Ниязова Гулнора  Ғуломовнанинг 
фалсафа доктори (PhD)диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Детектив романлар тилининг социопрагматик аспекти ва гендер хусусиятлари”, 10.00.11 – Тил назарияси, амалий ва компьютер лингвистикаси (филология фанлари). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.2.PhD/Fil1906.
Илмий раҳбар: Раупова Лайло Рахимовна, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган  муассаса  номи: Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети. 
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети,  DSc.03/30.12.2019.Fil.19.01(бир марталик).
Расмий оппонентлар: Рустамов Дилшодбек Абдувахидович, филология фанлари доктори, доцент; Абузалова Меҳри Қодировна, филология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат  университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади детектив романлар тилидаги социопрагматик ва гендер хусусиятларининг экстралингвистик, прагмалингвистик омилларини очиб бериш орқали ўзбек тилининг ифода имкониятларини аниқлашдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Тоҳир Маликнинг “Шайтанат” ва Марио Пьюзонинг “Чўқинтирган ота” детектив романларида гендерни ифодаловчи, мулоқотнинг таъсир кучини оширувчи лисоний воситалар аниқланиб, уларнинг эркак ва аёл нутқига хос асослари далилланган;
Тоҳир Маликнинг детектив романлари тилида гендерни ифодаловчи ибора, мақол, тўлиқсиз гап, арго, жаргон каби бирликларни социопрагматик текшириш асосида матннинг ижтимоий аҳамиятини, нутқнинг, мулоқотнинг қийматини ошириши аниқланган;
детектив романларда мулоқот таркибининг фонетик, морфологик ва синтактик бирликларида тилнинг белгиланган нормаларидан узоқлашиш натижасида гендер ёндашувнинг маиший, ҳудуддий, маданий социопрагматик имконияти исботланган; 
лисоний воситаларнинг детектив асарлар матнларида воқеланувчи прагматик имкониятлари ҳамда адресат ва адресант мулоқотидаги нутқий вазият  билан алоқадор жиҳатлари аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Детектив романлар тилининг социопрагматик аспекти ва гендер хусусиятлари тадқиқи бўйича олинган илмий натижалар асосида:
ўзбек тилшунослигида детектив асарларнинг лисоний тадқиқига доир таҳлил ва хулосаларидан  хулосаларидан ФА-Ф1-Г003 “Ҳозирги қорақалпоқ тилида функционал сўз ясалиши” мавзусидаги (2016-2020) фундаментал илмий лойиҳада фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлимининг 2021 йил 13 октябрдаги 17.01/248-сон маълумотномаси). Натижада тил ҳодисаларида лисоний ўзига хосликлар билан боғлиқ жиҳатларни аниқлаш ва шу асосда тил бирликларини таснифлашга доир қарашларни бойитиш имкони яратилган;
детектив романлар қиёсланиши жараёнида ҳамда бадиий асарларнинг лисоний таҳлилида гендер ёндашувдан фойдаланиш матннинг социопрагматик қимматини очиб бериши мумкинлиги ҳақидаги илмий  хулосасидан ФА-А1-Г007 “Қорақалпоқ нақл-мақоллари лингвистик тадқиқот объекти сифатида” мавзусидаги (2016-2020) илмий-амалий лойиҳада фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлимининг 2021 йил 13 октябрдаги 17.01/248-сон маълумотномаси). Натижада детектив романларнинг социопрагматик аспекти миллат руҳи, маданияти, онги ва дунёқарашини намоён этиши илмий асосланган;
ўзбек ва инглиз детектив асарлари тилининг қиёсий прагматик хусусиятларига оид илмий  хулосалардан I-OT-2019-42 рақамли “Ўзбек ва инглиз тилларининг электрон (Инсон қиёфаси, феъл-атвори, табиат ва миллий тимсоллар тасвири) поэтик луғатини яратиш” мавзусидаги (2019-2020) фундаментал илмий лойиҳада фойдаланилган (Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетининг 2021 йил 23 октябрдаги 04/1-76-сон маълумотномаси). Натижада инсон қиёфаси, феъл-атвори ва миллий тимсоллар тасвиридаги ўхшашлик ҳамда фарқлилик жиҳатларини белгилаш ва тавсифлашни мукаммаллаштиришга эришилган;
ўзбек тилшунослигида ўзбек ва инглиз тилидаги детектив асарлар тилини қиёсий прагматик жиҳатдан таҳлили, хусусан эркаклар нутқида гендер фарқловчи лисоний воситалар таҳлили ва аёллар нутқида гендер ўзига хосликни кўрсатувчи лингвистик ҳодисаларни қиёсий ўрганишдаги хулосаларидан Ўзбекистон телерадиокомпанияси Қашқадарё вилояти телерадиокомпаниясининг “Маданий-маърифий ва бадиий эшиттиришлар” муҳарририяти томонидан  Олтин воҳа  дастуридаги “Тил-миллат кўзгуси”, “Мунозара”, “Адабий жараён” номли  эшиттиришлар сценарийсини  тайёрлашда  фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси Қашқадарё вилояти телерадиокомпаниясининг  2021 йил 14 январдаги  17-05/14 сонли маълумотномаси). Натижада  эркаклар ва аёллар нутқининг  лисоний ўзига хосликлари билан боғлиқ жиҳатларини аниқлаш  муҳимлиги ҳақида радиотингловчиларга  ахборот берилган  ҳамда  ушбу эшиттиришлар  сценарийси мазмунан бойиган.