Жуманазаров Ғайрат Хусановичнинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Доривор ўсимликлардан наъматак, хўжағат ва қорағатларнинг замбуруғлар қўзғатадиган касалликлари ва уларга қарши кураш чоралари”, 06.01.09 – Ўсимликларни ҳимоя қилиш (қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.2.PhD/Qx428.
Илмий раҳбар: Зупаров Миракбар Абзалович, биология фанлари номзоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат аграр университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Андижон қишлоқ хўжалиги ва агротехнологиялар институти, PhD.05/30.10.2020.Qx.126.01.
Расмий оппонентлар: Алиев Шаввоз Каримович, қишлоқ хўжалик фанлари номзоди, доцент; Умурзоқов Элмурод Умурзоқович, қишлоқ хўжалик фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: ЎзРФА Генетика ва ўсимликлар экспериментал биологияси институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади доривор ўсимликлар – наъматак, хўжағат  ва қорағат  навлари ҳамда турларида замбуруғ қўзғатадиган касалликларини тур таркиби, тарқалиши, ривожланиши ҳамда келтирадиган зарарини таҳлил қилиш ва уларга қарши кураш чораларини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Тошкент вилояти шароитида наъматак, хўжағат ва қорағатнинг замбуруғ қўзғатадиган касалликларининг тарқалиши (9,2-54,9%) ҳамда ривожланиши (3,6-32,6%) аниқланган;
наъматак, хўжағат ва қорағат доривор ўсимликларининг ун-шудринг, занг, антракноз, фузариоз, септариоз ва доғланиш касалликларининг зарари (8,3-25,0%) аниқланган;
Тошкент вилояти шароитида наъматакнинг ун шудринг касаллигини қўзғатувчи замбуруғининг клейстотеций мева танаси аниқланган;
Alternaria alternate (Fr.) Keissler замбуруғ тури Тошкент вилояти шароитида наъматакнинг қора доғланиш касаллигини қўзғатиши аниқланган;
наъматак, хўжағат ва қорағатда касаллик қўзғатадиган S.pannosa, S.macularis, L.saxifragacearum, Fusarium sp. замбуруғ турларининг патогенлик хусусиятлари аниқланган;
Замбуруғ қўзғатадиган касалликларга нисбатан қорағатнинг “Суюма”, “Рухшона”, “Узбекская сладкая”, “Ирода” навлари (Ки4,8-5,2%), хўжағатнинг “Прогресс” нави (Ки0,4-1,0%) ва наъматакнинг “Даргумон” тури комплекс чидамлиликни (Ки2,8-6,6%) намоён қилиши аниқланган;
наъматак, хўжағат ва қорағатнинг ун-шудринг, занг, антракноз ҳамда фузариоз касалликларига қарши фунгицидларнинг энг мақбул меъёрлари (0,6-0,7 л/га) ҳамда сепиш муддатлари (куртаклар ёзилгунча ва гуллашгача ҳамда дастлабки гул тугунчалари пайдо бўлганда ва гуллашгача) аниқланган; 
наъматак, хўжағат ва қорағат доривор ўсимликларининг замбуруғ қўзғатадиган касалликларига қарши плантацияларда қўлланилган фунгицидларнинг биологик (87,1-91,7%) ва иқтисодий самарадорлиги (8400,0-20000,0 минг сўм/га) аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Доривор ўсимликлардан наъматак, қорағат ва хўжағатнинг замбуруғ қўзғатадиган касалликлари ва уларга қарши кураш чоралари бўйича олиб борилган тадқиқот натижалари асосида:
наъматак, қорағат ва хўжағатларнинг ун-шудринг касаллигига қарши Цидели ТОП 140 д.к. фунгицидини 0,7 л/га меъёрида қўллаш технологияси “Бурчимулла давлат ўрмон хўжалиги” Чотқол бўлимида ва ТошДАУ ҳузуридаги Ахборот-маслаҳат маркази ДУК да, академик М.Мирзаев номидаги боғдорчилик, узумчилик ва виночилик илмий-тадқиқот институти ва “BB Agro 1” ф/х да ҳамда “Кумушкон Бахт” ф/х да жами 7,0 гектар майдонга жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 2 ноябрдаги 02/025-3581-сон маълумотномаси). Натижада мос равишда 88,4%, 87,1%, 88,8% биологик самарадорликка эришилган ва мувофиқ холда 15,0, 17,5 ва 8,0 ц/га қўшимча ҳосил олинган, иқтисодий самарадорлик мос холда 11100,0 минг сўм, 20000,0 минг сўм ва 11000,0 минг сўмни ташкил этган;
наъматакнинг занг касаллигига қарши Скальпель 250 сус.к. фунгицидини 0,6 л/га меъёрида қўллаш ЎзР ФА Ботаника институтининг хузуридаги академик Ф.Н.Русанов номидаги Тошкент ботаника боғида жами 1,0 гектар майдонга жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 2 ноябрдаги 02/025-3581-сон маълумотномаси). Натижада 88,2% биологик самарадорликка эришилган ва 15 ц/га ҳосил сақлаб қолинган, иқтисодий самарадорлик 11350,0 минг сўмни ташкил этган;
наъматакнинг фузариоз касаллигига қарши Максим ХL 035 FS, 3,5% сус.к. фунгицидини 1,5 мл/кг сарф меъёрида қўллаш ТошДАУ ҳузуридаги Ахборот-маслаҳат маркази (Еxtension center) ДУК да жами 0,5 га майдонда жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 2 ноябрдаги 02/025-3581-сон маълумотномаси). Натижада 91,7% биологик самарадорликка эришилган ва 20% кўчатлар сақлаб қолинган; 
қорағатнинг антракноз касаллигига қарши Ридомил ГОЛД МЦ 68% с.д.г фунгицидини 2,5 кг/га меъёрида қўллаш “Кумушкон Ботирали” ф/х да жами 1,0 га майдонга жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 2 ноябрдаги 02/025-3581-сон маълумотномаси). Натижада 18,7% ҳосил сақлаб қолинган ва 89,2% биологик самарадорликка эришилган;
хўжағатнинг оқ доғланиш ёки септориоз касаллигига қарши Рекс ДУО 49,5% сус.к. фунгицидини 0,6 кг/га меъёрини қўллаш “Кумушкон Голд” ф/х га қарашли 1,0 га майдонга жорий этилди (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 2 ноябрдаги 02/025-3581-сон маълумотномаси). Натижада 87,7% биологик самарадорликка эришилган ва 17,4% ҳосил сақлаб қолинган.