Бекимметов Умиджан Тажимуратовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Советларнинг  Хоразмда   амалга  оширган  коллективлаштириш  сиёсати  ва унинг  оқибатлари    (1929-1959 йиллар).”, 07.00.01 – Ўзбекистон тарихи (тарих фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020/4/PhD/Tar.756.      Илмий раҳбар: Шамсутдинов Рустамбек Темирович, тарих фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Хоразм Маъмун академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Андижон давлат университети, DSc.03/31.12.2020.Таr.60.01.
Расмий оппонентлар: Набиев Фарҳод Ҳамидович, тарих фанлари доктори, профессор; Эргашева Юлдуз Алимовна, тарих фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Фарғона давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади советларнинг Хоразмда амалга оширган коллективлаштириш сиёсати ва унинг фожиали оқибатлари билан боғлиқ  жараёнлар тарихини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
Хоразмдаги коллективлаштириш, қулоққа тортиш ва сургун қилишда куч ишлатиш органларининг зўравонлиги натижасида нафақат колхозга кирганлар, шунингдек ташкилотчи ва раҳбарлар ҳам мазкур сиёсатга ишончсизлик билан қараганликлари, немис меннонитларида хусусий мулкчилик ҳамда ер эгалиги узоқ вақт сақланиб қолганлиги исботланган;
1929 йилдан тезкорлик, зўравонлик билан олиб борилган коллективлаштириш сиёсати колхозлар сонининг кескин ортишига олиб келганлиги, Хоразм округида кўтарилган ғалаёнлар қўшни ҳудудларга ҳам таъсир қилганлиги, ҳибсга олинган кўплаб қўзғолончиларнинг  қамоқхоналарда сақланиши  эпидемик касалликларнинг тарқалишига сабаб бўлганлиги далилланган;
коллективлаштириш, қулоқлаштириш, сургун оқибатида Хоразм округида очарчилик келиб чиққани ва кўплаб қишлоқ аҳолисининг қўшни Қорақалпоғистон АССР, Туркманистон ССРга кўчиб кетишига, Хоразмда эса демографик вазиятнинг кескинлашувига олиб келгани аниқланган;
иқтисодий  қолоқлик туфайли меҳнат тузатув лагерлари ташкил этилмай жазога тортилганларнинг бошқа ҳудудларга сургун қилинганлиги, колхозларнинг  давлатга   итоаткорлиги пахта яккаҳокимлигини кучайтириб  Хоразмда чорвачиликнинг камайишига, ерлар шўрланиб, экологик вазиятнинг кескинлашувига ва иқтисодий таназзулга олиб келганлиги очиб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Советларнинг  Хоразмда   амалга  оширган  коллективлаштириш  сиёсати  ва унинг  оқибатларини тадқиқ этиш натижасида ишлаб чиқилган илмий хулоса ва натижалардан:
Хоразмдаги коллективлаштириш, қулоққа тортиш ва сургун қилишда куч ишлатиш органларининг зўравонлиги натижасида нафақат колхозга кирганлар, шунингдек ташкилотчи ва раҳбарлар ҳам мазкур сиёсатга ишончсизлик билан қараганликлари, немис меннонитларида хусусий мулкчилик ҳамда ер эгалиги узоқ вақт сақланиб қолганлиги, 1929 йилдан тезкорлик, зўравонлик билан олиб борилган коллективлаштириш сиёсати колхозлар сонининг кескин ортишига олиб келганлиги, Хоразм округида кўтарилган ғалаёнлар қўшни ҳудудларга ҳам таъсир қилганлиги, ҳибсга олинган кўплаб қўзғолончиларнинг  қамоқхоналарда сақланиши  эпидемик касалликларнинг тарқалишига сабаб бўлганлиги оид янги маълумотлардан Урганч давлат университети тузилмасидаги  “Қатағон қурбонлари хотираси” музейи экспозицион режаларни тузиш, кўргазмалар ташкил этиш ҳамда экскурсия матнларини янги маълумотлар билан бойитишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги “Қатағон қурбонлари хотираси” Давлат музейининг 2021 йил 5 октябрдаги 196-сон маълумотномаси). Натижаларнинг қўлланилиши мазкур даврни фактик материал ва маълумотлар билан тўлдиришга кўмак бериб, Хоразмда ўтказилган коллективлаштириш сиёсатининг фожиали оқибатларини илмий асосда ёритишга хизмат қилган;
коллективлаштириш, қулоқлаштириш, сургун оқибатида Хоразм округида очарчилик келиб чиққани ва кўплаб қишлоқ аҳолисининг қўшни Қорақалпоғистон АССР, Туркманистон ССРга кўчиб кетишига, Хоразмда эса демографик вазиятнинг кескинлашувига олиб келгани, советларнинг  коллективлаштириш сиёсатини зўрлик билан ўтказиш пайтида йўл қўйилган хато ва фожиалар, ери, мулкини колхозга мажбуран топширишни истамаган деҳқонлар, мулкдорларнинг қулоқ сифатида жазоланиши ва сургун этилганлиги, собиқ қулоқларнинг “Катта террор” даврида қатағон қилинганлиги, сургунда кечган оғир турмуш тарзига доир маълумотлардан Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси “Ozbekiston tarixi” телеканалида эфирга узатилган “Тарихий савол” кўрсатувининг сценарийсини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг 2021 йил 15 октябрдаги 40-40-1639-сон маълумотномаси). Тақдим этилган материаллар телетомoшабинларда Советларнинг коллективлаштириш сиёсатини зўрлик билан ўтказиш, мулкдорларнинг қулоқ сифатида жазоланиши ва сургун этилганлиги, собиқ қулоқларнинг “Катта террор” даврида қатағон қилинганлиги тўғрисида янги илмий маълумотларга эга бўлишга хизмат қилган.