Sayt test rejimida ishlamoqda

Турсунов Ҳусанбой Бургутовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи “Бошланғич синф ўқувчилари коммуникатив компетенцияларини дидактик ўйинлар воситасида шакллантириш (француз тилини ўргатиш мисолида)”, 13.00.02 – Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (француз тили) (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.1.PhD/Ped1409.
Илмий раҳбар: Габдулхаков Фарит  Авхунович,  педагогика фанлари номзоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Наманган давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи: Наманган давлат университети, PhD.03/04.06.2020.Ped.76.03.
Расмий оппонентлар: Юсупова Шоҳида Жалолиддинова, педагогика фанлари доктори, профессор;  Якубов Жамолиддин Абдувалиевич, филология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Жиззах давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади бошланғич синф ўқувчилари коммуникатив компетенцияларини француз тили дарсларида дидактик ўйинлар воситасида шакллантириш технологиясини ишлаб чиқиш ва такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
бошланғич синф ўқувчиларига француз тилини ўргатишда “коммуникатив компетенция”, “компетенциявий ёндашув”, “коммуникатив лаёқат”, “коммуникатив фаолият”га оид типология тил билиш индекторлари орқали аниқлаштирилган;
бошланғич синф француз тили дарсларида ўқувчиларнинг коммуникатив компетенцияларини шакллантиришга йўналтирилган “Zip Zap” (Таништирув), “Le dejeuner d’alphabet”  (Алифбо тушлиги), “Qu’ est-ce que c’ est?”  (Бу нима) каби ўйин технологияларига устуворлик бериш асосида ривожлантирилган;
бошланғич синфларда коммуникатив компетенцияларини шакллантириш методикаси ва модели чет тилни ўқитиш жараёнидаги интеграллашган хусусиятлар, ўқувчининг ақлий, мотивацион ва эмоционал ривожланиш даражасини баҳолаш асосида такомиллаштирилган;
бошланғич синф чет тил таълимида ўқувчиларнинг коммуникатив, перцептив, рефлексив, ижтимоий таянч компонентларини ҳамда психолингвистик лаёқатларини «Чархпалак» , «Бумеранг», “Синквей” усуллари орқали ривожлантиришга қаратилган методика тавсия этилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Бошланғич синф ўқувчилари коммуникатив компетенцияларини дидактик ўйинлар воситасида шакллантириш бўйича тадқиқот натижалари:
бошланғич синф ўқувчиларига француз тилини ўргатишда “коммуникатив компетенция”, “компетенциявий ёндашув”, “коммуникатив лаёқат”, “коммуникатив фаолият”га оид қуйидаги ахборот-таҳлилий, прогнозли, полемик, рефлексив, креативлик, коммуникатив кўникмалари типологиялари аниқлаштиришга доир таклиф ва тавсияларидан А-5-37 рақамли “Мактабгача таълим муассасалари тарбияланувчилари ва бошланғич синф ўқувчиларида дастлабки математик билимларни шакллантиришга мўлжалланган мультимедиали интеллектуал ўйинлар” мавзусидаги амалий лойиҳа доирасида дидактик топшириқларни ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 30 октябрдаги 89-03-4296-сон маълумотномаси). Натижада, бошланғич синф ўқувчилари француз тилида коммуникатив компетенцияларини А1 даражадаги кўникма ва малакалари типологияси шаклланган;
бошланғич синф француз тили дарсларида ўқувчилари коммуникатив компетенцияларини шакллантиришга йўналтирилган самарали педагогик шарт-шароитлар ва мулоқотни фаоллаштириш воситаси сифатида дидактик ўйинларнинг маҳсулдорлик омиллари кўникмаларини шакллантиришга доир таклифларидан бошланғич синф ўқувчилари учун халқаро баҳолаш дастури талабларига мувофиқ коммуникатив ва дидактик ўйинларга асосланувчи, ролли ва проектли ўйинлар тўплами “Le français intéressant”“Қизиқарли француз тили” номли ўқув-услубий қўлланмасига доир таклиф ва тавсиялардан Тошкент шаҳрида жойлашган “Альянс Франсез” “ONG Alliance française de Tachkent” ташкилотининг тил маркази ўқув жараёнини ташкил этишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги ҳузуридаги Республика таълим марказининг 2020 йил 21 декабрдаги 01/11-01/10-1551-сон маълумотномаси). Натижада, ўқувчиларнинг тили ўрганаётган мамлакат вакиллари ва тил соҳиблари билан эркин мулоқот жараёнида турли нутқий этикетлардан фойдаланиш имкониятлари яратилган;
бошланғич синф чет тил таълимида ўқувчиларнингдидактик ўйинлар воситасида коммуникатив, перцептив, рефлексив, ижтимоий таянч  компонентлари ҳамда психолингвистик лаёқатларини тил бирликлари асосида узвий боғлиқликда ўргатиш, эркин фикр юритиш, тафаккур қилиш, креативлик асосида шакллантиришга доир методик тавсиялардан Наманган вилоят халқ таълими ходимларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш ҳудудий маркази ўқув дастурларини ишлаб чиқишда фойдаланилган  (Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги ҳузуридаги Республика таълим марказининг 2020 йил 21 декабрдаги 01/11-01/10-1551-сон маълумотномаси). Натижада, умумтаълим мактаблари француз тилини чет тил сифатида ўқитаётган бошланғич синф ўқитувчилари учун замон талаблари мос дарсликлар бўлими базаси яна бир илмий-амалий манбаа ҳисобига бойитилган;
бошланғич синф ўқувчилари учун француз тили дарсларида фонетика, лексика, грамматикага оид коммуникатив компетенциясини шакллантиришга йўналтирилган халқаро баҳолаш дастури талабларига мувофиқ коммуникатив ва дидактик ўйинларга асосланувчи “Le français intéressant” “Қизиқарли француз тили” ўйинлар тўплами доир амалий тавсиялардан умумтаълим мактабларининг бошланғич синф француз тили дарслиги ва ўқитувчилар учун методик қўлланмалар яратишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги ҳузуридаги Республика таълим марказининг  2021 йил 19 ноябрдаги 01/11-01/7-1609-сон маълумотномаси); Натижада,  мактабгача таълим ва бошланғич таълимда дидактик ўйинлар воситасида янги авлод француз тили дарсликларини яратиш самарадорлигини оширишга эришилган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish