Ахунов Муқимжон Мухаммадаминовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Оламнинг лисоний манзарасида жиноят концептининг ўрни”, 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.1.PhD/Fil1196.      
Илмий раҳбар: Рустамов Дилшодбeк Абдувахидович, филология фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Андижон давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Андижон давлат университети, PhD.03/30.12.2019.Fil.60.02.
Расмий оппонентлар: Хамроева Шахло Мирджановна, филология фанлари доктори, доцент;  Эргашев Муҳаммаджон Раҳмонович, филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: Фарғона давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади инглиз ва ўзбек тиллари оламининг лисоний манзарасида жиноят концептининг ўрнини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
«жиноят» концепти турли миллатларда социологик, психологик, миллий маданий, шунингдек ички ва ташқи омиллар доирасида тушунилиши, маданият меъёрларига боғлиқ равишда уларда миллий муносабат фарқ қилиши аниқланган;
инглиз ва ўзбек тилларида жиноят концептологияси ишлаб чиқилиб, унда икки шоҳли тушунча (жиноят-юридик ва гуноҳ-ментал) парадигманинг аналогик таркибий тузилишга эга бўлган ўзаро муносабатдорлиги аниқланган;
ўзбек тилида «гуноҳ», «айб» концептлари «жиноят» концепти, инглиз тилида эса «offence», «vice», «sin», «wrongdoing» мустақил концептлари «сrime» концепти билан семантик универсалия сифатида «жиноят»-«сrime» концепти остида бирлашиши аниқланган;
инглиз тилида “жиноят” концепти учун аниқлик, формаллик хослиги, ўзбек тилида эса ушбу концепт учун эса гуноҳ концептуал тизими билан тез-тез кесишиш хослиги аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўзбек ва инглиз тилларида оламнинг лисоний манзарасида «жиноят» концептининг ўрни тадқиқи бўйича олинган илмий натижалар асосида:
«жиноят» концепти турли миллатларда социологик, психологик, миллий маданий, шунингдек ички ва ташқи омиллар доирасида тушунилиши, маданият меъёрларига боғлиқ равишда уларга миллий муносабат фарқ қилишига оид хулосалардан Ўзбекистон Республикаси Фанлар Академияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институти тамонидан олиб борилган ФА-Ф1-Г003 “Ҳозирги қорақалпоқ тилида функционал сўз ясаш” мавзусидаги фундаментал илмий лойиҳада белгиланган вазифаларни бажаришда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар Академияси Қорақалпоғистон бўлимининг 2021 йил 17 сентябрдаги 17.01/224-сон маълумотномаси). Натижада, функционал хосланган атамаларнинг ҳосил бўлишининг хусусий дискурслардаги жиҳатлари жиноят дискурси мисолида очиб берилган;
инглиз ва ўзбек тилларида жиноят концептологияси, унда икки шоҳли тушунча (жиноят-юридик ва гуноҳ-ментал) парадигманинг аналогик таркибий тузилишга эгалига доир натижалардан Ўзбекистон Республикаси Фанлар Академияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институти тамонидан олиб борилган ФА-Ф1-Г007 “Қорақалпоқ нақл-мақоллари лингвистик тадқиқот объекти сифатида” мавзусидаги амалий илмий лойиҳада белгиланган вазифаларни бажаришда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар Академияси Қорақалпоғистон бўлимининг 2021 йил 17 сентябрдаги 17.01/229-сон маълумотномаси). Натижада, оламнинг лисоний манзарасида жиноят концептининг ўрни ва унинг шаклланиш жараёни нақл-маталлар мисолида аниқланган;
ўзбек тилида «гуноҳ», «айб» концептлари «жиноят» концепти, инглиз тилида эса «offence», «vice», «sin», «wrongdoing» мустақил концептлари «сrime» концепти билан семантик универсалия сифатида «жиноят»-«сrime» концепти остида бирлашишига доир натижалардан Ўзбекистон Миллиий телерадиокомпанияси “O`zbekiston” телерадиоканали ДУК Маданий-маърифий ва бадиий эшиттиришлар муҳарририятининг “Адабий жараёнлар”, “Жаҳон адабиёти” номли эшиттиришларда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон телерадиоканали” давлат унитар корхонасининг 2021 йил 12 июлдаги 04-25-1163-сон маълумотномаси). Натижада радиотингловчиларнинг жаҳон адабиётида акс этган мулоқат маданияти намуналардан баҳраманд бўлишда амалий мезон таъминланган;
инглиз тилида “жиноят” концепти учун аниқлик, формаллик хослиги, ўзбек тилида эса ушбу концепт учун эса гуноҳ концептуал тизими билан тез-тез кесишиш хослигига оид материаллардан Ўзбекистон Республикаси Маданият вазирлиги Ўзбекистон Миллиий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон” телерадиоканали ДУК Маданий-маърифий ва бадиий эшиттиришлар муҳарририятининг “Адабий жараёнлар”, “Жаҳон адабиёти” номли эшиттиришларда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Маданият вазирлигининг 2021 йил 27 августдаги 04-12-04-3930-сон маълумотномаси). Натижада радиотингловчиларнинг жаҳон адабиётида акс этган мулоқат маданияти намуналардан баҳраманд бўлишда амалий мезон таъминланган.