Sayt test rejimida ishlamoqda

Жўраева Соҳибжамол Норқобиловнанинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Замонавий педагог имижи шаклланишининг ижтимоий-психологик омиллари», 19.00.05 – Ижтимоий психология. Этнопсихология (психология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2016.3.DSc/Р71.
Илмий маслаҳатчи: Шоумаров Ғайрат Бахрамович психология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат педагогика университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат педагогика университети, PhD.03/30.12.2021.P.26.02.
Расмий оппонентлар: Қодиров Умарали Дўстқобилович, психология фанлари доктори, доцент; Абдуллаева Шоира Хамидовна, психология фанлари доктори, профессор; Шамсиев Ўктам Бадриддинович, психология фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Қарши давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади олий таълим муассасаси замонавий педагоги имижи шаклланишининг ижтимоий-психологик омилларини такомиллаштириш бўйича тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
замонавий педагог имижининг шахслилик хусусиятларини ривожланганлик даражасига мувофиқ, уларда ўзига ишонч, талабчанлик, мустақиллик, касбий рефлексиянинг дифференциал намоён бўлиши натижасида педагогик мулоқотни таркиб топишига асосланиб, касбий «Мен»нинг интерперсонал «Мен» билан уйғун шаклланиши далилланган; 
«идеал ўқитувчи»нинг касбий-шахсий компетенцияларини ривожланганлик ҳолатини талабалар томонидан англанилганлик даражасига кўра, интеллектуал (ўз соҳасининг устаси, кенг қамровли дунёқараш), ижтимоий-перцептив (адолатлилик, талабаларнинг муаммоларини тушуниш, киришимлилик) хусусиятларга лидерликнинг ахлоқий компоненти асосида устуворлик бериш орқали замонавий педагогнинг имижини тавсифловчи сифатларни баҳолаш мумкинлиги исботланган;   
ўқитувчи имижини яратиш ва тавсифлашда «экстровертлик», «ўзини ўзи назорат қилиш», «эмоционал барқарорлик», «экспрессивлик-практиклик»ни шахс психоэмоционал ҳолатига устувор таъсири муҳимлигига кўра, «педагогнинг шахслилик установкалари» етакчи ижтимоий-психологик омил эканлиги далилланган;
педагогнинг талабалар ва ҳамкасблари билан шухслараро муносабатларидаги социал-коммуникатив хусусиятларини юқори даражада намоён бўлиши эмоционал билимдонлик, ўзининг ижтимоий мақеини сақлашга (ўз эмоцияларини бошқариш), ўзининг доимий равишда ижтимоийлашувини таъминлашга хайрихоҳлик (ўзини ўзи рағбатлантириш), педагогик қарорларни қабул қилиш кўникмаларини ҳамкорликдаги когнитив фаолиятни бошқариш жараёнида устувор ривожланишига асосланиб, педагог имижининг педагогик компетентлигини белгиловчи таркибий компонент эканлиги исботланган;
шахс ижтимоий типларининг психологик портретда намоён бўлиш даражасига мувофиқ, мантиқий-сенсор рационал интроверт (ислоҳатчи ва новатор,  ҳамма нарсага ҳушёр ва реал қарайдиган, мураккаб вазиятларда ҳам ечим топадиган, шахслараро муносабатларида агрессивлик билан хушмуомалалик алмашиб турадиган «нозир»), этикавий-интуитив рационал (атрофдагиларнинг муаммолари ҳақида ўйлайдиган, ўзларига юклатилган вазифаларга масъулиятли, экстремал вазиятларда эҳтиёткор, ижтимоий муносабатларда яхшилик билан ёмонликни  тўлиқ фарқлайдиган, атрофдагиларга мағрур одамдек тассурот уйғотадиган «мураббий»), экстраверт сенсор-мантиқий иррационал интроверт (ўжар, ўзини тутиб олган, камгап, иш ўрни ва фаолиятида ҳамма нарса батартибли ва озода бўлишини ёқлайдиган, кескин вазиятларда атрофдагиларга нисбатан ҳис-туйғуларини совуққонлик билан яшира оладиган, ўта дилкаш ва эътиборлиликни ўзида намоён этувчи «уста») хусусиятларни педагогик фаолиятда ривожланишига асосланиб, замонавий педагог имижини ифодаловчи мезон эканлиги далилланган.  
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Замонавий педагог имижи шаклланишининг ижтимоий-психологик омилларини ўрганишдан олинган илмий натижалар асосида:
замонавий педагог имижининг шахслилик хусусиятларини ривожланганлик даражасига мувофиқ, уларда ўзига ишонч, талабчанлик, мустақиллик, касбий рефлексиянинг дифференциал намоён бўлиши натижасида педагогик мулоқотни таркиб топишига асосланиб, касбий «Мен»нинг интерперсонал «Мен» билан уйғун шаклланиши далилланганлигига оид маълумотлар  Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2021 йил 15 сентябрдаги 9-сонли буйруғи билан  «Педагогик психология» модулига киритилган (Психология ўқув-илмий марказининг 2021 йил 15 сентябрдаги 9-сон маълумотномаси). Натижада педагоглар қайта тайёрлаш курси ўқув жараёнида педагог фаолиятини ташкил этиш самарадорлигини оширишга хизмат қилган; 
«идеал ўқитувчи»нинг касбий-шахсий компетенцияларини ривожланганлик ҳолатини талабалар томонидан англанилганлик даражасига кўра, интеллектуал (ўз соҳасининг устаси, кенг қамровли дунёқараш), ижтимоий-перцептив (адолатлилик, талабаларнинг муаммоларини тушуниш, киришимлилик) хусусиятларга лидерликнинг ахлоқий компоненти асосида устуворлик бериш орқали замонавий педагогнинг имижини тавсифловчи сифатларни баҳолаш мумкинлиги исботланган таклифлар маълумотлар  Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2021 йил 15 сентябрдаги 9-сонли буйруғи билан  «Касб психологияси» модулига киритилган (Психология ўқув-илмий маркази 2021 йил 15 сентябрдаги 9-сон маълумотномаси). Натижада таълим жараёнида педагогларнинг талабалар билан ҳамкорлигини ташкил этишнинг услубий таъминоти шакллантирилган; 
ўқитувчи имижини яратиш ва тавсифлашда «экстровертлик», «ўзини ўзи назорат қилиш», «эмоционал барқарорлик», «экспрессивлик-практиклик»ни шахс психоэмоционал ҳолатига устувор таъсири муҳимлигига кўра, «педагогнинг шахслилик установкалари» етакчи ижтимоий-психологик омил эканлиги далилланган маълумотлар Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2021 йил 15 сентябрдаги 9-сонли буйруғи билан  «Педагогик психология» модулига киритилган (Психология ўқув-илмий маркази 2021 йил 15 сентябрдаги 9-сон маълумотномаси). Натижада психологларни қайта тайёрлаш курс ишларида педагогнинг шахслилик хусусиятларини ўрганиш бўйича услубий кўрсатмалар тайёрлашда фаолиятлари самарадорлигини оширишга ёрдам берилган; 
педагогнинг талабалар ва ҳамкасблари билан шухслараро муносабатларидаги социал-коммуникатив хусусиятларини юқори даражада намоён бўлиши эмоционал билимдонлик, ўзининг ижтимоий мақеини сақлашга (ўз эмоцияларини бошқариш), ўзининг доимий равишда ижтимоийлашувини таъминлашга хайрихоҳлик (ўзини ўзи рағбатлантириш), педагогик қарорларни қабул қилиш кўникмаларини ҳамкорликдаги когнитив фаолиятни бошқариш жараёнида устувор ривожланишига асосланиб, педагог имижининг педагогик компетентлигини белгиловчи таркибий компонент эканлиги исботланган маълумотлар Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2021 йил 15 сентябрдаги 9-сонли буйруғи билан  «Педагогик психология» модулига киритилган (Психология ўқув-илмий маркази 2021 йил 15сентябрдаги 9-сон маълумотномаси). Натижада курс тингловчиларида методикалардан тежамкорона ва оператив фойдаланиш кўникмаларини шакллантириш жараёнининг самарадорлигини ошишига эришилган; 
шахс ижтимоий типларининг психологик портретда намоён бўлиш даражасига мувофиқ, мантиқий-сенсор рационал интроверт (ислоҳатчи ва новатор,  ҳамма нарсага ҳушёр ва реал қарайдиган, мураккаб вазиятларда ҳам ечим топадиган, шахслараро муносабатларида агрессивлик билан хушмуомалалик алмашиб турадиган «нозир»), этикавий-интуитив рационал (атрофдагиларнинг муаммолари ҳақида ўйлайдиган, ўзларига юклатилган вазифаларга масъулиятли, экстремал вазиятларда эҳтиёткор, ижтимоий муносабатларда яхшилик билан ёмонликни  тўлиқ фарқлайдиган, атрофдагиларга мағрур одамдек тассурот уйғотадиган «мураббий»), экстраверт сенсор-мантиқий иррационал интроверт (ўжар, ўзини тутиб олган, камгап, иш ўрни ва фаолиятида ҳамма нарса батартибли ва озода бўлишини ёқлайдиган, кескин вазиятларда атрофдагиларга нисбатан ҳис-туйғуларини совуққонлик билан яшира оладиган, ўта дилкаш ва эътиборлиликни ўзида намоён этувчи «уста») хусусиятларни педагогик фаолиятда ривожланишига асосланиб, замонавий педагог имижини ифодаловчи мезон эканлиги далилланган маълумотлар Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2021 йил 15 сентябрдаги 9-сонли буйруғи билан  «Педагогик психология» модулига киритилган (Психология ўқув-илмий маркази 2021 йил 15 сентябрдаги 9-сон маълумотномаси). Натижада курс тингловчиларда таълим олувчиларнинг типалогик хусусиятларига кўра ишни ташкил этиш  билан боғлиқ фаолиятлари самараси оширилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish