Kubedinova El`nara Rafikovnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Og‘zaki tarjimaga o‘qitish tizimida Mul`timedia majmuasi (o‘zbek-rus va rus-o‘zbek tarjimalari misolida)”, 13.00.02 – Ta’lim va tarbiya nazariyasi va metodikasi (o‘zbek tili) (pedagogika fanlari). 
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2021.4.PhD/Ped2860.
Ilmiy rahbar: Sayfullaev Anvar Islamovich, filologiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD), dotsent.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti, DSc.03/30.12.2019.Fil.19.01 (bir martalik ilmiy kengash). 
Rasmiy opponentlar: Muxamedova Saodat Xudayberdievna, filologiya fanlari doktori, professor; Utenbaeva Gul`jazira Muxtarovna, pedagogika fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD).  
Etakchi tashkilot: Samarqand davlat chet tillar instituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II.Tadqiqotning maqsadi og‘zaki tarjimaga o‘qitish tizimida mul`timedia majmuasini yaratish hamda og‘zaki tarjimaga o‘qitish metodikasini takomillashtirishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
qardosh bo‘lmagan ikki tilning grammatik qurilishidan kelib chiqib tarjima faoliyatini amalga oshirishda yuzaga keladigan grammatik va sintaktik muammolar lingvistik, psixologik, o‘quv-metodik adabiyotlar orqali aniqlanib, ushbu muammolarni “Mul`timedia majmua”si tarkibidagi komponentlar(grammatik va leksik mashqlar)ni qo‘llagan holda bartaraf etishning pedagogik aspektlari takomillashtirilgan;
og‘zaki tarjimada ajratilgan ko‘nikmalar asosida (eshitish, eslab qolish, so‘zlash), miya faoliyatini rivojlantirishga qaratilgan evristik, adaptiv, leksik va grammatik, lingvistik, kommunikativlikni oshiruvchi, nutqga oid, eshitish va eslab qolish ko‘nikmalarini shakllantiruvchi mashqlar lingvodidaktik imkoniyatlar asosida ochib berilgan;
ilg‘or xorijiy tajribalar, innovatsion va mul`timedia texnologiyalarini qo‘llash orqali yangi yondashuv va echimlar asosida tarjimaga o‘qitishning “Mul`timedia majmuasi” yaratilgan va uni joriy etish bo‘yicha darslarni elektron moslamalarga ko‘ra o‘qitish metodikasi tarixiylik va zamonaviylik tamoyillariga ko‘ra takomillashtirilgan;
bo‘lajak o‘zbek-rus, rus-o‘zbek tarjimon mutaxassislarini kasbiy kompetent mutaxassis sifatida tayyorlashda “Mul`timedia majmuasi”ni yaratish va majmuaga “Jeopardy.lab”, “Kahoot”, “Google forms” (test), “o‘zbekcha-ruscha” onlayn lug‘atlar kabi zamonaviy dasturlarni kiritish orqali ularning bilimi va so‘z boyligini oshirish, taffakkurni kengaytirish hamda mediasavodxonlik ko‘nikmalarini o‘zaro optimallashtirish asosida takomillashtirilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Og‘zaki tarjimaga o‘qitish tizimida Mul`timedia majmuasi (o‘zbek-rus va rus-o‘zbek tarjimalari misolida) mavzusida olib borilgan ilmiy tadqiqotlar natijalari asosida:
o‘zbek va rus tillarida og‘zaki tarjima faoliyatidagi ko‘nikmalarini (tinglash, yodlash, gapirish) rivojlantirish uchun xizmat qiluvchi tanlangan  va tasniflangan mashqlar hamda ushbu tadqiqotning ilmiy-uslubiy ishlanmalaridan  Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universitetida bajarilgan Bv-Atex-2018-(251+143) raqamli “Ko‘zi ojiz shaxslar uchun kompyuter texnikasidan foydalanish, matnlarni o‘qish va yozish imkonini beruvchi o‘zbek tiliga asoslangan gapiruvchi dasturiy ta’minot va ovoz sintezatorini ishlab chiqish” (2017-2018 yy.) mavzusidagi amaliy loyihada belgilangan vazifalarni bajarishda  foydalanilgan (Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universitetining 2022 yil 22 iyundagi 04/1-2120-son ma’lumotnomasi). Natijada darslar jarayonida og‘zaki va yozma nutq ko‘nikmalari takomillashtirilgan va eshitish, xotirada saqlash va gapirish qobiliyatlari rivojlantirilgan;
qardosh bo‘lmagan tillarning til xususiyatidan kelib chiqib o‘zbek tilidan rus tiliga tilshunoslik terminlarni tarjima qilish yo‘llarini tarjima jarayonida yuzaga keladigan xato va muammolarni “Mul`timedia majmua”si tarkibidan o‘rin olgan qo‘shimcha grammatik va leksik mashqlar va tadqiqotning nazariy xulosalaridan manba sifatida Erazmus+ 585845-EPP-1-2017-1-ES-EPPKA2-CBHE-JP CLASS: “Computational Linguistics at Central Asian universities” nomli loyihaning nazariy qismida foydalanilgan (Samarqand chet tillari institutining 2022 yil 23 iyundagi 1848/30.02.01-son ma’lumotnomasi). Natijada masofaviy ta’lim uchun elektron mahsulot ishlab chiqish algoritmini yanada rivojlantirish va takomillashtirish uchun asos bo‘lib xizmat qilgan;
“Mul`timedia kompleksi” ilmiy tavsifi, uning shu kabi elektron qo‘llanmalarini yaratish namunasi sifatida amaliy ahamiyatliligi, shuningdek, majmuadagi keltirilgan elementlarga doir xulosalardan “Yoshlar” teleradiokanalining “Talabalar vaqti”, “Oqshomga qadar” dasturlarini tayyorlashda foydalanilgan (O‘zbekiston Milliy teleradiokompaniyasi “Yoshlar” teleradiokanalining 2022 yil 25 fevraldagi 14-03-67-son ma’lumotnomasi). Natijada radioeshittirishlar ilmiy-nazariy ma’lumotlar bilan boyitilib, ularning ilmiy-ma’rifiy saviyasi oshgan;
“Mul`timedia kompleksi” va undagi ishlab chiqilgan mashqlar matnlar, audio, video lavhalar va ta’lim sifatini takomillashtirishga qaratilgan  xulosolardan “Dunyo bo’ylab” telekanalining “Yangi renessans yoshlari” ko‘rsatuvida foydalanilgan (O‘zbekiston Milliy teleradiokompaniyasi “Dunyo bo’ylab” telekanalining 2022 yil 28 iyundagi 03-14-159-son ma’lumotnomasi). Natijada efirga uzatilishi mamlakatimiz aholisini ta’lim jarayonidagi bo‘layotgan islohotlar va o‘quv jarayonida qo‘llanilayotgan yangi innovatsion vositalar bilan yaqindan tanishtirish, ularda ta’limga bo‘lgan ishonchni va qiziqishni oshirishga xizmat qilgan.