Abduyaminova Ziyodaxon Djaxangirovnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «Bolalar epilepsiyasidagi intellekt/taraqqiyot buzilishlarining klinik-genetik jixatlari», 14.00.13 – Nevrologiya (tibbiyot fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2019.2.PhD/Tib914.
Ilmiy rahbar: Shamansurov Shaanvar Shamuratovich, tibbiyot fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Tibbiyot xodimlarining kasbiy malakasini rivojlantirish markazi.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Tibbiyot xodimlarining kasbiy malakasini rivojlantirish markazi, DSc.04/30.12.2019 Tib.31.01.
Rasmiy opponentlar: Sadikova Gulchexra Kabulovna, tibbiyot fanlari doktori, professor; Raximbaeva Gul`nara Sattarovna, tibbiyot fanlari doktori, professor.
Yetakchi tashkilot: Samarkand davlat tibbiyot universiteti.
Dissertatsiyaning yo‘nalishi: amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi bolalarda epilepsiya va intellektual/rivojlanish buzilishlarning klinik nevrologik, molekulyar genetik xususiyatlarini aniqlash, tashxislash mezonlarini optimallashtirish bo‘yicha taklif va tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
ilk bor SCN1A, SCN2A genlar mutant xududlarini kodlaydigan oligonukleotidlarning ketma-ketligi genlarning patologik ekspressiyasiga sabab bo‘lib, epilepsiya va intellektual rivojlanish kasalliklarini erta tashxislash prediktori ekanligi isbotlangan;
epilepsiya va intellektual rivojlanish kasalliklari bilan og‘rigan bolalarda SCN1A, SCN2A genlari mutatsiyasi natijasida ionga bog‘liq kanallarning buzilishi kasallik kechishining asosiy prognostik markeri ekanligi aniqlangan;
SCN1A, SCN2A genlarning mutatsiyasi bilan kechuvchi epilepsiyada go‘daklarda etilmagan markaziy asab tizimining anatomo-fiziologik xususiyatlari hisobiga kasallik erta yoshida boshlanishi, psixomotor rivojlanishda regressiya va antikonvulsant terapiyaga rezistentlik borligi asoslangan;
epilepsiya va intellektual rivojlanish kasalliklari bilan og‘rigan bolalarda davoga individual yondashuv imkoniyatini beruvchi SCN1A, SCN2A genlarning mutatsiyasida natriyga bog‘liq kanallarini bloklovchi ta’siri aniqlangan.  
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
Bolalardagi epilepsiya va intellektual rivojlanish buzilishlarining klinik va molekulyar genetik xususiyatlari bo‘yicha olingan natijalarga asoslanib: 
bolalarda turli genezli epilepsiya diagnostikasi va davolash bo‘yicha olib borilgan tadqiqotning ilmiy natijalari asosida ishlab chiqilgan «Bolalarda epilepsiya va intellektual rivojlanish buzilishlarini tashxislashning zamonaviy yondashuvlari» nomli uslubiy tavsiyanoma tasdiqlangan (Sog‘liqni saqlash vazirligining 2022yil 14 martdagi 8n-z/133-son ma’lumotnomasi). Mazkur uslubiy tavsiyanoma natijalari bolalardagi xar bir individual xolatda xurujlarning patogenetik mexanizmlarni aniqlash va samarali davolash tartibini tizimli tashkillashtirish imkonini bergan;
epilepsiyaning genetik shakllari va intellektual rivojlanish buzilishlari bilan og‘rigan bemorlarga tashxis qo‘yish va davolashni optimallashtirish chora-tadbirlari bo‘yicha olingan ilmiy natijalar sog‘liqni saqlash amaliyotiga, jumladan, Toshkent shahridagi Bolalar milliy tibbiyot markazi va Respublika ixtisoslashtirilgan gematologiya ilmiy-amaliy tibbiyot markazining amaliyotlariga joriy qilingan (Sog‘liqni saqlash vazirligining 2022 yil 13 maydagi 08-12706-son ma’lumotnomasi). Tadqiqot natijalari bolalardagi epilepsiya, intellektual rivojlanish buzilishlarining genetik turlarini to‘g‘ri tashxislash, o‘z vaqtida va to‘g‘ri  tibbiy yordam ko‘rsatish imkonini bergan.