Алоев Улуғбек Махмудовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри: “Коррупцияга қарши курашишда қонун ҳужжатлари таъсирини баҳолашнинг ҳуқуқий механизмларини такомиллаштириш”, 12.00.12 – Коррупция муаммолари (юридик фанлар).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.3.PhD/Yu618.
Илмий раҳбар: Хакимов Рахим Расулович, юридик фанлар доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бош прокуратура Академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Бош прокуратура Академияси, DSc.31/31.01.2020.Yu.67.01.
Расмий оппонентлар: Маликова Гулчеҳра Рихсиходжаевна, юридик фанлар доктори, профессор; Хусанова Мухтабар Акбаровна, юридик фанлар доктори.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги қошидаги Юристлар малакасини ошириш маркази.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади амалдаги норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар ва улар лойиҳаларининг коррупцияга таъсирини баҳолаш юзасидан таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Ўзбекистон Республикаси фуқароларининг, чет эл фуқароларнинг ва фуқаролиги бўлмаган шахсларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини, шунингдек юридик шахсларнинг ҳуқуқларини вақтинча чеклаш билан боғлиқ бўлган Ўзбекистон Республикаси Президенти фармонлари ҳамда бошқа норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар, ҳудуд комендантининг буйруқлари ва фармойишларининг амал қилиши фавқулодда ҳолатнинг амал қилиши тугатилиши билан бир вақтда тугатилиши лозимлиги асослантирилган;
коррупцияга қарши курашиш агентлигининг ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар билан ҳамкорлик йўналишларини, шу жумладан мамлакатда коррупция ҳолатини тизимли таҳлил қилиш, коррупцияга оид ҳуқуқбузарликлар содир этилишининг сабаб ва шарт-шароитларини аниқлаш ҳамда уларни бартараф этиш юзасидан таклифлар ишлаб чиқиш, норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар ва уларнинг лойиҳаларини коррупцияга қарши экспертизадан ўтказиш самарадорлигини таъминлаш асослантирилган;
коррупцияга қарши курашиш агентлиги танлов асосида тегишли давлат ташкилоти томонидан «E-Anticor.uz» электрон платформасига киритилган маълумотларнинг ҳаққонийлигини замонавий-ахборот коммуникация воситаларини (видеоконференцалоқа, онлайн сўровнома ва шу кабилар) қўллаган ҳолда масофавий ўрганиш ҳолати асослантирилган;
коррупцияга қарши курашиш агентлигининг коррупцияга қарши курашиш соҳасидаги ваколатлари ҳақидаги норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар ва уларнинг лойиҳаларининг коррупцияга қарши экспертизасини ўтказиш тизими самарадорлигини таҳлил қилиш, ушбу тизимни такомиллаштириш юзасидан таклифлар киритиш, фуқаролик жамияти институтлари билан биргаликда коррупциянинг даражасини, шу жумладан ҳудудлар, иқтисодиёт тармоқлари ва бошқа соҳалар кесимидаги даражасини баҳоловчи Коррупцияни идрок этиш миллий индексини тузишни ташкил этиш, давлат харидлари соҳасида коррупциянинг олдини олиш ва унга қарши курашиш мақсадида давлат буюртмачисининг ISO: 37001 коррупцияга қарши стандартни қўллашини назарда тутувчи талабни белгилаш, коррупция ҳолатларига доир материалларни қонунчиликда белгиланган тартибда оммавий ахборот воситаларига тақдим этиш лозимлиги асослантирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Коррупцияга қарши курашишда қонун ҳужжатлари таъсирини баҳолашнинг ҳуқуқий механизмларини такомиллаштириш масалаларини тадқиқ этишнинг илмий натижалари асосида:
Ўзбекистон Республикаси фуқароларининг, чет эл фуқароларнинг ва фуқаролиги бўлмаган шахсларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини, шунингдек юридик шахсларнинг ҳуқуқларини вақтинча чеклаш билан боғлиқ бўлган Ўзбекистон Республикаси Президенти фармонлари ҳамда бошқа норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар, ҳудуд комендантининг буйруқлари ва фармойишларининг амал қилиши фавқулодда ҳолатнинг амал қилиши тугатилиши билан бир вақтда тугатилиши ҳақидаги таклиф 2021 йил 16 декабрдаги Ўзбекистон Республикасининг “Фавқулодда ҳолат тўғрисида”ги Конституциявий қонунида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатининг Суд-ҳуқуқ масалалари ва коррупцияга қарши курашиш қўмитасининг 2022 йил 28 февралдаги 8-сон далолатномаси). Ушбу таклифнинг қабул қилиниши фавқулодда ҳолат режими шароитида норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг юридик кучи билан боғлиқ ҳуқуқий бўшлиқни тўлдиришни таъминлаган;
коррупцияга қарши курашиш агентлигининг ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар билан ҳамкорлик йўналишларини, шу жумладан мамлакатда коррупция ҳолатини тизимли таҳлил қилиш, коррупцияга оид ҳуқуқбузарликлар содир этилишининг сабаб ва шарт-шароитларини аниқлаш ҳамда уларни бартараф этиш тўғрисидаги таклиф 2021 йил 7 декабрдаги Ўзбекистон Республикаси Президентининг ПҚ–34-сонли қарори билан тасдиқланган “Ўзбекистон Республикаси Коррупцияга қарши курашиш агентлигининг ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар билан ҳамкорлик қилиш тартиби тўғрисида”ги Низомда ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Коррупцияга қарши курашиш агентлигининг 2022 йил 6 июндаги 01-14/804-сонли маълумотномаси). Мазкур таклифнинг қабул қилиниши Коррупцияга қарши курашиш агентлигига қонун нормаларидаги коррупцияга олиб келувчи омилларни бартараф этиш борасида бошқа ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар билан ўзаро ҳамкорликнинг ҳуқуқий асосларини яратишга хизмат қилишини таъминлаган;
коррупцияга қарши курашиш агентлиги танлов асосида тегишли давлат ташкилоти томонидан «E-Anticor.uz» электрон платформасига киритилган маълумотларнинг ҳаққонийлигини замонавий-ахборот коммуникация воситаларини (видеоконференцалоқа, онлайн сўровнома ва шу кабилар) қўллаган ҳолда масофавий ўрганиши ҳақидаги таклиф 2022 йил 13 январдаги Ўзбекистон Республикаси Президентининг ПҚ–81-сон Фармони билан тасдиқланган «Коррупцияга қарши курашиш ишларининг самарадорлигини рейтинг баҳолаш тартиби тўғрисида»ги Низомга қўшимча киритилишида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Коррупцияга қарши курашиш агентлигининг 2022 йил 6 июндаги 01-14/804-сон маълумотномаси). Ушбу таклифнинг қабул қилиниши Коррупцияга қарши курашиш агентлигига давлат органлари фаолиятини баҳолашда маълумотларнинг ҳаққонийлигини аниқлаш имконини берган;
коррупцияга қарши курашиш агентлигининг коррупцияга қарши курашиш соҳасидаги ваколатлари ҳақидаги норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар ва уларнинг лойиҳаларининг коррупцияга қарши экспертизасини ўтказиш тизими самарадорлигини таҳлил қилиш, ушбу тизимни такомиллаштириш юзасидан таклифлар киритиш, фуқаролик жамияти институтлари билан биргаликда коррупциянинг даражасини, шу жумладан ҳудудлар, иқтисодиёт тармоқлари ва бошқа соҳалар кесимидаги даражасини баҳоловчи Коррупцияни идрок этиш миллий индексини тузишни ташкил этиш, давлат харидлари соҳасида коррупциянинг олдини олиш ва унга қарши курашиш мақсадида давлат буюртмачисининг ISO: 37001 коррупцияга қарши стандартни қўллашини назарда тутувчи талабни белгилаш; коррупция ҳолатларига доир материалларни қонунчиликда белгиланган тартибда оммавий ахборот воситаларига тақдим этиш ҳақидаги таклифдан 2021 йил 18 ноябрда қабул қилинган ЎРҚ–729-сонли Қонун билан “Коррупцияга қарши курашиш тўғрисида”ги Қонун 81-моддасига қўшимча киритишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Қонунчилик палатаси Коррупцияга қарши курашиш ва суд-ҳуқуқ масалалари қўмитасининг 2022 йил 15 мартдаги 04/2-09-1144-сон далолатномаси). Ушбу таклифнинг қабул қилиниши Коррупцияга қарши курашиш агентлигига амалдаги қонун ҳужжатларидаги нормаларни коррупцияга таъсирини баҳолаш ваколатларини қонунчиликда мустаҳкамланишини таъминлаган.