Турдалиева Хурматой Султановнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Ангрен “Сувоқова” тозалаш иншоотидаги тубан ва юксак сув ўсимликларининг турлари ва улардан оқова сувларни биологик тозалашда фойдаланиш», 03.00.05 – Ботаника (биология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.2.PhD/B599.
Илмий раҳбар: Бўриев Сулаймон, биология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон миллий университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд давлат университети, Phd.03/30.12.2019.b.02.08.
Расмий оппонентлар: Алимжанова Холисхон, биология фанлари доктори, профессор; Тошпулатов Йигитали Шавкатиллаевич, биология фанлари буйича фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: Наманган давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий  ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Ангрен “Сувоқова” тозалаш иншооти оқова сувларининг альгофлорасини таҳлил қилиш, оқова сувларида ўстирилган юксак сув ўсимликларини сувнинг биологик тозалашдаги ҳамда балиқлар  озиқланишидаги аҳамиятини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Ангрен “Сувоқова” тозалаш иншооти альгофлораси таркибидан сувўтларининг 5 бўлим, 9 синф, 12 тартиб, 16 оила, 32 туркумга мансуб 190 тур ва тур хиллари (150 тур, 34 вариация, 6 форма) аниқланган ва инвертаризация қилинган;
сув тозалаш иншоотида ўстирилаётган ўсимликларнинг ўсиш-ривожланиши ҳамда биомасса маҳсулдорлиги оқова сувларнинг органо-минерал таркибига боғлиқлиги асосланган;
озуқа муҳитида ва оқова сувларда ўстирилган Pistiya stratiotes L., Eichhornia crassipes Solms, Azolla caroliana Willd. лар вегетатив органларининг анатомик тузилишидаги ўзгаришлар аниқланган;
ўтхўр балиқларни озиқлантиришда сув тозалаш иншоотларида етиштирилган Pistiya stratiotes L., Eichhornia crassipes Solms., Azolla caroliana Willd. ларнинг биомассасидан фойдаланиш ҳамда уларнинг маҳсулдорлигини баҳолаш бўйича тавсиялар ишлаб чиқилган.  
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
Ангрен “Сувоқова” тозалаш иншооти альгофлораси ва унга интродукцияланган юксак сув ўсимликларини сувни биологик тозалашдаги аҳамияти бўйича олинган натижалар асосида:
Ангрен “СУВОҚОВА” тозалаш иншооти оқова сувларда азолла, эйхорния ва ряска ўсимликларини ўстириш орқали сувларнинг индикатор-сапроблик даражаси яхшиланиб, бета-мезосапробгача пасайган ҳамда сувдан иккиламчи фойдаланиш бўйича тавсиялар Тошкент вилояти Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш бошқармаси фаолиятига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш қўмитасининг 2022 йил 1 июндаги 03-02/7-1408-сон маълумотномаси). Натижада, оқова сувлар таркибидаги зарарли микроорганизмлар сезиларли даражада камайган, макро-ва микроэлементларнинг миқдори меъёрлашган ҳамда оқова сувлардан техник мақсадларда қайта фойдаланиш имконини берган.
оқова сувларни юксак сув ўсимликлари ёрдамида биологик тозалаш технологияси Андижон вилоятидаги “SAMO TEXTEL” ҳамда “TILLO YUL TEXTELI” корхоналари оқова сувларини тозалаш амалиётига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Инновацион ривожланиш вазирлигининг 2021 йил 19 ноябрдаги 02-14/6706-сон маълумотномаси). Натижада, оқова сувларнинг микробиологик, санитария-эпидемиологик ва кимёвий хусусиятларини яхшилаш ҳамда сувнинг таркибидаги органик моддалар миқдорини камайиши ҳисобига кислород миқдорини ошириб сувнинг биологик тозаланиш жараёнларини тезлаштириш имконини берган.