Sayt test rejimida ishlamoqda

Синжапова Русана Руслановнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон


I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Тил ва дискурс тизимида концептуал интеграциянинг когнитив тамойили”, 10.00.04 – Европа, Америка ва Австралия халқлари тили ва адабиёти (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.2.PhD/Fil822.
Илмий раҳбар: Ашурова Делярам Умаровна, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.19.01 (бир марталик илмий кенгаш). 
Расмий оппонентлар: Сиддикова Ирода Абдузухуровна, филология фанлари доктори, профессор; Юсупова Гўзаль Рашитовна, филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот: Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади тил ва дискурс тизимида концептуал интеграция тамойилига асосланган лингвистик бирликларни очиб бериш ҳамда концептуал интеграция жараёнида ўрнатилган асосий когнитив механизмларни аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
тил тизими ва дискурсда концептуал интеграция тамойилига асосланган асосий тил бирликлари аниқланиб, концептуал интеграция тамойилига асосланган сўз ясовчи ва фразеологик бирликларнинг когнитив моҳияти очиб берилган;
асосини концептуал интеграция тамойили ташкил қилувчи стилистик усулнинг когнитив тузилма сифатида янгича тушунилиши, концептуал интеграция ва интертекстуаллик ҳодисаси ўртасида ўзаро боғлиқлиги асосланган;
бадиий дискурс, хусусан, унинг сарлавҳасини талқин қилишда концептуал интеграция назарияси, фреймли таҳлил ва когнитив контекстни қўллаш мақсадга мувофиқлиги исботланган;
мазкур феноменни белгиловчи когнитив механизмларни юзага чиқариш мақсадида концептуал интеграция назариясини янада ривожлантириш амалга оширилиб, концептуал интеграциянинг асосида икки ёки ундан ортиқ доменларнинг ўзаро таъсири, фокуслаш-дефокуслаш, эмержентлик ва инферентлик сингари когнитив механизмлар ётиши исботланган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Тил ва дискурс тизимида концептуал интеграциянинг когнитив тамойили тадқиқи бўйича олинган илмий натижалар асосида:
концептуал интеграция назарияси ва унинг бадиий нутқида лингвистик ифодаланишига доир илмий-назарий хулосалардан Тошкент давлат шарқшунослик университетида бажарилган “И-ОТ-2019-7 рақамли “Умумтаълим мактаблари учун интерфаол 3D-тизим ўқув қўлланмаларни ишлаб чиқиш ва жорий қилиш (5-синф “Адабиёт” фани бўйича)” (2019-2020 йй.) мавзусидаги амалий лойиҳада фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Инновацион ривожланиш вазирлигининг 2021 йил 5 февралдаги 02-15/747-сон маълумотномаси). Натижада лойиҳа бадиий матн талқинига оид ўқув-услубий аҳамиятга эга бўлган маълумотлар билан бойитилган; 
сўз ясалиши ва фразеологик бирликлар, шунингдек, концептуал интеграциянинг когнитив тамойилларига асосланган стилистик усуллар тадқиқига оид илмий хулосалардан Алишер Навоий номидаги Тошкент  давлат ўзбек тили ва адабиёти университетида бажарилган “I-OT -2019-42 рақамли “Ўзбек ва инглиз тилларининг поэтик электрон луғатини яратиш” (2019-2021 йй.) мавзусиги инновацион лойиҳанинг илмий-назарий қисмида фойдаланилган (Алишер Навоий номидаги Тошкент  давлат ўзбек тили ва адабиёти университетининг 2021 йил 2 мартдаги  04/1-440-сон маълумотномаси). Натижада лингвистик бирликлар, концептуал интеграция механизми, метафора ва эпитетлар таҳлили, ясама ва қўшма сўзлар, фразеологик бирикмалар билан лойиҳа материаллари бойитилган;
тил бирликларини концептуал интеграция нуқтаи назаридан ўрганиш, метафора ва эпитетлар таҳлили, ясама ва қўшма сўзлар, фразеологик бирикмаларга доир илмий маълумотлардан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Foreign languages” телеканалининг “Метод”, “Кун тартиби” кўрсатувларини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг 2022 йил 24 февралдаги 02-05-467-сон маълумотномаси). Натижада мазкур кўрсатувларнинг илмий самарадорлигини оширишга хизмат қилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish