Sayt test rejimida ishlamoqda

Амирова Шахноз Хатамовнанинг
 фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Мустақиллик йииларида чет эл тўпламлари материаллари асосида Ўзбекистон маданий ва бадиий меросини ўрганиш ва оммалаштириш” 17.00.08 – Санъат назарияси ва тарихи (санъатшунослик фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.3.PhD/San120.
Илмий раҳбар: Акилова Камола Балтабаевна, санъатшунослик фанлари доктори, профессор
Диссертация бажарилган муассаса номи: Миллий рассомлик ва дизайн институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Миллий рассомлик ва дизайн институти, PhD.38/09.07.2020.San.119.01.
Расмий оппонентлар: Хакимов Акбар Абдуллаевич, академик, санъатшунослик фанлари доктори, профессор; Абдуллаева Шахло Курбанбуриевна, санъатшунослик фанлари номзоди. 
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Миллий университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Ўзбекистоннинг мамлакат маданий ва бадиий меросини асраб-авайлаш ва тарғиб қилиш соҳасидаги сиёсати, хорижда ўзбек санъати коллекциялари шаклланиши тарихининг ўзига хос хусусиятларини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Ўзбек маданий меросининг жаҳон цивилизациясида тутган ўрнини эътиборга олган ҳолда ноёб артефактларнинг музейлаштириш ғояси ўрта асрларда сайёҳлар, дипломатлар, шарқшунос олимлар томонидан тўпланган коллекциялар асосида дастлаб Ғарбий Европада (Буюк Британиянинг Бодлиан кутубхонаси, Кембридж университети кутубхонаси, Германиянинг Берлин Давлат кутубхонаси, Франциянинг Париж Миллий кутубхонаси, Лувр музейи ислом санъати бўлими) бошланганлиги аниқланган;
Ўзбек маданий мероси экспонатлари “Россия Фанлар академияси Шарқ қўлёзмалари музейи - Осиё музейи”, Россия Миллий кутубхонасида тўпланиб, Санкт-Петербург педагогика институтида очилган “Араб ва форс тили кафедраси”да тадқиқотларнинг жадаллашуви Россияда академик шарқшуносликка оид тадқиқотлар илмий мактабининг шаклланишига асос бўлганлиги далилланган;
Ўзбекистон маданий мероси намуналари асосан Ғарбий Европа музейлари ва кутубхона фондларида XIII асрда Амир Темур ва темурийлар даврида Франция билан олиб борилган дипломатик алоқалар, XIX асрнинг биринчи чорагида Буюк Британия, XIX асрнинг охири ва ХХ асрнинг бошларида Германиянинг Бухоро амирлигига қилган сафарлари асосида шаклланганлиги далилланган;  
Ўзбекистонга оид маданий бойликларни тадқиқ этиш марказларининг ташкил этилганлиги, жумладан, Ислом цивилизацияси маркази, Ислом ҳамкорлик ташкилоти ҳузуридаги Ислом тарихи, санъати ва маданиятини тадқиқ қилиш маркази МДҲ давлатлари орасида хорижда сақланаётган маданий мерос намуналарини тадқиқ этишда янги инфраструктура эканлиги ва миллий меросни оммалаштиришда концептуал йўналишнинг вужудга келишига асос бўлганлиги очиб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Мустақиллик йилларида чет эл тўпламлари материаллари асосида Ўзбекистон маданий ва бадиий меросини ўрганиш ва оммалаштириш бўйича олинган илмий  натижалар асосида:
Ўзбек маданий меросининг жаҳон цивилизациясида тутган ўрнини эътиборга олган ҳолда ноёб артефактларнинг музейлаштириш ғояси ўрта асрларда сайёҳлар, дипломатлар, шарқшунос олимлар томонидан тўпланган коллекциялар асосида дастлаб Ғарбий Европада (Буюк Британиянинг Бодлиан кутубхонаси, Кембридж университети кутубхонаси, Германиянинг Берлин Давлат кутубхонаси, Франциянинг Париж Миллий кутубхонаси, Лувр музейи ислом санъати бўлими) бошланганлиги бўйича олинган натижалардан Тошкент халқаро амалий санъат биенналеси доирасида ўтказилган кўргазма экспозицияси концепциясини  ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Бадиий академиясининг 2022 йил 21 февралдаги S033528601-сон маълумотномаси). Тадқиқот натижалари биеннале доирасида очилган кўргазмаларда Ўзбекистон маданий мероси ўрин олиши ва тарғиб этилишининг тарихий аспектлари ва замонавий амалий санъат билан боғлиқлик жиҳатларини кенг ёритиш имконини берган;
Ўзбекистон маданий мероси намуналари асосан Ғарбий Европа музейлари ва кутубхона фондларида XIII асрда Амир Темур ва темурийлар даврида Франция билан олиб борилган дипломатик алоқалар, XIX асрнинг биринчи чорагида Буюк Британия, XIX асрнинг охири ва ХХ асрнинг бошларида Германиянинг Бухоро амирлигига қилган сафарлари асосида шаклланганлиги бўйича олинган натижалардан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон тарихи” телеканалининг қатор кўрсатувлари ва телерадиоканалларнинг ижодий ишлаб чиқариш жараёнига тегишли теледастурлар режалари ва “Сокровища культурного наследия Узбекистана в музеях мира” туркум ҳужжатли фильмлари, жумладан  “Собрание Российского этнографического музея”, “Собрание Государственной Третьяковской галереи”, “Вышивка и ковры Узбекистана в зарубежных собраниях”, “Произведения Алишера Навои в шедеврах книжного искусства ХV-ХVI веков” каби фильмлар сценарийларини шакллантиришда фойдаланилган (Ўзбекистон телерадиокомпаниясининг 2022 йил 9 февралдаги 01-15/281-сон маълумотномаси). Натижада, хорижда сақланаётган Ўзбекистонга оид маданий мерос намуналарининг шаклланиш тарихи, бадиий ва илмий аҳамияти ҳақида тўлиқ маълумот берилишига имконият яратган;
Ўзбек маданий мероси экспонатлари “Россия Фанлар академияси Шарқ қўлёзмалари музейи - Осиё музейи”, Россия Миллий кутубхонасида тўпланиб, Санкт-Петербург педагогика институтида очилган “Араб ва форс тили кафедраси”да тадқиқотларнинг жадаллашуви Россияда академик шарқшуносликка оид тадқиқотлар илмий мактабининг шаклланишига асос бўлганлиги бўйича олинган натижалардан Россия Фанлар академияси Шарқ қўлёзмалари институтининг фондида сақланаётган қўлёзма асарлари тўғрисидаги “Сокровища культурного наследия Узбекистана в музеях мира” туркум ҳужжатли фильмлари туркумидан “Собрание Государственного музея Востока”, “Собрание института Восточных рукописей Российской Академии наук” ҳужжатли фильмларининг сценарийларини тузишда фойдаланилган (Россия Фанлар академияси Шарқ қўлёзмалари институтининг  2022 йил 10 февралдаги 36-сон маълумотномаси).  Натижада, фильмларда Ўзбекистон маданий мероси, хусусан ноёб қўлёзмалар билан боғлиқ маълумотларни кенг тарғиб этиш ва миллий мероснинг тўлиқ 
Ўзбекистонга оид маданий бойликларни тадқиқ этиш марказларининг ташкил этилганлиги, жумладан, Ислом цивилизацияси маркази, Ислом ҳамкорлик ташкилоти ҳузуридаги Ислом тарихи, санъати ва маданиятини тадқиқ қилиш маркази МДҲ давлатлари орасида хорижда сақланаётган маданий мерос намуналарини тадқиқ этишда янги инфраструктура эканлиги ва миллий меросни оммалаштиришда концептуал йўналишнинг вужудга келишига асос бўлганлиги бўйича олинган натижалардан “Ўзбекистон тарихи” телеканалларининг қатор кўрсатувлари ва телерадиоканалларнинг ижодий ишлаб чиқариш жараёнига тегишли теледастурлар режаларини шакллантиришда фойдаланилган (Ўзбекистон телерадиокомпаниясининг 2022 йил 9 февралдаги 01-15/281-сон маълумотномаси). Натижада, кўрсатувларда хорижда сақланаётган Ўзбекистонга оид маданий мерос намуналарини ўрганиш, уларнинг нусхаларини олиб келиш борасида марказлар фаолиятининг ўрни ва мамлакатда олиб борилаётган тизимли ишлар ёритилишига хизмат қилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish