Нормаматова Дилфуза Турдикуловнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбек ва инглиз тилларида интеррогативлик категориясини ифода этишнинг вербал воситалари”, 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик. (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.3.PhD/Fil600.
Илмий раҳбар: Джуманова Дилбар Рахимовна, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Гулистон давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллар университети,  DSc.03/30.12.2019.Fil/Ped.27.01.
Расмий оппонентлар: Палуанова Халифа Дарибаевна, филология фанлари доктори (DSc), профессор; Ўсаров Иброхим Кўрпашаевич, филология фанлари номзоди, доцент. 
Етакчи ташкилот: Жиззах давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади ўзбек ва инглиз тилларида интеррогативлик категориясини ифодаловчи вербализаторларнинг морфологик, лексик, синтактик-семантик хусусиятларини очиб беришдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
қиёсланаётган тилларда интеррогативлик парадигмаларининг прагматик ва функционал семантик хусусиятларини аниқлаш орқали мулоқот жараёнида юзага келадиган импликатура ва коммуникатив интенция прагматик аспектларининг ўзаро боғлиқлиги нутқий актлар асосида очиб берилган;
интеррогативлик категориясини ифода этувчи вербал воситаларнинг лексик сатҳда инглиз тилида турғун, ўзбек тилида синонимик  характерда дифференциал, грамматик сатҳда эса тиллар кесимида гап таркибидаги сўзларнинг бир-бирига бўлган синтактик алоқалари универсал  хусусиятларга эга эканлиги асосланган;
ўзбек ва инглиз тилларидаги сўроқ гап қурилмаларида сўроқ олмошларининг гапдаги вазифасини белгилаш орқали интеррогатив воситаларнинг бошқа компонентлар билан синтактик алоқалари юнкцион модель ёрдамида аниқланган;
сўроқ гап таркибида иштирок этган сўроқ вербализаторларининг синтактик-семантик сатҳда субстанциал ва квалификатив каби категориал ва агентив, объектив, идентификатив, локатив, темпорал, квонтитатив каби нокатегориал белгиларга эга эканлиги трансформация методи асосида далилланган. 
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўзбек ва инглиз тилларида сўроқ гап қурилмаларида интеррогативлик категориясини тадқиқ этиш жараёнида эришилган илмий натижалар асосида:
ўзбек ва инглиз тилларида интеррогативлик категорясини ифода этувчи вербал воситаларнинг морфологик, грамматик ва лексик сатҳдаги интеграл ва дифференциал хусусиятларига оид материалларидан Гулистон давлат университети ва АҚШнинг Арканзас университетидаги Arkansas Spring International Language Center билан ҳамкорликда амалга оширилган “English language capacity building project” («Инглиз тили салоҳиятини ошириш лойиҳаси») мавзусидаги лойиҳада фойдаланилган (Гулистон давлат университетининг 2021 йил 25 ноябрдаги 01-04-150/150-сон маълумотномаси). Натижада инглиз тили йўналиши талабалари учун «Назарий грамматика» ва «Қиёсий тилшунослик» фанлари бўйича методик материалнинг мазмунан бойишига хизмат қилган;
ўзбек ва инглиз тилларидаги сўроқ гап қурилмаларида интеррогативлик категориясининг аҳамияти, тилнинг шакл ва мазмун томонларининг ўзаро узвий алоқасини таърифлаш ва анъанавий синтаксисга оид илмий-амалий таклиф ва тавсиялардан Республика Маънавият ва маърифат марказининг Ўзбекистон Республикасида 2021 йилда маънавий-маърифий ишлар самарадорлигини ошириш ва соҳани ривожлантиришни янги босқичга кўтаришга доир қўшимча чора-тадбирлар дастурининг V. Узлуксиз маънавий тарбия йўналиши 45-банди «Болалар ва ўсмирларни маънавий тарбиялашда дунёдаги мамлакатларнинг миллий тарбия борасидаги илғор ютуқларини ўрганиш, халқаро илмий алоқаларни йўлга қўйиш, тажриба алмашиш, халқаро конференциялар ўтказиш, илмий-методик адабиётлар, рисолалар чоп этиш» мавзусида ўтказилган тарғибот ишларини амалга оширишда фойдаланилган (Республика маънавият ва маърифат марказининг 2021 йил 28 декабрдаги 02/02/1772-сон маълумотномаси). Натижада Республика Маънавият ва маърифат марказининг тарғибот ишлари дастури мазмунан бойитилган;
ўзбек ва инглиз тилларидаги сўроқ гап қурилмаларида сўроқ олмошларининг гапда бажарган вазифаси, шу асосда интеррогатив бирликларнинг гапдаги бошқа компонентлар билан синтактик алоқалари юнкцион модель ёрдамида аниқланганлигига оид илмий натижалардан Ўзбекистон Республикаси Фанлар Академияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институтида бажарилган ФА-Ф1-005 «Қорақалпоқ фольклоршунослиги ва адабиётшунослигини тадқиқ этиш» мавзусидаги фундаментал лойиҳа доирасида фойдаланилган (Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институтининг 2022 йил 17 январдаги 18/1-сон маълумотномаси). Натижада лойиҳа доирасида олиб борилган илмий ишлар самарадорлиги ошишига эришилган.