Валиев Бобур Батировичнинг

фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.

Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Миллий иқтисодиётнинг барқарор ривожланишини таъминлашда тўғридан-тўғри хорижий инвестициялардан фойдаланиш самарадорлигини ошириш», 08.00.02– Макроиқтисодиёт (иқтисодиёт фанлари).

Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2017.1.PhD/Iqt5.

Илмий раҳбар: Содиков Аваз Мадаминович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.

Диссертация бажарилган муассаса номи: Прогнозлаштириш ва макроиқтисодий тадқиқотлар институти.

ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Ўзбекистон Республикаси Банк-молия академияси ва Тошкент давлат иқтисодиёт университети,  DSc.27.06.2017. I.15.01.

Расмий оппонентлар: Беркинов Бозорбой Беркинович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Хашимова Наима Абитовна, иқтисодиёт фанлари номзоди, доцент.

Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Миллий университети.

Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.

II.Тадқиқотнинг мақсади: Ўзбекистон иқтисодиётида тўғридан-тўғри хорижий инвестициялардан фойдаланиш самарадорлигини ошириш бўйи­ча илмий-услубий ва амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.

III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:

тўғридан-тўғри хорижий инвестициялар типологияси ва уларнинг иқтисодий ривожланишга таъсирини кўп омилли регрессия тенгламаларининг эластиклик коэффициентлари орқали макроиқтисодий баҳолашга оид услубий ёндашув такомиллаштирилган;

тўғридан-тўғри хорижий инвестициялар бўйича капитал қайтими, инвестиция мультипликатори, ICOR коэффициенти, капитал сиғими каби сифат кўрсаткичларини аниқлаш усуллари такомиллаштирилган ва улар асосида хорижий инвестициялардан самарали фойдаланишнинг нисбий устунликлари ҳамда устувор йўналишлари аниқланган;

инвестиция дастурлари сифатини ошириш ва хорижий инвестицияларни давлат томонидан бошқаришда давлат органларининг ўзаро муносабатлари механизми такомиллаштирилган;

минтақавий хусусиятлар ва нисбий устунликларни аниқлаш асосида жойлардаги ишлаб чиқариш салоҳиятидан келиб чиқиб, хорижий инвестицияларни ҳудудларнинг алоҳида истиқболли тармоқларига оқилона жалб қилиш бўйича чора-тадбирлар ишлаб чиқилган.

IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.

Миллий иқтисодиётга хорижий инвестициялар жалб қилиш механизмини такомиллаштириш ва улар самарадорлигини ошириш юзасидан ишлаб чиқилган услубий ва амалий таклифлар асосида:

хорижий инвестициялар самарадорлигини баҳолашнинг янги услубий ёндашувлари ва устувор йўналишлардан Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт вазирлигида 2017 йилги давлат инвестиция дастурини ишлаб чиқиш, инвестиция лойиҳаларини шакллантириш ва мониторинг қилишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт вазирлигининг 2017 йил 8 февралдаги ИШ 2-2/4-5-сон маълумотномаси, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Прогнозлаштириш ва макроиқтисодий тадқиқотлар институтининг 2017 йил 12 январдаги 15-01/16-сон маълумотномаси). Натижалар хорижий инвестицияларни соҳа ва тармоқлар бўйича самарали тақсимлаш, тўғридан-тўғри хорижий инвестиция ва кредитлар иштирокидаги қиймати 18 млрд. АҚШ доллар бўлган 85 та инвестиция лойиҳалари манзилли дастури мониторингини ташкил этишга хизмат қилган;

хорижий инвестициялар учун солиқ имтиёзларини барча эркин иқтисодий зоналарда бир хил тартибда қўллаш тўғрисидаги таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2016 йил 26 октябрдаги «Эркин иқтисодий зоналар фаолиятини фаоллаштириш ва кенгайтиришга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида»ги ПФ-4853-сон Фармонини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитасининг 2017 йил 20 февралдаги 16/1-5075-сон маълумотномаси). Илмий натижаларнинг қўлланилиши эркин иқтисодий зоналарда солиқ имтиёзларини самарали ташкил этиш ва соддалаштириш орқали чет эл инвестицияларини рағбатлантириш имкониятини яратган;

хорижий инвестициялар самарадорлигини аниқлашнинг математик статистика усуллари Ўзбекистон Республикаси Давлат статистика қўмитасининг Кадрларни қайта тайёрлаш ва статистика тадқиқотлари марказида ходимларнинг малакасини оширишда «Миллий ҳисоблар тизими – 2008 қўлланмасини Ўзбекистонда жорий этишнинг устувор йўналишлари» фани маъруза материалларини такомиллаштириш ва ўқитишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Давлат статистика қўмитаси Кадрларни қайта тайёрлаш ва статистика тадқиқотлари марказининг 2017 йил 19 январдаги 01/1-01-21/2-26-сон маълумотномаси). Мазкур илмий ёндашувлар статистика органлари ходимларининг малакасини ошириш курслари сифати ва самарадорлигини оширишга хизмат қилган;

хорижий инвестицияларни баҳолаш усуллари ва таклиф этилган устувор йўналишлардан «Асака» акциядорлик тижорат банкининг инвестиция лойиҳаларини шакллантириш ва уларни молиялаштиришдаги иштирокини оширишда, устувор инвестиция лойиҳаларига халқаро молия тузилмалари ва хорижий инвесторларни жалб қилиш бўйича таклифлар тайёрлашда фойдаланилган («Асака» акциядорлик тижорат банкининг 2016 йил 5 октябрдаги АА-19-12/6577–сон маълумотномаси). Натижада банк томонидан чет эл сармояси иштирокидаги инвестиция лойиҳалари кўлами ва сифатини оширишга имконият яратган.