Салаев Нодирбек Сапарбаевичнинг

фан доктори (DSc) диссертацияси  ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.

Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи):  «Пенитенциар тизимнинг профилактик функцияси самарадорлигини ошириш», 12.00.08–Жиноят ҳуқуқи. Ҳуқуқбузарликларнинг олдини олиш. Криминология. Жиноят-ижроия ҳуқуқи (юридик фанлар).

Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2017.2.DSc/Yu28.

Илмий маслаҳатчи: Абдурасулова Қумриниса Раимқуловна, юридик фанлар доктори, профессор.

Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат юридик университети.

ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат юридик университети, DSc.27.06.2017.Yu.22.01.

Расмий оппонентлар:Кабулов Рустам, юридик фанлар доктори, профессор; Мирзаев Азиз Алишерович, юридик фанлар доктори; Сакари Кристиан Меландер (Хельсинки университети, Финляндия), юридик фанлар доктори, профессор.

Етакчи ташкилот: Бердақ номидаги Қорақалпоқ давлат университети.

Диссертация йўналиши: назарий ва амалийаҳамиятга молик.

II. Тадқиқотнинг мақсади: пенитенциар тизимнинг профилактик функцияси самарадорлигини ошириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.

III. Тадқиқотнингилмийянгилиги:

тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланаётган шахсларга нисбатан тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланиш ҳуқуқидан маҳрум қилиш тарзидаги жазо тайинланмаслиги лозимлиги, бундан одам ўлимига ёки бошқа оғир оқибатларга сабаб бўлган ҳоллар мустасно эканлиги асослаб берилган;

ахлоқ тузатиш ишлари жазосининг уч ёшгача болалари бўлган аёлларга нисбатан қўлланилмаслиги асослаб берилган.

маҳкум озодликни чеклаш тариқасидаги жазони ўташдан қасддан бўйин товлаган ёки суд томонидан зиммасига юкланган мажбуриятларни бажармаган тақдирда, суд озодликни чеклаш жазосининг ўталмай қолган муддатини озодликдан маҳрум қилиш тариқасидаги жазо билан алмаштириши мумкинлиги асосланган.

жазони ижро этиш муассасаларида маиший шарт-шароитларни янада яхшилаш, ўқув жараёнига инновацион педагогик технологиялар жорий этиш орқали вояга етмаганларни касбий тайёргарлигини кучайтириш юзасидан таклифлар асосланган;

пенитенциар тизимнинг профилактик функцияси самарадорлигини ошириш мақсадида маҳкумларни турли корхоналарда меҳнатга жалб қилиш ҳақидаги таклифлар асосланган.

IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.

Пенитенциар тизимнинг профилактик функцияси самарадорлигини ошириш бўйича олинган тадқиқот натижалари асосида:

муайян ҳуқуқдан маҳрум қилиш жазосини қўллашда истисно тариқасида тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланаётган шахсларга нисбатан тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланиш ҳуқуқидан маҳрум қилиш тарзидаги жазо тайинланиши мумкин эмаслиги, бундан одам ўлимига ёки бошқа оғир оқибатларга сабаб бўлган ҳоллар мустасно эканлиги тўғрисидаги таклифлар Ўзбекистон Республикасининг Жиноят кодекси 45-моддаси (муайян ҳуқуқдан маҳрум қилиш)га киритилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси Қонунчилик ва суд-ҳуқуқ масалалари қўмитасининг 2017 йил 13 январдаги 06/1-05/1482-вх-сон маълумотномаси). Бу жиноятчиликни профилактика қилишга, шунингдек, тадбиркорлик фаолиятининг жадал ривожланишини таъминлашга, хусусий мулкни ҳар томонлама ҳимоя қилишга ва ишбилармонлик муҳитини сифат жиҳатидан яхшилашга хизмат қилган;

ахлоқ тузатиш ишлари жазосини қўллашда ушбу жазонинг уч ёшгача болалари бўлган аёлларга нисбатан қўлланилмаслиги тўғрсидаги таклиф Ўзбекистон Республикасининг Жиноят кодекси 46-моддаси (ахлоқ тузатиш ишлари)га киритилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси Қонунчилик ва суд-ҳуқуқ масалалари қўмитасининг 2017 йил 13 январдаги 06/1-05/1432-вх-сон маълумотномаси). Ушбу таклифлар пенитенциар тизимнинг профилактик функцияси самарадорлигини оширишга хизмат қилган;

маҳкум озодликни чеклаш тариқасидаги жазони ўташдан қасддан бўйин товлаган ёки суд томонидан зиммасига юкланган мажбуриятларни бажармаган тақдирда, суд озодликни чеклаш жазосининг ўталмай қолган муддатини озодликдан маҳрум қилиш тариқасидаги жазо билан алмаштириши мумкинлиги тўғрисидаги ва бошқа шу каби таклифлар Ўзбекистон Республикаси Олий Суди Пленумининг «Судлар томонидан жиноят учун жазо тайинлаш амалиёти тўғрисида»ги қарорининг 251-, 252-, 253-, 255- бандларига қўшимчалар киритилишида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Суди Пленумининг 2016 йил 27 апрелдаги 11-191-16-сон маълумотнома). Ушбу таклифларнинг қабул қилинганлиги қонунларни амалиётда қўллаш кўникмаларига ижобий таъсир кўрсатиб, жиноятларни муайян даражада камайтириб, жиноятлар учун адолатли жазо тайинланишига кўмаклашган;

жазони ижро этиш муассасаларида маиший шарт-шароитларни янада яхшилаш, ўқув жараёнига инновацион педагогик технологиялар жорий этиш, вояга етмаганларни касбий тайёргарлигини кучайтириш юзасидан таклифлар Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги тизимига тегишли ҳужжатлар асосида жорий этилган (Ички ишлар вазирлигининг 2017 йил 11 ноябрдаги 28/5-1-2-527-сон маълумотномаси). Ушбу таклифлар жазони ижро этиш колонияларида маиший шарт-шароитларни яхшилаш, шунингдек жазони ижро этиш муассасаларида умумий ўрта ҳамда ўрта махсус, касб-ҳунар таълимини янада такомиллаштиришга хизмат қилган.