Sayt test rejimida ishlamoqda

Бердияров Баҳриддин Тиловқабуловичнинг 
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон 

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Мис, рух таркибли хомашё ва техноген чиқиндиларни қайта ишлаш технологиясини такомиллаштириш», 05.02.01 – “Машинасозликда материалшунослик. Қуймачилик. Металларга термик ва босим остида ишлов бериш. Қора, рангли ва ноёб металлар металлургияси. Камёб, нодир ва радиоактив элементлар технологияси (қуймачилик ва металларга ишлов бериш технологияси йўналиши)”ихтисослиги.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.1.DSc/T500
Илмий маслаҳатчи: Хасанов Абдурашид Солиевич,  техника фанлари доктори, профессор
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ислом Каримов номидаги Тошкент давлат техника университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат техника университети, DSc.03/30.12.2019.Т.03.04.
Расмий оппонентлар: Дуняшин Николай Сергеевич, техника фанлари доктори, профессор; Самадов Алишер Усманович,  техника фанлари доктори (DSc), доцент; Сиюан Янг, Техника фанлари доктори, профессор 
Етакчи ташкилот: Тошкент кимё технология институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Мис, рух таркибли хомашё ва техноген чиқиндиларни қайта ишлаш технологиясини такомиллаштиришнинг илмий асосларини ишлаб чиқишдан иборат.  
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
“Қайновчи қатлам” печларида рух бойитмаларини куйдиришда ҳаводаги кислород миқдорининг оширилиши юқори десулфуризация даражасини таъминлайдиган ҳамда кремний ва темир оксидларини рух оксиди билан бирикмаган ҳолдаги куйинди олишнинг паст ҳароратли технологияси ишлаб чиқилган;
Хондиза кони рух бойитмаларини куйдириш жараёнида оксидланиш-қайтарилиш реакцияларининг мувозанат доимийлигига ҳарорат ва кислород концентрациялари таъсирининг оптимал шароитлари ишлаб чиқилган;
Хондиза конининг рух бойитмалари таркибига қўшилган оҳактошнинг парчаланиши натижасида ҳосил бўлган актив компонент кучсиз тикловчи муҳит таъсирида рух феррити ва силикатларини пайдо бўлишини камайтирувчи илмий асос ишлаб чиқилган;
мис эритиш заводи конветорининг суюқ шлакига автомобил шина чиқиндилари таъсирлаштирилганда унинг таркибидаги углеводородларнинг парчаланиши натижасида ҳосил бўлган углерод, водород ва олтингугуртлар эритма фазасидаги магнитетни тиклашнинг илмий асоси ишлаб чиқилган;
углерод таркибли техноген чиқиндилар ёрдамида суюқ конветор шлакини тиклаб шлак системасидаги майда штейн заррачаларининг коалисценцияланиш даврини тезлаштирувчи илмий принциплар ишлаб чиқилган;
углерод таркибли техноген чиқиндилар ёрдамида иштирокида суюқ конвертор шлакларини дастлабки тиклаш амалиётида яллиғ қайтарувчи эритиш печида миссизлантирилганда шлак билан чиқиб кетадиган мис миқдорини камайиши аниқланган ва технологиянинг занжирли схемаси яратилган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Мис, рух таркибли ҳомашё ва техноген чиқиндиларни қайта ишлаш технологиясини такомиллатириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
“Қайновчи қатлам” печларида 930 оС да рух бойитмаларини, таркибида 28 % кислород бўлган ҳавода куйдириш “Олмалиқ КМК” АЖга жорий қилинган («Олмалиқ КМК» АЖнинг 2022 йил 10 февралдаги АА-001159-сон маълумотномаси). Натижада десулфуризация даражаси 95 % ни, ҳамда  белгиланган ҳароратдан 60 оС паст ҳароратда куйдириш имкони яратилган;
Пуркашдаги кислороднинг миқдори 28 % бўлганда печнинг солиштирма ишлаб чиқариш унумдорлиги оширувчи технология «Олмалиқ КМК» АЖга жорий этилган («Олмалиқ КМК» АЖнинг 2022 йил 10 февралдаги АА-001159-сон маълумотномаси). Натижада шихтани куйдириш жараёнининг самардорлиги 1.4 баробарга ортишига эришилган.
Хондиза конининг рух бойитмаларига 7 % оҳактош қўшиб кислородга бойитилган ҳаво билан куйдириш технологияси «Олмалиқ КМК» АЖга жорий қилинган («Олмалиқ КМК» АЖнинг 2022 йил 10 февралдаги АА-001159-сон маълумотномаси). Натижада куйинди таркибида рух ферриларининг миқдори 54.75 % га ва рух силикатлари эса 28,74 % га камайтиришга эришилган;
Мис эритиш заводи конверторининг суюқ шлакларини углерод таркибли техноген чиқиндилар билан қайта ишлаш технологияси «Олмалиқ КМК» АЖга жорий қилинган («Олмалиқ КМК» АЖнинг 2022 йил 10 февралдаги АА-001159-сон маълумотномаси). Бунинг натижасида умумий магнетит миқдори 27 % га камайишига эришилган;
Углерод таркибли техноген чиқиндилар ёрдамида дастлабки тиклаш амалиёти ўтказилган суюқ конвертор шлакларини яллиғ қайтарувчи печида миссизлантириш технологияси «Олмалиқ КМК» АЖга жорий этилган («Олмалиқ КМК» АЖнинг 2022 йил 10 февралдаги АА-001159-сон маълумотномаси). Натижада шлак билан миснинг йўқолишини 18,4 % га камайтиришга эришилган;
Йириклиги 10 - 15 мм бўлган углерод таркибли техноген чиқиндилар ёрдамида суюқ конвертор шлакларини дастлаб металлургик ковшда қайта ишлаб магнетитни камайтириш, сўнгра яллиғ қайтарувчи печда миссизлантириш технологияси «Олмалиқ КМК» АЖга жорий қилинган («Олмалиқ КМК» АЖнинг 2022 йил 10 февралдаги АА-001159-сон маълумотномаси). Натижада шихтадан мисни ажратиб олиш даражасини 0.4-0.5 % га оширишга эришилган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish