Джумаева Нозима Джурабойевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Инглиз ва ўзбек халқ эртакларида сеҳрли предметлар образлантирилишининг мотивацион хусусиятлари», 10.00.06 - Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.3.PhD/Fil981.
Илмий раҳбар: Ўраева Дармон Саидахмедовна, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Бухоро давлат университети, DSc.03/04.06.2021.Fil.72.03.
Расмий оппонентлар: Жўраева Малоҳат Мухаммадовна, филология фанлари доктори, профессор; Қаҳҳорова Ирода Сиддиқовна, филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот: Урганч давлат университети.    
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади инглиз ва ўзбек халқ эртакларидаги сеҳрли предметлар образининг ўрни, генезиси, бадиий кўринишларидаги муштараклик ва индивидуаллик, уларнинг мотивацион хусусиятлари, миллий-маданий белгилари, поэтик вазифалари жиҳатидан ўхшашлигини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
инглиз ҳамда ўзбек эртакларидаги сеҳрли предметлар образининг     тарихий-фольклорий, бадиий-эстетик асосларини аниқлаш орқали уларнинг генезиси бевосита қадимги инсонларнинг анимистик, тотемистик, фетишистик сингари илк дунёқараш шаклларига бориб тақалиши аниқланган;
инглиз ва Европа маданиятидан дарак берувчи тилсимли предметларнинг концептуал, фрейм, лингвокультурологик хусусиятлари сеҳрли арфа, дудка, карнай, печь, Жонни кейк, Беннок, пуддинг, ўзбек халқ эртакларидаги предметлар эса сеҳрли ковуш, паранжи, кулоҳ, пиёла, супра, сандиқ, пўстин, шамчироқ, дутор, най, кулча, булоқи каби магик бирликларда халқ миллий маданиятининг бирламчи омили сифатида намоён бўлиши асосланган;
турли тизимли тилларда сеҳрли предметлар образлантирилишининг  мотивацион хусусиятлари когнитив ва функционал майдон таркибий бирликларининг таснифий омиллари эканлиги ва уларнинг доминант компонент (ядро) атрофида бирлашувчи иккиламчи (периферик) элементлар қўлланишини воқелантирувчи куч эканлиги исботланган;
инглиз ҳамда ўзбек эртакларида сеҳрли предметлар образини гавдалантирувчи функционал-мотивацион хусусиятларининг ҳамда улар воқелантирадиган вазифаларнинг индивидуал ва муштарак жиҳатлари орқали икки халқ эртакларидаги тилсим предметларда поэтик вазифадошлик устунлиги далилланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Инглиз ва ўзбек халқ эртакларида сеҳрли предметлар образлантирилишининг мотивацион хусусиятларини аниқлаш жараёнида эришилган илмий натижа ва хулосалар асосида:
инглиз ва ўзбек халқ эртакларда сеҳрли предметлар образининг тарихий-фольклорий асослари мифларга бориб боғланишини асослаш учун жаҳон ва ўзбек эртакларидаги сеҳрли предметлар образининг специфик хусусиятлари, ўхшаш ва фарқли жиҳатлари, уларда миллийлик ифодасини аниқлашга қаратилган хулосалардан Навоий давлат педагогика институтида 2012-2016 йилларда бажарилган Ф1-ХТ-0-19919А-1-118 рақамли “Ўзбек мифологияси ва унинг бадиий тафаккур тараққиётида тутган ўрни” мавзусидаги фундаментал лойиҳада белгиланган вазифаларни бажаришда фойдаланилган (Навоий давлат педагогика институтининг 2021 йил 28 июндаги 8887-1828/04-сон маълумотномаси). Натижада лойиҳа иши инглиз ва ўзбек эртакларида ўхшаш сеҳрли предметлар образининг генезиси, кўринишлари, вазифалари, мифологик, бадиий-эстетик талқин хусусиятлари орасидаги яқинликлар ва ўзига хосликларга оид янги илмий манба ва маълумотлар билан бойиган;
ҳар бир халқнинг эртакларида тўкин ва фаровон турмуш, қулай ва бахтли ҳаёт ҳақидаги юксак орзу-интилишлари кийим-кечак, безак ва тақинчоқ, озиқ-овқат, меҳнат ва жанг қуроллари, уй-рўзғор буюмлари шаклидаги тилсим предметлар турли хил кўринишларда ва бадиий вазифаларда намоён бўлишига хос хулосалардан Самарқанд давлат чет тиллар институтида 2011-2014 йилларда бажарилган И-204-4-5 “Инглиз тили мутахассислик предметларидан   ахборот-коммуникацион технологиялари асосида виртуал ресурслар яратиш ва ўқув жараёнига жорий этиш” мавзусидаги инновацион тадқиқот лойиҳасида белгиланган вазифаларни бажаришда фойдаланилган (Самарқанд давлат чет тиллар институтининг 2021 йил 30 июндаги 1386/30.02.01-сон маълумотномаси). Натижада инглиз ва ўзбек халқ эртакларидаги сеҳрли предметларнинг муштарак ва фарқли жиҳатларини қиёслаб ўргатиш, бунда ахборот-коммуникацион технологиялар асосида виртуал ресурслар яратилган ҳамда ўқув жараёнига жорий қилинган;
инглиз ва ўзбек эртакларидаги сеҳрли предметларнинг образлантирилишига хос хусусиятларни қиёсий-типологик ўрганиш орқали уларнинг муштарак ва фарқли жиҳатларини, миллийлик ифодасини очиб беришга қаратилган натижалардан 2018-2019 йилларда Бухоро давлат университетида бажарилган АҚШнинг SUZ800-18-IN0049 рақамли “Китобхонлар клуби” (“Readers Club at the Department of the English Literature”) мавзусидаги хорижий лойиҳада ушбу клуб фаолиятини ташкил қилиш ва олиб боришда фойдаланилган (Бухоро давлат университетининг 2021 йил 29 июндаги  05-01-0317-сон маълумотномаси). Натижада “Китобхонлар клуби” аъзоларининг қиёсий адабиётшунослик ва фольклоршуносликка оид қизиқиш, билимлари оширилишига ҳамда ўқувчи-китобхонларда лингвистик ва коммуникатив қобилиятнинг такомилига эришилган;
инглиз ҳамда ўзбек эртакларидаги сеҳрли предметлар образининг поэтик вазифадошлигига хос такомил белгилари, индивидуаллик ҳамда умумийлик, яқинлик ва муштараклик қирраларига доир хулосалардан Бухоро телеканалининг “Ассалом Бухоро”, “Саккизинчи мўъжиза” телекўрсатувлари сценарийларини тайёрлашда фойдаланилган (Бухоро вилояти телерадиокомпаниясининг 2021 йил 9 июндаги 1/161-сон маълумотномаси). Натижада мазкур кўрсатувларни тайёрлашда инглиз ва ўзбек халқ эртакларидаги сеҳрли предметларнинг қиёсий таҳлили билан  боғлиқ айрим мулоҳазалар телеканал ижодий жамоасининг қиёсий адабиётшунослик ва фольклоршунослик муаммолари ҳақида мулоҳаза юритиш, телекўрсатув учун тайёрланган материаллар мазмунини мукаммаллаштириш, илмийлигини бойитиш, оммабоплигини кучайтиришга ёрдам берган.