Оразалиев Ғафур Базарбаевичнинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

 I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Қорин бўшлиғи жаррохлигида маҳалий яра қопламалари қўлланишининг клиник-экспериментал асосланиши», 14.00.27 – Хирургия (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.4.DSc/Tib638.
Илмий маслаҳатчи: Исмаилов Сайдмурад Ибрагимович, тиббиёт фанлари доктори.
Диссертация бажарилган муассаса номи: академик В.Воҳидов номидаги Республика ихтисослаштирилган хирургия илмий-амалий тиббиёт маркази.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: академик В.Воҳидов номидаги Республика ихтисослаштирилган хирургия илмий-амалий тиббиёт маркази Dsc.04/30.12.2019.Tib.49.01.
Расмий оппонентлар: Акилов Хабибулла Атауллаевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Хакимов Мурод Шавкатович, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Абдуллажанов Бахром Рустамжанович, тиббиёт фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: Краснодар ўлкаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги “Профессор. С.В. Очаповский номидаги 1-сон ўлка клиник шифохонаси - илмий тадқиқот институти” ДССБМ (Россия Федерацияси).
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: клиник-экспериментал тадқиқотлар, паренхиматоз қон кетишларни тўхтатиш усулларини ишлаб чиқиш ва битишма жараёни ривожланишини олдини олиш орқали абдоминал жаррохликда маҳаллий яра қопламаларини қўллашнинг истиқболларини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
касалликка, аввал ўтказилган амалиётларнинг тури ва сонига, ҳамда перитонит мавжудлиги ва тарқалганлигига боғлиқ ҳолда, қорин бўшлиғи аъзоларидаги турли шошилинч жаррохлик амалиётларидан кейин битишмали ичак тутилишининг ривожланиш эҳтимоллиги аниқланган;
консерватив даводан кутилаётган самарага ҳамда хирургик даволаш заруриятига кўра тақсимлаган ҳолда турли шошилинч жаррохлик амалиётларидан кейин 5 йил давомида клиник жиҳатдан аҳамиятли бўлган битишмали ичак тутилиши ривожланишининг потенциал хавфи аниқланган; 
Na-карбоксиметилцеллюлоза, вискоза ва уларга бириктирилган кальций ионларини қўллаш, паренхиматоз аъзоларнинг экспериментал яраларига суртилганда, имплантатнинг юқори гигроскопик хусусиятлари ҳисобига яллиғланиш жавоб реакциялари ривожланиш хавфини камайтиргани холда нейтрал муҳитни яратиши ҳамда турғун гемостатик самарани таъминлаши исботланган; 
таклиф қилинган биопарчаланувчан имплантатнинг паренхиматоз аъзонинг жароҳатланган сохасига узоқ муддатли фиксацияси фонида яллиғланиш белгиларининг йўқлиги ҳисобига, қорин бўшлиғининг атроф аъзолари билан битишма жараёни ривожланишининг фаоллашиши ҳамда маҳалий инфильтратлар шаклланиши холатлари кузатилмаслиги аниқланган;
биопарчаланувчан полимер воситасини маҳалий қўллаш орқали қон кетаётган юзани тезда қоплаб ишончли гемостатик самарага имкон берувчи талоқ жароҳатланишидаги қон кетишини тўхтатиш усули ишлаб чиқилган;
қорин бўшлиғи ковак аъзоларининг бутунлиги бузилиши кузатилган жароҳатланишларда, таркибида вискоза бўлган ҳамда перифокал яллиғланишсиз яра юзасини узоқ муддат чегаралашни таъминлаб берувчи давомли биопарчаланиш хусусиятига эга бўлган яра қопламасини қўллаш билан тавсифланувчи битишма жараёни ривожланишини олдини олиш усули такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Қорин бўшлиғи аъзоларидан паренхиматоз қон кетиш кузатилган беморларга юқори технологик хирургик ёрдам кўрсатиш сифатини яхшилаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
«Қораталоқ жароҳатланганда қон кетишни тўхтатиш усули» такомиллаштирилган (Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлигининг 2022 йил 31 мартдаги IAP 06817-сонли ихтиро учун патенти). Таклиф қилинган усул, талоқ жароҳатланишларида самарадор ва якуний гемостазга эришишга, шу орқали, жароҳатланишга организмнинг иммун жавоби шаклланишида муҳим аҳамиятга эга бўлган аъзони сақлаб қолишга, даво муддатларини қисқартиришга, асоратлар сонини ва такрорий қон кетиш хавфини камайтиришга имкон берган; 
«Қорин бўшлиғи аъзоларини бутунлиги жароҳатланганда битишма жараёнини профилактика қилиш усули» такомиллаштирилган (Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлигининг 2022 йил 31 мартдаги IAP 06818-сонли ихтиро учун патенти). Таклиф қилинган усул, битишма касаллиги ривожланишини олдини олиш мақсадида, қорин бўшлиғи аъзолари юзасида узоқ муддатли ва маҳалий битишмага қарши таъсирга эга мустаҳкам яра қопламасини шакллантириш, регенерация жараёнини тезлаштириш, асоратлар сони ва аралашув соҳасида қайта амалиётлар хавфини камайтиришга имкон берган;
паренхиматоз қон кетишларда ва битишма жараёни ривожланишини олдини олиш бўйича тадқиқотнинг илмий янгилиги асосида ишлаб чиқилган «Паренхиматоз қон кетишларда ва битишма жараёни ривожланишини олдини олиш учун янги маҳаллий «Хемобен» яра қопламасини қўллаш» номли услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2022 йил 17 октябрдаги 08-32072-сон маълумотномаси). Таклиф қилинган тавсиялар самарали гемостатик эффект борасида маҳалий «Хемобен» яра қопламасининг қўлланиш кўламини кенгайтиришга хамда қорин бўшлиғида ташрихдан кейинги битишма жараёни ривожланиши хавфини камайтиришга имкон берган;
қорин бўшлиғи аъзоларида паренхиматоз қон кетиш кузатилган беморларга хирургик ёрдам кўрсатиш сифатини яхшилаш бўйича олинган илмий натижалар соғлиқни сақлаш амалиётига, хусусан, Андижон ва Хоразм вилоят кўп тармоқли тиббиёт марказларининг хирургия бўлимлари фаолиятига жорий этилган. (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2022 йил 17 октябрдаги 08-32072-сон маълумотномаси). Қорин бўшлиғи аъзоларидаги шошилинч амалиётларнинг тактик-техник жиҳатларини такомиллаштириш жигар ва талоқ паренхимасининг травматик жароҳатланишларида гемостатик самара сифатини 41,9% дан 71,4% га яхшилаш, ётоқ даври давомийлигини 8,3±1,6 дан 6,9±1,4 кунгача камайтириш ҳамда узоқ муддатли кузатув даврида клиник жиҳатдан аҳамиятли бўлган ичак тутилиши ҳолатлари ривожланиш частотасини 8,8% дан 2,0% гача қисқартириш имконини берган.