Bobokalonov Ramazon Rajabovichning
fan doktori (DSc) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i): «O‘zbekcha-fransuzcha semantik-funksional shakllangan gaplarning differensiatsiyasi va kommunikativ neyropsixolingvistik tadqiqi », 10.00.06 - Qiyosiy adabiyotshunoslik, chog‘ishtirma tilshunoslik va tarjimashunoslik (filologiya fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2022.DSc/Fil394.
Ilmiy rahbar: Sayfullaeva Ra’no Raufovna, filologiya fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Buxoro davlat universiteti. 
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: Buxoro davlat universiteti, DSc.03/04.06.2021.Fil.72.03.
Rasmiy opponentlar: Shirinova Raxima Hakimovna, filologiya fanlari doktori, professor; Qarshiboeva Uljan Davirovna, filologiya fanlari doktori, dotsent; Jo‘raeva Bibish Muhsinovna, filologiya fanlari doktori, professor.
Etakchi tashkilot: O‘zbekiston davlat jahon tillari universiteti.    
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi fransuz va o‘zbek tillarida semantik-funksional shakllangan gaplarning differensiatsiyasi va kommunikativ neyropsixolingvistik xususiyatlarini aniqlash orqali ularning til va nutqdagi o‘rnini, lisoniy, milliy-madaniy, sistem-struktur, lingvopragmatik, lingvodidaktik, lingvomadaniy, lingvokognitiv hamda kommunikologik tabiatini ochib berishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi: 
fransuz va o‘zbek tillarida semantik-funksional shakllangan so‘z-gaplarning strukturologik, semiologik, lingvodidaktik, personologik, kommunikologik, neyropsixolingvistik xususiyatlari,  kompleks  tasnifi asosida ularning yuqori funksional potensialga va o‘zining pragmatik tabiatiga egaligi, kontekstual va kommunikativ shartlanganligi nutq bosqichida lingvistik shaxs qobiliyatini xarizmali inson qiyofasiga ko‘tarishda xizmat qilishi isbotlangan;
qiyoslanayotgan tillardagi semantik-funksional shakllangan so‘z-gaplarning integral va geterogen belgilari, nutqiy imkoniyatlari va voqelanishi, uslubiy ta’sirchanligi, emotsionallik, ekspressivlik, intensivlik, voqea-hodisalarni baholash, inson nutqida tez avtomatlashishi hamda ularning lingvistik shaxs ruhiyatiga ta’siri va neyropsixolingvistik  belgilari mavjudligi dalillangan;
Yangi O‘zbekiston sharoitida jahon tilshunosligida “oraliq uchinchi” hosilasida muammo bo‘lib turgan semantik-funksional shakllangan so‘z-gaplarning “borliqning bilish sharti” va “inson olamining ustunligi”ni “lingvistikadan so‘rash mumkin”ligida namoyon bo‘lishi asoslangan;
semantik-funksional shakllangan so‘z-gaplarning fransuz va o‘zbek tillari tizimida muloqot madaniyati uchun muhim bo‘lgan rasmiy va norasmiy, tor va keng doirada diplomatik, lingvodidaktik, lingvomadaniy adekvat masalalari paradigmatik (lisoniy) va sintagmatik (nutqiy) aktuallashuvi semantika-funksiya-pragmatika bo‘linmas uchligida namoyon bo‘lishi isbotlangan;  
Evropa DELF/DALF standarti talablariga muvofiq semantik-funksional shakllangan so‘z-gaplar ishtirokida kommunikologiya, neyropsixolingvistika, nutq madaniyati doirasida fikr yoki propozisiyaning kommunikativ markazini belgilash funksiyasining gap qurilmasidagi o‘rni, o‘zi aniqlab kelgan so‘zga nisbatan joylashuvi xarizmali insonga qaratilgan lingvistik shaxsning ruhiy-psixologik holati, jamiyatdagi o‘rni va mavqei bilan bog‘liqlikda amalga oshishi dalillangan. 
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Fransuz va o‘zbek tillaridagi semantik-funksional shakllangan so‘z-gaplarning semantik-funksional xususiyatlarini ochib berish yuzasidan olingan ilmiy natija va amaliy takliflar asosida erishilgan natijalar va amaliy takliflar asosida:
fransuz va o‘zbek tillarida semantik-funksional shakllangan so‘z-gaplarning strukturologik, semiologik, lingvodidaktik, personologik, kommunikologik, neyropsixolingvistik xususiyatlari,  kompleks  tasnifi asosida ularning yuqori funksional potensialga va o‘zining pragmatik tabiatiga egaligi, kontekstual va kommunikativ shartlanganligi nutq bosqichida lingvistik shaxs qobiliyatini xarizmali inson qiyofasiga ko‘tarishda xizmat qilishi isbotlanganligi bilan bog‘liq ilmiy xulosalardan Andijon davlat universitetida 2017-2020 yillarda bajarilgan OT-FI-18 – “Ommaviy lisoniy madaniyatni shakllantirish metodlar va metodologiyasini ishlab chiqish” mavzusidagi fundamental loyihani bajarishda foydalanilgan (Andijon davlat universitetining 2022 yil 25 maydagi 39-08-13-26-son ma’lumotnomasi). Natijada xarizmali insonning lisoniy madaniyatini shakllantirishda semantik-funksional shakllangan so‘z-gaplarning alohida o‘rni borligi aniqlangan;
qiyoslanayotgan tillardagi semantik-funksional shakllangan so‘z-gaplarning integral va geterogen belgilari, nutqiy imkoniyatlari va voqelanishi, uslubiy ta’sirchanligi, emotsionallik, ekspressivlik, intensivlik, voqea-hodisalarni baholash, inson nutqida tez avtomatlashishi hamda ularning lingvistik shaxs ruhiyatiga ta’siri va neyropsixolingvistik  belgilari mavjudligi dalillanganligi bilan bog‘liq ilmiy natijalaridan Samarqand davlat chet tillar institutida 2016-2018 yillarda amalga oshirilgan Evropa Ittifoqining Erazmus+ dasturining 561624-ERR-1-2015-UK-EPPKA2-CBHE-SP-ERASMUS + CBHE IMEP – “O‘zbekistonda oliy ta’lim tizimi jarayonlarini modernizatsiyalash va halqarolashtirish” nomli innovatsion tadqiqotlar loyihasi doirasida foydalanilgan (Samarqand davlat chet tillar institutining 2022 yil 5 maydagi 1082/30.02.01-son ma’lumotnomasi). Natijada o‘qituvchi va talabalarning tilshunoslik, lingvistik tarjimashunoslik borasidagi bilimlarini oshirish hamda ta’lim tizimi jarayonini mustahkamlash va xalqarolashtirishda semantik-funksional shakllangan so‘z-gaplarning muhim ahamiyat kasb etishi asoslab berilgan;
Yangi O‘zbekiston sharoitida jahon tilshunosligida “oraliq uchinchi” hosilasida muammo bo‘lib turgan semantik-funksional shakllangan so‘z-gaplarning “borliqning bilish sharti” va “inson olamining ustunligi”ni “lingvistikadan so‘rash mumkin”ligida namoyon bo‘lishi asoslanganligi, semantik-funksional shakllangan so‘z-gaplarning fransuz va o‘zbek tillari tizimida muloqot madaniyati uchun muhim bo‘lgan rasmiy va norasmiy, tor va keng doirada diplomatik, lingvodidaktik, lingvomadaniy adekvat masalalari bilan bog‘liq xulosalardan “O‘zbekiston teleradiokanali” davlat unitar korxonasi – O‘zbekiston Milliy teleradiokompaniyasi “O’zbekiston” teleradiokanalining “Bedorlik”, “Ijod zavqi”, “Ta’lim va taraqqiyot”, “Millat va ma’naviyat” eshittirishlarining ssenariysini yozishda foydalanilgan (O‘zbekiston Milliy teleradiokompaniyasi “O’zbekiston” teleradiokanalining 2022 yil 10 maydagi №95-55-1710 ma’lumotnomasi). Natijada lingvistik shaxs bilan bog‘liq kommunikativ neyropsixolingvistik xususiyatlarning ahamiyatli jihatlari matbuot orqali ma’lum qilingan;
semantik-funksional shakllangan so‘z-gaplarning fransuz va o‘zbek tillari tizimida muloqot madaniyati uchun muhim bo‘lgan rasmiy va norasmiy, tor va keng doirada diplomatik, lingvodidaktik, lingvomadaniy adekvat masalalari paradigmatik (lisoniy) va sintagmatik (nutqiy) aktuallashuvi semantika-funksiya-pragmatika bo‘linmas uchligida namoyon bo‘lishi isbotlanganligi, Evropa DELF/DALF standarti talablariga muvofiq semantik-funksional shakllangan so‘z-gaplar ishtirokida kommunikologiya, neyropsixolingvistika, nutq madaniyati doirasida fikr yoki propozisiyaning kommunikativ markazini belgilash funksiyasining gap qurilmasidagi o‘rni, o‘zi aniqlab kelgan so‘zga nisbatan joylashuvi xarizmali insonga qaratilgan lingvistik shaxsning ruhiy-psixologik holati, jamiyatdagi o‘rni va mavqei bilan bog‘liqlikda amalga oshishi dalillangan 2020-2021 yillarda O‘zbekiston Respublikasi madaniyat vazirligi O‘zbekiston davlat xoreografiya akademiyasida amalga oshirilgan FZ-2019081663 – “O‘zbek milliy raqs san’atini targ‘ib etishga bag‘ishlangan veb-sayt va mul`timedia mahsulotlari to‘plamini yaratish” mavzusidagi fundamental loyihani bajarishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Madaniyat vazirligi O‘zbekiston davlat xoreografiya akademiyasining 2022 yil 5 maydagi 1/04-20-son ma’lumotnomasi). Natijada olib borilgan tadqiqot kommunikativ diskurs nazariyasini amaliyotga ko‘chirishga, nutq ko‘rkamligini ta’minlashga va muloqot ta’sirchanligini oshirishga xizmat qilgan.