Sayt test rejimida ishlamoqda

Собирова Мукаддас Батировнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Ризобактерияларнинг маҳаллий штаммлари асосида биопрепаратларнинг артишок (CYNARA SCOLYMUS L.) иккиламчи метаболитларини оширувчи биотехнологик потенциали», 03.00.12 – Биотехнология (биология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.3.PhD/В654.
Илмий раҳбар: Муродова Сайёра Собировна, биология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Жиззах политехника институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Бухоро давлат университети, PhD.03/30.12.2019.B.72.02.
Расмий оппонентлар: Норбоева Умида Тоштемировна, биология фанлари доктори, доцент; Таджиев Анвар Юлдашевич, биология фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат аграр университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Жиззах вилояти шароитида Артишок ўсимлигини етиштиришда маҳаллий ризобактериялар штаммлари асосида олинган биопрепарат ва “Элиситор”дан фойдаланиш стратегиясини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор Cynara scolymus L. ўсимлигини етиштиришда маҳаллий ризобактериялар асосидаги биопрепаратларнинг стимуляторлик хусусиятлари аниқланган;
маҳаллий биопрепарат “Замин-М”нинг Cynara scolymus L.нинг терапевтик метаболитлари-флавоноидларига таъсир этиш потенциали аниқланган;
маҳаллий биопрепаратнинг автолизати асосида ажратиб олинган янги “Элиситор” биологик маҳсулотини ишлаб чиқаришнинг лаборатория регламенти яратилган;
янги ажратиб олинган “Элиситор” таркибидаги биологик фаол учувчан органик бирикмалар компонентлари аниқланган;
илк бор “Элиситор”ни кичик саноат миқёсида олиш технологиясининг лойиҳаси ишлаб чиқилган, автоматлаштирилган шароитда кенг кўламда ишлаб чиқаришнинг оптимал технологик шароитлари ҳисоблаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Тиканли артишок (Cynara scolymus L.) турининг Жиззах вилояти шароитида ризобактериялар ассоциaцияси ва унинг автолизати билан етиштириш бўйича олиб борилган илмий натижалар:
Тиканли артишок ўсимлигини биомаҳсулотлар воситасида дала шароитларидаги унувчанлиги ва майсаларнинг яшовчанлигини ошириш бўйича ишлаб чиқилган амалий тавсиялар Жиззах вилоят Ўрмон хўжалиги экин майдонида жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Ўрмон хўжалиги давлат қўмитасининг 2021 йил 12-октябрдаги 04/21-4118-сон маълумотномаси). Натижада, маҳаллий ва ҳорижий фармацевтика бозорида хом-ашёсига талаб юқори бўлган Cynara scolymus L. ўсимлигининг 0,5 га майдонда тажриба синов плантaциясини ташкил этиш имконини берган;
Cynara scolymus L. доривор ўсимлигини етиштиришда “Замин-М” биопрепарати ва унинг автолизати “Элиситор” биомаҳсулотини қўллаш орқали ҳосилдорликни ошириш бўйича ишлаб чиқилган амалий тавсиялар Жиззах вилоят ўрмон хўжалиги бошқармаси амалиётига жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Ўрмон хўжалиги давлат қўмитасининг 2021 йил 12-октябрдаги 04/21-4118-сон маълумотномаси). Натижада, Жиззах вилояти иқлим шароитида Тиканли артишок ҳосилдорлигини 7-11%га ошириш имконини берган;
Ризобактериялар ассоциaция асосидаги “Элиситор”ни олиш технологияси ишлаб чиқилган ва ушбу препарат Жиззах вилоят Ўрмон хўжалиги амалиётига жорий этилган (Ўзбекистон савдо–саноат палатасининг 2021 йил 22 декабрдаги 11/03-15-10939-сон маълумотномаси). Натижада, таклиф қилинаётган биомаҳсулотнинг ҳорижий аналоглари “Органика-С” га нисбатан 1,79 баробар, “Фитоспорин-М” га нисбатан 2,11 баробар арзон олиш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish