Sayt test rejimida ishlamoqda

Абдумўминов Баҳодир Одинаевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Географик ахборот технологиялари асосида жой рельефининг 3 ўлчамли моделини яратиш ва тадқиқ қилиш (Сурхондарё вилояти мисолида)», 11.00.06 - Геодезия. Картография» (география фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.4.PhD/Gr66.
Илмий раҳбар: Мирмахмудов Эркин Рахимжанович, физика-математика фанлари номзоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Термиз давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон миллий университети, DSс.03/30.12.2019.Gr.01.06.
Расмий оппонентлар: Сафаров Эшкобул Юлдашович, техника фанлари доктори, профессор; Реймов Полат Расбергенович, география фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: “Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти” Миллий тадқиқот университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Сурхондарё вилояти ҳудудининг 3 ўлчамли рельеф моделини яратиш ҳамда мазкур моделдан амалиётда фойдаланиш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
турли хил масштабдаги топографик хариталар, дала кузатувлари ҳамда Панорама ГАТ ёрдамида ҳудуднинг 3 ўлчамли рельеф моделини яратиш методикаси Сурхондарё вилояти мисолида такомиллаштирилган;
SRTM (Shuttle radar topography mission) маълумотлари ва ArcGIS ёрдамида вилоят ҳудудининг рақамли 3 ўлчамли рельеф модели яратилган;
Сурхондарё вилояти рельефининг рақамли фазовий моделини турли хил координаталар тизимлари (географик, геодезик ва тўғри бурчакли Гаусс-Крюгер) га боғлаш усули ишлаб чиқилган;
рельефнинг 3 ўлчамли рақамли харитаси, бўйлама профили ва маълумотлар базасини тузиш асосида вилоятдаги сув омборларининг сув босиш зоналари тарқалиш ареали моделлаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: 
Сурхондарё вилояти топографик хариталари асосида ҳудуднинг рақамли харитасини яратишда ГАТ дан фойдаланиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
тадқиқот олиб борилган ҳудуднинг топографик хариталари таҳлил қилиниб, Панорама ГАТ ёрдамида вилоят ҳудудининг 3 ўлчамли моделини яратишнинг такомиллашган методикаси ишлаб чиқилиб, унинг натижасида олинган илмий-амалий таклифлар Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитаси ҳузуридаги Кадастр агентлиги амалиётида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитаси ҳузуридаги Кадастр агентлигининг 2022 йил 30 июндаги 03-03-608-сон маълумотномаси). Натижада, мазкур методдан фойдаланиб, республикамизнинг бошқа вилоятлари ҳудудларининг 3 ўлчамли рельеф моделларини яратиш имкониятлари яратилган;
Сурхондарё вилояти ҳудудининг SRTM  маълумотлари ArcGIS дастури ёрдамида қайта ишланиб, вилоят ҳудудининг яратилган 3 ўлчамли рельеф модели Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитаси ҳузуридаги Кадастр агентлиги амалиётида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитаси ҳузуридаги Кадастр агентлигининг 2022 йил 30 июндаги 03-03-608-сон маълумотномаси). Натижада, жой рельефининг автоматлаштирилган визуал моделларини тезкор равишда олиш ва унда лойиҳалаш ишларини такомиллаштириш имкони яратилган;
Вилоят ҳудудининг яратилган 3 ўлчамли рельеф модели турли хил координаталар тизими, хусусан, географик, геодезик ҳамда тўғри бурчакли Гаусс-Крюгер координаталар тизимларига боғлаб, олиб борилган таҳлил ишлари Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитаси ҳузуридаги Кадастр агентлиги амалиётида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитаси ҳузуридаги Кадастр агентлигининг 2022 йил 30 июндаги 03-03-608-сон маълумотномаси). Натижада, 3 ўлчамли рельеф моделларини координаталар тизимларида ифодалаш, топографик-геодезик тадқиқотларда улардан фойдаланиш имкониятини берган;
рельеф ҳолати турлича бўлган ҳудудларнинг рақамли хариталари ҳамда рельефнинг 3 ўлчамли моделида чизиқли иншоотлар профилини тузиш, ҳудуднинг майдони ва ҳажмини ҳисоблаш, ҳавфли табиий жараёнларнинг тарқалиш ареалини моделлаштириш бўйича ишлаб чиқилган таклиф ва тавсиялар Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитаси ҳузуридаги Кадастр агентлиги амалиётида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитаси ҳузуридаги Кадастр агентлигининг 2022 йил 30 июндаги 03-03-608-сон маълумотномаси). Натижада, рельефнинг 3 ўлчамли рақамли моделида чизиқли иншоотларни лойиҳалаш, рақамли маълумотлар асосида ер ҳисобини юритиш, ҳудудларни географик, ландшафт, гидрографик баҳолаш имконияти яратилган. 

Yangiliklarga obuna bo‘lish