Нуримов Парахат Баймуратовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Шахсни овози асосида биометрик идентификациялаш», 05.01.11 – Рақамли технологиялар ва сунъий интеллект (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.1.PhD/Т2079.
Илмий раҳбарнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Маматов Нарзилло Солиджонович, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Рақамли технологиялар ва сунъий интеллектни ривожлантириш илмий-тадқиқот институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Рақамли технологиялар ва сунъий интеллектни ривожлантириш илмий-тадқиқот институти, DSc.13/30.12.2021.T.142.01.
Расмий оппонентлар: Мирзаев Номаз, техника фанлари доктори, катта илмий ходим; Рўзибаев Ортиқ Бахтиёрович, техника фанлари фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот номи: Наманган давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади нутқ сигналларига дастлабки ишлов бериш ва таҳлил қилиш орқали шахсни овози асосида биометрик идентификациялашнинг тезкор усул, алгоритмлари ва дастурий мажмуасини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
сигнал амплитуда қийматлари асосида дискретлаш алгоритмлари таклиф этилган;
“Дельта” ва “Максимум-минимум” дискретлаш алгоритмлари асосида нутқ белгилари мажмуасини шакллантириш алгоритмлари ишлаб чиқилган;
сигнал-шовқин муносабатларини инобатга олган ҳолда шахс овоз моделини қуришнинг чуқур нейрон тармоқ модели яратилган;
икки омилли аутентификация шартларини инобатга олган ҳолда сўзлар кетма-кетлигини ҳосил қилиш алгоритми таклиф этилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: Нутқ сигналларига рақамли ишлов бериш ва таниб олишнинг мавжуд ҳамда таклиф этилган модел, усул ва алгоритмлари асосида яратилган дастурий таъминот асосида:
нутқ сигналларини дискретлаш, нутқли соҳаларига ишлов бериш ва шахсни таниб олиш масалаларини ечиш учун белгилар фазосини шакллантириш усул ва алгоритмлари асосида яратилган дастурий мажмуа Наманган вилояти ҳокимлигида ходимларни махсус хоналарга кириш-чиқишини назорат қилиш ва ички телефон тармоғи орқали мурожаат қилган фуқароларни овози асосида идентификациялаш учун жорий қилинган (Наманган вилояти ҳокимлигининг 2022 йил 14 июлдаги 02/10-2313-сон маълумотномаси). Натижада махсус хоналарга кириш-чиқишини назорат қилишга сарфланадиган вақтни ўртача 10%га қисқартириш имконини берган;
нутқ сигналидан белгилар тўпламини шакллантириш алгоритмлари, шахс овози чуқур нейрон тармоқ модели ва икки омилли аутентификация шартларини инобатга олган ҳолда сўзлар кетма-кетлигини ҳосил қилиш алгоритми асосида яратилган дастурий мажмуа Наманган вилояти Тўрақўрғон тумани ҳокимлигида ходимларнинг махсус хоналарга кириш-чиқишини назорат қилиш ва ички телефон тармоғи орқали мурожаат қилган фуқароларни овози асосида идентификациялашга жорий қилинган (Наманган вилояти ҳокимлигининг 2022 йил 14 июлдаги 02/10-2313-сон маълумотномаси). Натижада фуқаронинг мурожаатини шакллантиришга кетадиган вақтни ўртача 20% га қисқартириш имконини берган.