Madraximova Feruza Ruzimbaevnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «Globallashuv jarayonida «ommaviy madaniyat» tahdidlarining oldini olish masalalari», 09.00.04–Ijtimoiy falsafa (falsafa fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2017.2.Phd/Fal160.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: O‘zbekiston Milliy universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: O‘zbekiston Milliy universiteti, DSc.27.06.2017.F.01.05.
Ilmiy rahbar: To‘ychiev Berdiqul To‘raqulovich, falsafa fanlari doktori, professor.
Rasmiy opponentlar: Abilov O‘rol Murodovich, falsafa fanlari doktori, professor; Narzulla Jo‘raev Qosimovich, siyosiy fanlar doktori, professor.
Yetakchi tashkilot: Toshkent kimyo-texnologiya instituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: «ommaviy madaniyat» ko‘rinishidagi tahdidlarni ochib berish hamda uning oldini olish usul va vositalarini ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
«ommaviy madaniyat»ning strukturaviy-funksional mohiyatining (ko‘ngilocharlik, tijorat, kompensatorlik, insonni real hayotdan uzoqlashtirish, aldovga ishonadigan ommani vujudga keltirish) milliy identifikatsiyaga ta’siri ochib berilgan;
«ommaviy madaniyat» tahdidlarining xususiyatlari (jins, yosh, millat, makon tanlamaslik; milliylikdan uzoqlashtirish; axloqsizlik, egotsentrizm, shaxsiy manfaat tamoyillarining ustunligi) ochib berilgan;
sun’iy intellekt va virtual reallikning milliy qadriyatlarga zid jihatlarini oldini olish hamda media ta’lim asosida media madaniyatni shakllantirish usullari (ta’lim tizimida televizion mahsulotlar, videolavhalar, matbuot va internet sahifalarida e’lon qilingan materiallardan foydalanish; masofali va mustaqil media ta’lim) ilmiy asoslangan;
«ommaviy madaniyat»ning sun’iy ravishda «ob’ektivlashtirish», «standartlashtirish» kabi g‘oyalarining oldini olish (ommaviy ong sterotiplarining milliylikka zid jihatlarini aniqlash, mafkuraviy immunitetni shakllantirish, milliy madaniyatni rivojlantirish bo‘yicha targ‘ibot va tashviqotni kuchaytirish) mexanizmlari ishlab chiqilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
Globallashuv jarayonida «ommaviy madaniyat» tahdidlarining oldini olishbo‘yicha ishlab chiqilgan ijtimoiy-falsafiy takliflar asosida:
«ommaviy madaniyat»ning sun’iy ravishda «ob’ektivlashtirish», «standartlashtirish» kabi g‘oyalarining oldini olish mexanizmlariga oid takliflardan «Yoshlarga oid davlat siyosati to‘g‘risida»gi Qonunning 5-moddasi – Yoshlarga oid davlat siyosatining asosiy yo‘nalishlarini ishlab chiqishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlis Qonunchilik palatasining 2016 yil 31 oktyabrdagi 05/01-07-181-son ma’lumotnomasi). Mazkur takliflarning amaliyotga joriy qilinishi yoshlarni axloqiy negizlarni buzishga olib keladigan xatti-harakatlardan himoya qilishning huquqiy asoslarini mustahkamlashga xizmat qilgan;
milliy madaniyat rivoji; yoshlar ma’naviyatini yuksaltirish; «ommaviy madaniyat»ning strukturaviy-funksional mohiyatining milliy identifikatsiyaga ta’siriga oid takliflardan Madaniyat va sport ishlari vazirligi tizimlari tomonidan o‘tkazilgan «Xush kayfiyat» qiziqchi hamda so‘z ustalari respublika tanlovi (01.04.2015), «Onam aytgan allalar» festivali (19.05.2015), shuningdek Toshkent shahri, viloyatlar va Qoraqalpog‘iston Respublikasida o‘tkazilgan «Nima qildik Vatan uchun?», «Biz yoshlar giyohvandlik va terrorizmga qarshimiz!» shiorlari ostidagi yoshlar festivallari (18.08-10.09. 2015) hamda «Yoshlar o‘rtasida ommaviy tadbirlarni tashkil etish va o‘tkazishni takomillashtirish usullari» mavzusidagi seminar-trening (10-12.04.2015) ssenariysini tuzishda foydalanilgan (Madaniyat va sport ishlari vazirligining 2016 yil 9 noyabrdagi 01-11-07-6026-son ma’lumotnomasi). Mazkur takliflarning amaliyotga joriy qilinishi madaniyat tizimida «ommaviy madaniyat» tahdidlarini oldini olishning konseptual yo‘nalishlarini belgilash va yoshlar festivalini yuqori saviyada o‘tkazish imkonini bergan;
sun’iy intellekt va virtual reallikning milliy qadriyatlarga zid jihatlarini oldini olish; media ta’lim asosida media madaniyatni shakllantirish; «ommaviy madaniyat» ko‘rinishidagi tahdidlardan himoya qilishda ommaviy axborot vositalarining o‘rniga oid takliflardan O‘zbekiston Milliy teleradiokompaniyasi tomonidan tayyorlanadigan «Munosabat», «Nigoh», «Qorachiq», «Biz uchun muhim», «Suhbatdosh», «O‘zbekiston umumiy uyimiz» ko‘rsatuvlari ssenariylarini tayyorlashda foydalanilgan (O‘zbekiston Milliy teleradiokompaniyasi «O‘zbekiston» telekanalining 2016 yil 11 noyabrdagi 01-14-1455-son ma’lumotnomasi). Ushbu taklif va tavsiyalarning amaliyotga joriy qilinishi yoshlarni «ommaviy madaniyat» ta’siridan himoyalash hamda milliy-ma’naviy qadriyatlarni rivojlantirish imkonini bergan$
«ommaviy madaniyat» tahdidlarining xususiyatlari hamda ularni bartafar etishning milliy paradigmal asoslariga oid takliflardan O‘zbekiston Xalq demokratik partiyasi Markaziy Kengashi tizimlarida o‘tkazilgan «Ommaviy madaniyat» – ma’naviyatimiz kushandasi», «Yoshlarni yot g‘oyalar va turli qarashlar ta’siridan asrash maqsadimiz», «Internet va yoshlar», «Tinchlik va xavfsizlik uchun birga kurashamiz» nomli tadbirlarning ssenariylarida foydalanilgan (O‘zbekiston Xalq demokratik partiyasi Markaziy Kengashining 2016 yil 22 noyabrdagi 1-1107-son ma’lumotnomasi). Taklif va tavsiyalarning amaliyotga joriy etilishi «ommaviy madaniyat» ko‘rinishidagi tahdidlarning milliylikdan uzoqlashtirish, egotsentrizm, axloqsizlik kabi ko‘rinishlarining yoshlar ongiga salbiy ta’sirining oldini olishga asos bo‘lgan.
