Sayt test rejimida ishlamoqda

Бахрамов Иномжон Закировичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Марказий Қизилқум ўсимликларининг биогеотехнологик имкониятлари», 03.00.12 – Биотехнология (биология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.4.PhD/В531.
Илмий раҳбар: Хўжжиев Содиқ Олтиевич, биология фанлари номзоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Навоий давлат педагогика институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Бухоро давлат университети, PhD.03/30.12.2019.B.72.02.
Расмий оппонентлар: Муродова Сайёра Собировна, биология фанлари доктори, профессор; Ходжаева Насиба Жўракуловна, биология фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Хоразм Маъмун академияси.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Марказий Қизилқум ҳудудида тарқалган маҳаллий ўсимлик турлари, тупроқ таркиби ва микрофлораси ҳамда уларнинг ўзаро ассоциатив муносабатларидан фойдаланиб, техноген бузилган ерларни оғир металлардан тозалашнинг биотехнологик имкониятларини очиб бериш ҳамда техноген бузилган ерларни биоремедиация қилишнинг биотехнологик усулини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор оғир металлар билан зарарланган тупроқларни маҳаллий ўсимликлар ёрдамида тозалаш имкониятлари очиб берилган;
оғир металлар билан зарарланган ерларни тозалашда Carex physodes M.Bieb., Kochia prostrata (L.) Schrad. , Tulipa lehmanniana Merckl. ex Bunge  Bromus danthoniae Trin. , Bromus tectorum L. ва Poa bulbosa L. каби ўсимликлардан фойдаланиш биотехнологияси  яратилган;
ҳудудларда тарқалган ўсимликлар ризосфераси ва тупроқларининг микрофлористик таркиби аниқланиб, уларни ўсимликларнинг биогеотехнологик имкониятларидаги аҳамияти асосланган;
илк бор тоғ-кон саноати чиқиндиларининг табиий муҳитга тарқалиши ва таъсирини камайтириш бўйича маҳаллий ўсимликлар ва уларнинг ризосфера микрофлораси ёрдамида тозалаш биотехнологиялари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Марказий Қизилқум ўсимликларининг биогеотехнологик имкониятлари бўйича олинган илмий натижалар асосида:
Artemisia diffusa, Artemisia turanica, Iris songarica Schrenk, K.prostrata (L.) Schrad., Carex pachystylis., Poa bulbosa, Bromus danthoniae, Bromus tectovum каби  ўсимликлар ёрдамида самарали биотўсиқлар барпо этиш ва тозалаш биотехнологияси бўйича илмий амалий тавсиялар Навоий ва Бухоро вилоятлари Экология ва табиатни муҳофаза қилиш ҳудудий бошқармаларида амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш қўмитасининг 2022 йил 18 мартдаги 02-02/7-3599-сон маълумотномаси). Натижада, тоғ-кон ишлари олиб бориладиган ва уларнинг чиқиндилари сақланадиган ҳудудларда оғир металлар ва радиоактив элементларнинг атроф-муҳитга тарқалишини олдини олиш ҳамда тасирини камайтириш имконини берган;
маҳаллий ўсимликлар ёрдамида тозалаш  биотехнологиялари “Абдужаббор барҳаёт” ва “Хотам Давлат” фермер хўжаликлари яйловларида амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Фермер, деҳқон хўжаликлари ва томорқа ер эгалари кенгашининг 2022 йил 8 апрелдаги 01/03-0819-сон маълумотномаси). Натижада, техноген бузилган ерларнинг биорекультивацияси ва мониторингини амалга ошириш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish