қўлланмалар тиббиёт терминологиясига оид янги илмий далиллар билан бойитилган;
 лотин  тилидан рус ва ўзбек тилига ўзлашган тиббиёт терминларининг лингвистик хусусиятлари ва статистик таҳлили натижаларидан Ўзбекистон педагогика илмий тадқиқот институтида 2017-2020 йиллар давомида бажарилган “ФЗ – 2016 – 098165532 рақамли “Қорақалпоқ тилининг янги алфавити ва имло қоидаларига мувофиқ она тили  ва адабиётини ривожлантириш методикаси” мавзусидаги фундаментал лойиҳада фойдаланилган (Ўзбекистон педагогика илмий тадқиқот институти Қорақалпоқ филиалининг 2022 йил 30 мартдаги 78-сон маълумотномаси). Натижада рус ва ўзбек тилига ўзлашган  лотин тиббиёт терминлари қорқалпоқ  адабий тилига киритиш масалалари бўйича тадқиқотда берилган илмий тавсиялардан  фойдаланилган;
ўзлашма тиббиёт терминларида семантик трансформация усуллари ҳамда ўзлашма терминлар тил қатламида семантик ўзгариш, маънонинг торайиши, кенгайиши, маъно кўчиши билан боғлиқ ҳодисаларга оид хулосалардан Ўзбекистон Республикаси Тожик маданияти марказида бажарилган 69-05/34-рақамли “Миллатлараро тотувлик барқарорлик омили ва халқаро тинчлик гарови, бугунги жамиятимизнинг ички ва ташқи сиёсатининг асоси” мавзусидаги амалий лойиҳада фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Тожик маданияти марказининг 2022 йил 28 октябрдаги 7-сон маьлумотномаси). Натижада тиббиёт соҳасига оид терминлар тараққиётида лотин тилининг муҳимлиги республикамиз тиббиёт олий таълим муассасалари таълим жараёнига оид маълумотлар билан бойиган.