Sayt test rejimida ishlamoqda

Насирова Гулнора Мадаминовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Оламнинг лисоний манзарасида эмоционал концептлар”, 10.00.11 – Тил назарияси. Амалий ва компьютер лингвистикаси (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.3.PhD/Fil2025.
Илмий раҳбарнинг фамилияси, исми, шарифи, илмий даражаси ва унвони: Шахабитдинова Шохида Хашимовна, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Қўқон давлат педагогика институти, PhD.03/04.06.2021.Fil.132.01. 
Расмий оппонентлар: Қурбонова Мухаббат Матёқубовна, филология фанлари доктори, профессор; Усмонова Хуриниса, филология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Фарғона давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади эмоционал концептларнинг лисоний воқеланиш хусусиятларини, оламнинг миллий эмоционал манзарасини, унинг кундалик мулоқотга таъсирини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
миллий-маданий жиҳатдан маркерланувчи эмоционал концептларнинг оламнинг лисоний манзарасини муайян гуруҳини ташкил этувчи ҳамда соф миллий ва индивидуал эмоционал концептларни шакллантирувчи тузилма сифатидаги ўрни далилланган;
кундалик нутқни шакллантириш жараёнида лингвокреатив фаолият таъсирида эмоционал концептларнинг бошқа функционал услубларга кириб бориши, аксинча, контекст, вазият билан шартланганлик натижасида унутилиши, янги денотатив ёки коннотатив маънолар билан кенгайиши кундалик нутқнинг контекст, спонтан ҳолат, интерлокуторларнинг муносабати каби аспектларда исботланган;
қўрқув, муҳаббат, қувонч, ғазаб, қайғу базавий эмоционал концептларнинг вербализацияси инглиз ва ўзбек тилларида норматив-регулятив вазифани, рус тилида дунёни идрок этиш, немис тилида эса прагматик вазифаларни бажаришда  намоён бўлиши далилланган;
рус тили (РТМК), инглиз тили (BNC), немис тили (DWDS) корпуслари асосида турли тизимли тилларда эмоционал концептларнинг турлича коммуникатив контекстларда қўлланилиш частотаси аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Оламнинг лисоний манзарасида эмоционал концептлар доирасини тадқиқ этиш бўйича олинган илмий натижалар асосида: 
эмоционал концептлар типологиясини аниқлаштириш орқали   миллий-маданий жиҳатдан маркерланувчи эмоционал концептларнинг оламнинг лисоний манзарасини муйян гуруҳини ташкил этувчи ҳамда соф миллий ва индивидуал эмоционал концептларни шакллантирувчи тузилма сифатидаги ўрнига оид хулосалардан Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институтида 2017-2020 йилларда бажарилган ФА-Ф1-OO5-рақамли “Қорақалпоқ фольклоршунослиги ва адабиётшунослигини тадқиқ этиш” мавзусидаги фундаментал тадқиқот лойиҳаси доирасида фойдаланилган (Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институтининг 2021 йил 3 ноябрдаги 331/1-сон маълумотномаси). Натижада эришилган ижобий натижалар инновацион лойиҳа доирасида ўз аксини топган;
кундалик нутқни шакллантириш жараёнида лингвокреатив фаолият таъсирида эмоционал концептларнинг бошқа функционал услубларга кириб бориши ёки, аксинча, контекст, вазият билан шартланганлик натижасида унутилиши ёки янги денотатив ёки коннотатив маънолар билан кенгайишига оид хулосалардан Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институтида 2012-2016 йилларда бажарилган ФА-Ф1-Г003  “Ҳозирги қорақалпоқ тилида функционал сўз ясалиши” мавзусидаги фундаментал лойиҳани бажаришда фойдаланилган (Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институтининг 2021 йил 3 ноябрдаги 332/1-сон маълумотномаси). Натижада оламнинг миллий эмоционал манзарасининг хусусиятлари, жамият ва шахснинг кундалик ҳаётида, мулоқотида эмоционал концептларнинг роли ёритилган;  
қўрқув, муҳаббат, қувонч, ғазаб,  қайғу базавий эмоционал концептларнинг вербализацияси инглиз ва ўзбек тилларида норматив-регулятив вазифани, рус тилида дунёни идрок этиш, немис тилида эса прагматик вазифаларни бажаришига оид натижалардан Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси “O‘zbekiston” телерадиоканали Давлат унитар корхонасининг “Маданий-маърифий ва бадиий эшиттиришлар” мухарририяти томонидан “Миллат ва маънавият”, “Таълим ва тараққиёт” номли радиоэшиттиришларини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси “O‘zbekiston teleradiokanali” давлат унитар корхонасининг 2021 йил 24 майдаги 04-25-823-сон маълумотномаси). Натижада ушбу эшиттиришлар учун тайёрланган материаллар илмий далиллар билан бойишига хизмат қилган. 

Yangiliklarga obuna bo‘lish