Ахмедов Нурмуҳаммаднинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Ғарбий Ўзбекистондаги олтин, вольфрам ва темир маъданларини геологик-саноат турлаш ва уларнинг истиқболларини баҳолаш мезонлари», 04.00.02 – Қаттиқ фойдали қазилма конларининг геологияси, уларни қидириш ва разведка қилиш. Металлогения ва геокимё (геология-минералогия фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.3.DSc/GM52.
Илмий маслаҳатчи: Антонов Александр Евгеньевич, геология-минералогия фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: «Минерал ресурслар институти» ДМ.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: «Минерал ресурслар институти» ДМ, DSc.24/30.12.2019.GM.40.01.
Расмий оппонентлар: Турапов Мирали Камалович, геология-минералогия фанлари доктори, профессор; Разиков Одил Тахирджанович, геология-минералогия фанлари доктори (DSc); Миркамалов Рустам Хамзаевич, геология-минералогия фанлари доктори (DSc).
Етакчи ташкилот: «Навоий кон-металлургия комбинати» АЖ.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Ғарбий Ўзбекистон маъдан конларининг асосий геологик-саноат турларини ажратиш, уларнинг турли даврий геодинамик шароитларда жойлашиш шароитларини аниқлаш ва маъдандорлик истиқболларини баҳолашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
коллизион ва активлашган геодинамик шароитларда олтин ва вольфрам маъданлари, субдукция шароитида темир-титан маъданлашуви ҳосил бўлиши, ушбу турдаги конларни қидириш учун геологик-структуравий (тектоник) металлогеник мезон эканлиги аниқланган;
турли геологик-саноат турларига оид маълум уникал ва янги конларни ҳозирда ўрганилганлик ҳолатини таҳлил қилиш асосида Ўзбекистон ҳудудидаги қимматбаҳо, нодир, рангли ва қора металларнинг эталон объектлари муфассал тавсифланган;
олтин маъданли (Чормитон, Маржонбулоқ, Сармич, Ажибугут), вольфрам (Ингичка, Саутбой, Саритов) ва темир-титанли конларнинг (Тебинбулоқ, Темиркон) ҳосил бўлиш омиллари ва излашнинг комплекс белгилари тўғрисидаги маълумотларни мужассамлаштирган эталон геологик-саноат турлари тизимлаштирилган;
маъдан заҳираларини кўпайтириш, янги ҳудудларда конларни аниқлаш истиқболлари белгилаб олинган ва олтин, вольфрам, темир ва бошқа фойдали қазилмаларни геологик қидирув ишларини ривожлантириш йўналишлари асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Маъданли конларнинг геологик-саноат турлаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
аниқланган ҳосил бўлиш омиллари, олтинга оид ва бошқа маъданлашувларни излашнинг ишлаб чиқилган комплекс белгилари «Регионалгеология» ДКда жорий қилинган (Давлат геология қўмитасининг 2022 йил 7 майдаги 02/38-сонли маълумотномаси). Натижалар олтин, вольфрам, темир маъданли конларни ҳамда олмосга истиқболли майдонларни аниқлашга доир геология-қидирув ишларини олиб бориш учун излаш ишларини кенгайтириш имконини берган;
Қалмоққир ва Ёшлик-Ι конларини мис, олтин, кумуш, молибден ва нодир металларнинг яхлит комплекс кони деб қарайдиган “Катта Олмалиқ” концепцияси “Ўзбекгеология қидирув” АЖнинг ишлаб чиқариш фаолиятига жорий қилинган (Давлат геология қўмитасининг 2022 йил 7 майдаги 02/38-сонли маълумотномаси). Натижалар республикадаги олтин-мис-молибденли маъдан конлари ва маъдан намоёнлари доирасидаги геология-қидирув ишлари миқёсини кенгайтириш имконини берган;
Зармитан маъдан майдони заҳираларини кўпайтириш, янги майдонларда конларни аниқлашга доир тавсиялар “Ўзбекгеология қидирув” АЖнинг ишлаб чиқариш фаолиятига жорий қилинган (Давлат геология қўмитасининг 2022 йил 7 майдаги 02/38-сонли маълумотномаси). Натижалар Чормитон ва Ғужумсой конларининг ғарбий, шимолий ва жанубий қисмларининг истиқболлилигини, шунингдек саноат миқёсидаги маъданлашувни 1000 м га қадар тарқалганлигини исботлаш имконини берган;
Зармитан маъданли майдонига туташ ҳудудларнинг геологик-геофизик, масофавий ва мавзуга оид маълумотларини талқин қилиш “Ўзбекгеология қидирув” АЖнинг ишлаб чиқариш фаолиятига жорий қилинган қилинган (Давлат геология қўмитасининг 2022 йил 7 майдаги 02/38-сонли маълумотномаси). Натижалар Шимолий Нурота тоғларида Пистали, Байрам, Новкат, Узунсоқол, Давлатхўжа, Оқбел майдонларида ва Жанубий Нурота тоғларидаги Пангат, Шимолий Қўшрабод, Огайдар ва Сартоқчи майдонларида олтинга оид маъданлашув истиқболини асослаш имконини берган;
олтин, вольфрам, темир-титан маъданли конларнинг тизимлаштирилган эталон геологик-саноат турлари “Ўзбекгеология қидирув” АЖнинг ишлаб чиқариш фаолиятига жорий қилинган (Давлат геология қўмитасининг 2022 йил 7 майдаги 02/38-сонли маълумотномаси). Натижалар Ўзбекистон Республикаси маъданли фойдали қазилмаларининг (олтин, кумуш, вольфрам, мис, молибден, темир, олмос ва б. металлар) минерал-хом ашё базасини кенгайтириш имконини берган.