Бегишева Раушания Рашидовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «ОИВ инфекциясидаги иммун ва эндокрин тизимларининг ўзаро  боғлиқлиги» ихтисослик шифри: 14.00.36 – Аллергология ва иммунология.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.2.PhD/Tib1016.
Илмий раҳбар: Залялиева Марьям Валиахмедовна, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Иммунология ва инсон геномикаси институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Иммунология ва инсон геномикаси институти, DSc.02/30.12.2019.Tib.50.01.
Расмий оппонентлар: Зиёдуллаев Шухрат Худайбердиевич, тиббиёт фанлари доктори; Ахмедова Холида Юлдашевна, тиббиёт фанлари доктори. 
Етакчи ташкилот: Тошкент тиббиёт академияси.
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: 
АРВТ фонида ва АРВТсиз ОИВ билан яшайдиган одамларда иммун ва эндокрин тизим холати ва уларнинг кўрсаткичлари орасидаги ўзаро боғлиқлиги аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор ОИВ инфекциясининг турли босқичларида ЎНО-α миқдорининг кескин ортиши касаллик клиник кўриниши оғирлиги билан тўғридан-тўғри боғлиқлиги хамда СD4+ лимфоцитлар абсолют сони ортишига тескари пропорционал боғлиқлиги аниқланган;
илк бор АРВТсиз ОБЯО эркаклар ва аёлларда яллиғланишга хос (ИФН-γ) ва яллиғланишга қарши (ИЛ-10) цитокинлари миқдорининг кескин ортиш холати  АРВТ фонида эса пасайиши исботланган;
илк бор АРВТ фонида ОБЯО эркаклар ва аёлларда пролактин даражаси меъёр чегаралардан юқорилиги, қалқонсимон без функцияси учун масъул бўлган ТТГ ва эркин Т4 гормонлари АРВТга боғлиқ бўлмаган холда назорат қийматлари доирасида эканлиги аниқланган;
илк бор ОБЯО эркаклар ва аёлларда ИЛ-10 ва ИФНγ нинг пролактин билан юқори даражадаги боғланиши хамда цитокинлар ва гормонлар ўртасидаги боғланишининг АРВТ фонида йўқолиши организмнинг иммун-эндокрин бошқаруви адаптив механизмларига ижобий таъсир этиши исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
ОИВ инфекциясида иммун ва эндокрин тизимларининг ўзаро  боғлиқлигини аниқлаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
ОИВ билан яшайдиган шахсларда ўтказилган иммунологик  тадқиқотининг илмий натижалари  асосида ишлаб чиқилган «Оппортунистик инфекцияларда ОБЯОдаги СD4+Т лимфоцитлари ва бир қатор гормонлар кўрсаткичлари»  номли услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2021 йил 24 майдаги 8н-д/168-сон маълумотномаси). Илмий натижаларни жорий қилиниши ОИВ билан яшайдиган шахсларда касалликнинг ривожланиши, клиник кечишини эрта башоратлаш ва даволаш самарадорлигини аниқлашга  хизмат  қилган;
ОИВ инфекциясида иммун ва эндокрин тизимларининг ўзаро  боғлиқлигини аниқлаш бўйича олинган илмий натижалар соғлиқни сақлаш амалиётига, жумладан, Тошкент шаҳар ОИТСга қарши кураш маркази ва Андижон вилояти ОИТСга қарши кураш маркази амалий фаолиятига жорий қилинган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2022 йил 23 майдаги 08-13919-сон маълумотномаси). Илмий натижаларнинг клиник амалиётга жорий этилиши ОИВ инфекциясининг турли босқичларида  иммун ва эндокрин тизим ҳолатини аниқлаш, олиб  бориш ва даволаш тактикасини оптималлаштириш, оппортунистик касалликлар давомийлиги ва асоратларини олдини олиш ва даволаш ҳаражатларини камайтириш хисобига иқтисодий самарадорликка эришишга имкон яратган.