Алаутдинова Камола Шомансуровнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Инглиз ва ўзбек тилларида логистика соҳасига оид терминларнинг структур-семантик ва лексикографик талқини”, 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.2.PhD/Fil1441.
Илмий раҳбарнинг фамилияси, исми, шарифи, илмий даражаси ва унвони: Джумабаева Жамила Шариповна, филология фанлари доктори, доцент. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Миллий университети. 
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон Миллий университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.01.10. 
Расмий оппонентлар: Сафаров Шахриёр Сафарович, филология фанлари доктори, профессор; Саидкодирова Дилфузахон Саидкодировна, филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот: Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети. 
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади инглиз ва ўзбек тилларида логистика соҳасига оид терминларнинг структур ва семантик жиҳатларини аниқлаш ҳамда аббревиатураларнинг ясалиши, луғатларда берилиши ва изоҳланишига оид таклиф ва тавсияларни ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
термин ва терминологияга оид тадқиқотлар шарҳланган ҳамда логистика соҳасига оид терминларнинг ўзига хос хусусиятларини эътиборга олган ҳолда, термин тушунчасига берилган таъриф қўшимча изоҳ билан тўлдирилганлиги асосланган;
логистика соҳаси терминологик майдонига оид 9 та гуруҳ билан бир қаторда, киберлогистика (онлайн логистика) ва реверс логистика каби гуруҳлар мавжудлиги замонавий ёндашув асосида исботланган; 
чоғиштирилаётган тилларда логистика соҳасига оид терминларнинг структурасига кўра туб, аффиксал (инглиз тилида префиксал-суффиксал, ўзбек тилида суффиксал) турлари, компонентлар сонига кўрага ҳар икки тилда кўп компонетли терминларнинг фаоллиги, инглиз тилида предлогли бирикмалардан ташкил топган терминларнинг миқдори кўплиги далилланган;
инглиз ва ўзбек тилларида логистика терминларининг синонимик муносабатларида ўзбек тилида дублетлик ҳолатлари, инглиз тилида функционал синонимлар ва вариантлилик, антонимик муносабатларда конверсив; вектор ва градуал кўрсаткичли терминларнинг мавжудлиги, терминлар омонимиясининг соҳалараро ва соҳадан ташқари ҳамда полисемантик бирликларнинг ҳар икки тилда маъно ва сон жиҳатдан бир хиллилиги асосланган;
логистикага оид аббревиатураларнинг келиб чиқиш манбаларига кўра мавжуд 8 та гуруҳига янги график тавтологик, омофонетик ва сон компонентли турларини қўшиш таклиф этилган ҳамда соҳага оид терминларнинг полиграфик луғатларда алифбо тартибида компонентларнинг сонига ва терминологик майдонига асосан, электрон иловаларда эса алифбо-уяли тартибда жойлаштириш мақсадга мувофиқлиги далилланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Инглиз ва ўзбек тилларида логистика терминларининг шаклланиши, ривожланиши, структур-семантик ва лексикографик хусусиятларини очиб бериш бўйича олинган илмий натижалар ва амалий таклифлар асосида:
термин ва терминологияга оид тадқиқотлар шарҳланган ҳамда логистика соҳасига оид терминларнинг ўзига хос хусусиятларини эътиборга олган ҳолда термин тушунчасига берилган таъриф қўшимча изоҳ билан тўлдирилганлиги, логистика соҳаси терминологик майдонига оид 9 та гуруҳ билан бир қаторда, киберлогистика (онлайн логистика) ва реверс логистика каби гуруҳлар мавжудлиги ва «Ўзбекистон» нашриёти томонидан чоп этилган «ИНГЛИЗ-ЎЗБЕК-РУС ТИЛЛАРИ ЛОГИСТИКА ТЕРМИНЛАРИНИНГ ИЗОҲЛИ ЛУҒАТИ»дан «Логистик ёндашувлар ишлаб чиқариш самарадорлигини ошириш» хўжалик шартнома лойиҳасида фойдаланилган (Тошкент давлат транспорт университетининг 2022 йил 9 мартдаги 10-00/1257-сон маълумотномаси). Натижада инглиз ва ўзбек тиллардаги логистикага оид бирикмаларнинг эквивалентлари, тилдаги муқобилини қўллаш усуллари, кўп компонентли бирикмаларнинг таржимасидаги юзага келадиган қийинчиликларни бартараф этиш бўйича семантик-таркибий тартиблари тавсифи, мослаштириш усули орқали соҳа терминологик бирликларини адекват таржима қилиш энг мақбул усул эканлиги далиллаб берилган;
чоғиштирилаётган тилларда логистика соҳасига оид терминларнинг структурасига кўра туб, аффиксал (инглиз тилида префиксал-суффиксал, ўзбек тилида суффиксал) турлари, компонентлар сонига кўрага ҳар икки тилда кўп компонетли терминларнинг фаоллиги, инглиз тилида предлогли бирикмалардан ташкил топган терминларнинг миқдори кўплиги ва логистика соҳасига оид терминларнинг изоҳли луғати моделида терминларнинг жойлашиш тартиби ва изоҳли луғат яратишда терминларни талқин қилишда ишлаб чиқилган мезонларлардан Эрасмус+дастурининг Project № 561574-EPP-1-2015-1-ES-EPPKA2-CBHE-JP-ECCUM: «Establishment of Computing Centers and Curriculum Development in Mathematical Engineering Master programme» грант лойиҳасини амалга оширишда фойдаланилган (Урганч давлат университетининг 2022 йил 11 майдаги 06-101/12 сон маълумотномаси). Натижада ўқув материлларида учраган логистика соҳасига оид терминлар талқини ва таржимаси муаммолари ҳал қилиниб, тренингда инглиз, рус ва ўзбек тилларидаги материалларни иштирокчиларга тушунарли ва равон тилларда тақдим этилиши таъминланган;
инглиз ва ўзбек тилларида логистика терминларининг синонимик муносабатларида ўзбек тилида дублетлик ҳолатлари, инглиз тилида функционал синонимлар ва вариантлилик, антонимик муносабатларда конверсив, вектор ва градуал кўрсаткичли терминларнинг мавжудлиги, терминлар омонимиясининг соҳалараро ва соҳадан ташқари ҳамда полисемантик бирликларнинг ҳар икки тилда маъно ва сон жиҳатдат бир хиллилиги жиҳатлари юзасидан келтирилган тавсиявий материаллардан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг «O’zbekiston tarixi» телеканалининг муҳарририяти томонидан тайёрланган «Мавзу» ва «Тақдимот» номли кўрсатувларининг сценарийларини ёзишда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий Телерадиокомпаниясининг 2022 йил 29 апрелдаги 06-28-431-сон маълумотномаси). Натижада логистика соҳасига оид терминларнинг турли матнларда турлича берилиши, уларнинг бошқа соҳа терминларига ўхшашлиги (омонимлиги), маънодошлиги (синонимлиги) ва кўп маънолилик жиҳатлари матн мазмунидан келиб чиқиб талқин этилишига оид тавсиялардан самарали фойдаланилганлиги туфайли соҳага оид термин ва сўз бирикмаларини тўғри ифодаланилишига эришилган;
логистикага оид аббревиатураларнинг келиб чиқиш манбаларига кўра мавжуд 8 та гуруҳга янги график тавтологик, омофонетик ва сон компонентли турларини қўшиш таклиф этилган ҳамда соҳага оид терминларнинг полиграфик луғатларда алифбо тартибида компонентларнинг сонига ва терминологик майдонига асосан, электрон иловаларда эса алифбо-уяли тартибда жойлаштириш мақсадга мувофиқлиги таклиф ва тавсиялардан «DACH SYNERGY JLT» халқаро компанияси томонидан ўтказилган бизнес-семинар ва касбий тренингда фойдаланилган («DACH SYNERGY JLT» томонидан 2021 йил 8 июлда берилган DSJLT21-0185-сон гувоҳномаси). Натижада инглиз ва ўзбек логистика терминларини ўзаро тушуниш масалалари, тил ўрганувчиларнинг мулоқот кўникмаларини оширишда терминларнинг таъсири ҳамда инглиз ва ўзбек қисқартмаларининг таржима қилиш муаммоларини бартараф этиш учун хизмат қилган.