Рахимова Индира Игорьевнанинг

фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.

Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Компьютер ўйинларига тобеликнинг психологик хусусиятлари», 19.00.06–Ёш ва педагогик психология. Ривожланиш психологияси (психология фанлари).

Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2017.1.PhD/Psi13.

Илмий раҳбар: Нишонова Замира Таскараевна, психология фанлари доктори, профессор.

Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат педагогика университети.

ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон Миллий университети, DSc.27.06.2017.Psi.01.07.

Расмий оппонентлар: Мухамедова Дилбар Гафурджановна, психология фанлари доктори, доцент; Зокиров Алишер Акбарович, психология фанлари номзоди, доцент.

Етакчи ташкилот: Қарши давлат университети.

Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.

II. Тадқиқотнинг мақсади: турли хил ёшдаги ўқувчилар компьютер ўйинларига тобелигининг психологик хусусиятларини аниқлаш ва унинг олдини олиш бўйича психологик механизмларини такомиллаштиришдан иборат.

III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:

турли ёшдаги компьютер ўйинларига тобе ўқувчиларнинг шахслараро муносабатлари, оилавий муносабатлари, мотивацион соҳаси хусусиятлари ва уларнинг тобелик даражалари очиб берилган;

кичик мактаб ёшидаги ўқувчилар, ўсмир ва илк ўспиринлар компьютер ўйинларига тобелигининг мотивацион ва муҳитга мослашув хусусиятлари, оилавий муносабатларнинг ижобий муҳит, хавотирлик, низолашувчанлик каби таъсир этувчи омиллари аниқланган;

ўқувчиларнинг компьютер ўйинларга тобелиги профилактикаси ва коррекциясига доир компьютер ўйинларига тобелик психокоррекцияси дастури ҳамда мактаб психологлари, ота-оналар учун тавсиялар ишлаб чиқилган;

компьютер ўйинларига тобеликнинг индивидуал ҳамда ижтимоий-психологик хусусиятлари яхлит тизими шакллантирилган.

IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.

Компьютер ўйинларига тобеликнинг психологик хусусиятларини ўрганиш бўйича олинган илмий тадқиқот натижалари асосида:

ўқувчиларнинг компьютер ўйинларига тобелик даража ва ёш хусусиятларига доир назарий тавсиялар асосида вояга етмаганлар, ота-оналар билан ишлаш жараёнида тобелик даража ва ёшга оид хусусиятларидан сензитив даврни белгилаб бериш масаласига тааллуқли бўлган мавзуларда маърузалар ўтказишда фойдаланилган (Республика болалар ижтимоий мослашуви марказининг 2017 йил 6 ноябрдаги 06/623-02-сон маълумотномаси). Натижада ўқувчиларда компьютер ўйинларига тобелик муаммоси борасидаги маънавий иммунитетни шакллантиришга хизмат қилган;

ўқувчиларнинг компьютер ўйинларига тобелигининг мотивацион ва муҳитга мослашув хусусиятлари, оилавий муносабатлардаги  хавотирлик, низолашувчанлик, кемтиклик, душманлик омиларининг таъсири психологлар томонидан фойдаланилган (Республика болалар ижтимоий мослашуви марказининг 2017 йил 6 ноябрдаги 06/623-02-сон маълумотномаси). Олинган натижалар  компьютер ўйинларига тобеликни индивидуал ва ижтимоий психологик хусусиятларини аниқлашга, услубий асосларини ривожлантиришга имкон берган;

шахслараро муносабатларни яхшилашга қаратилган ҳамда оиладаги муносабатларни яхшилашга асосланган тавсиялар ва ишлаб чиқилган психокоррекцион дастур Республика болалар ижтимоий мослашуви марказида жорий этилган (Республика болалар ижтимоий мослашуви марказининг 2017 йил 6 ноябрдаги 06/623-02-сон маълумотномаси). Психокоррекцион дастурни жорий этилиши психологлар болаларда компьютер ўйинларига тобеликни бартараф этиш жараёнида янада самарали натижаларга эришишни таъминлашга хизмат қилган;

компьютер ўйинларига тобе шахслар билан коррекцион ишни ташкил қилиш назарий-концептуал ва услубий асослари Тошкент шаҳар, Тошкент вилояти ҳамда Фарғона вилояти коллежлари ўқитувчилари ҳамда ота-оналарга ўқувчиларнинг компьютер ўйинларига тобелигининг психологик хусусиятларини аниқлашга, компьютер ўйинларига тобе ўқувчиларни ташхислаш ва уларни бартараф этиш бўйича психокоррекцион дастурлари орқали педагогик-психологик жиҳатларини такомиллаштиришда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2016 йил 22 мартдаги 89-03-745-сон маълумотномаси). Ишлаб чиқилган тавсифнома ва тадқиқот натижалари ўқитувчилар, ота-оналар ҳамда психологларга компьютер ўйинларига тобеликни ташхислаш ҳамда уни коррекциялаш жараёнида самарали натижага эришишда муҳим манба сифатида хизмат қилган.