Sayt test rejimida ishlamoqda

Тилеубаев Садатдин Онгарбаевичнинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Акриламид асосида бурғилаш эритмалари стабилизаторларининг синтези ва уларнинг структура ҳосил қилиш хусусиятлари», 02.00.11 - Коллоид ва мембрана кимёси (кимё фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.4.PhD/К449.
Илмий раҳбар: Эшметов Иззат Дўсимбатович, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Умумий ва ноорганик кимё институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Наманган муҳандислик-технология институти, PhD.03/30.12.2019.К/Т.66.02. 
Расмий оппонентлар: Боймирзаев Азамат Солиевич, кимё фанлари доктори, профессор; Уринов Собир Насиллеович, техника фанлари фалсафа доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон миллий университети.
Диссертация йўналиши: назарий  ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: акриламид асосида бурғилаш эритмаларининг стабилизаторларини синтез қилиш ва структура ҳосил қилувчи хусусиятларини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
инициатор аралашмаси сарфининг 0,05 дан 0,1% гача ошиши (мономерлар массасига нисбатан) натижасида акриламиднинг полимерланиш реакцияси давомийлиги 4,5 дан 2,5-3 соатгача қисқариши ва реакция унуминининг 82,2 дан 95,4% гача ошиши аниқланган;
изотермик шароитларда олинган ПАА молекуляр массасининг максимал қийматига 40±1°C ҳарорат ва рН=8 бўлган муҳитда, мономер массасига нисбатан оксидловчи-қайтарувчи инициаторлар сарфи 0,1% миқдорда олинганда эришилиши экспериментал аниқланган; 
40°С ҳароратда гилли бурғилаш эритмалар таркибида коагуляцияловчи электролит (NaCl) концентрацияси 5% га оширилиши сув ажралиш қийматлари 10-12% га, юқори минераллашган эритмалар учун бўлса камида 23-26% га ортишига олиб келиб, бу шароитда барқарорлаштирувчи қобилиятига кўра реагентлар қуйидаги C2-7 > гипан > ПАА кетма-кетликни ташкил этиши аниқланган;
барқарорлаштирилган гил суспензияларининг тузга чидамлилиги ушбу эритма таъсирида керн намунаси бўкиш коэффициенти ўзгариши қаторига тўғри келиши ва ингибирловчи таъсирига кўра полиэлектролитлар қуйидаги КМЦ>ПАА>С2-7>гипан кетма-кетликда камайиб бориши аниқланган;
гипанни C2-7 реагенти билан алмаштириш гилли бурғилаш эритмаларининг технологик хусусиятларини яхшилашга, стабилизаторлар ва гил компоненти сарфини 1,2-1,5% га камайтириши эса бурғилашнинг механик тезлигини оширишга сабаб бўлиши аниқланган;
йўналиш, кондуктор ва эксплуатацион колоннани бурғилаш учун гилли ва гилсиз бурғилаш эритмаларининг таркиблари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
Бурғилаш эритмаларининг стабилизаторларини олиш бўйича илмий натижалар асосида:
акриламид ва малеин кислотаси асосидаги стабилизаторлар ва унинг асосидаги полимерли бурғилаш эритмаларининг таркиблари «Бухоронефтгазпармалаш» АЖ да амалиётга жорий этилган («Ўзбекнефтгаз» АЖнинг 2022 йил 5 майдаги 03-17-5/49-сон маълумотномаси). Натижада, ишлаб чиқилган бурғилаш эритмалари таркибларидан фойдаланиш гилли бурғилаш эритмаларидан фойдаланиш билан таққослаганда бурғилаш тезлигини ўртача 20-25% га ошириш имконини берган;
гилли бурғилаш эритмалари таркиблари «Бухоронефтгазпармалаш» АЖ да амалиётга жорий этилган («Ўзбекнефтгаз» АЖнинг 2022 йил 5 майдаги 03-17-5/49-сон маълумотномаси). Натижада, стабилизаторларнинг импорт аналогларини синтез қилинган сополимер билан алмаштириш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish