Ergashev Odil Tursunovichning

falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.

Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «Ko‘kayoz botig‘ining toshga ishlov berish ustaxonalari (texnik-tipologik tadqiqot)», 07.00.06–Arxeologiya (tarix fanlari).

Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2017.1.PhD/Tar58.

Ilmiy rahbar: Jo‘raqulov Mavlon Jo‘raqulovich, tarix fanlari doktori, professor.

Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Samarqand davlat universiteti.

IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami:  Fanlar akademiyasi Arxeologik tadqiqotlar instituti, DS 27.06.2017.Tar.45.01.

Rasmiy opponentlar: Sulaymonov Rustam Xamidovich, tarix fanlari doktori; Mirsoatova Sayyora Turg‘unovna, tarix fanlari nomzodi.

Yetakchi tashkilot: Nukus davlat universiteti.

Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.

II.Tadqiqotning maqsadi: Yangi uslublar asosida Ko‘kayoz 1–8 toshga ishlov berish ustaxonalarining madaniy-davriy xususiyatlarini aniqlashdan iborat.

III.Tadqiqotning ilmiy yangiligi:

Markaziy Qizilqum arxeologik yodgorliklari qatoriga ibtidoiy jamoalar tarixiga oid 5 ta toshga ishlov berish ustaxonalari aniqlangan;

Ko‘kayoz 1–8 yodgorliklari paleolit davriga oid bifas-tig‘lar ishlab chiqishga ixtisoslashgan  ustaxonalar ekanligi arxeologik topilmalar asosida isbotlangan;

Markaziy Osiyo tosh davri mehnat qurollari tipologiyasida birinchi marta bifas-tig‘lar ishlab chiqarishga mo‘ljallangan, ko‘kayoz tipidagi levallua o‘zaklari aniqlangan;

dunyo paleolitshunosligida ilk marotaba O‘zbekiston Ko‘kayoz 1–8 materiallari asosida tosh davri ixtisoslashgan ustaxonalarning o‘rta va so‘nggi paleolit hamda neolit davri rivojlanish evolyusiyasi ishlab chiqilgan;

Ko‘kayoz 1–8 yodgorliklari Markaziy Osiyoda alohida mustaqil madaniyatga ajratilib, O‘zbekiston so‘ngi paleolit davri Toshkent va Zarafshon vohalari madaniyatlari qatorida o‘ziga xos taraqqiyot yo‘liga ega bo‘lgan uchinchi Ko‘kayoz madaniyati aniqlangan.

IV. Tadqiqot natijalarning joriy qilinishi: 

Ko‘kayoz botig‘ining toshga ishlov berish ustaxonalari» mavzusidagi falsafa doktori ilmiy darajasini olish uchun yozilgan dissertatsiyasi  bo‘yicha qo‘lga kiritilgan ilmiy natijalar asosida:

Ko‘kayoz 1–8 yodgorliklari paleolit davriga oid bifas-tig‘lari  Samarqand davlat muzey-qo‘riqxonasi «Tosh davri» ekspozisiyasiga kiritilgan (Madaniyat vazirligining 2017 yil 3 oktyabrdagi 01-11-08-4669-son ma’lumotnomasi). Muzey eksponatlari orasidan joy olgan tosh artefaktlar tosh davri aholisining turmush tarzi va ularning moddiy madaniyati haqida muzeyga tashrif buyuruvchilarga zarur ma’lumotlarni berishda xizmat qilgan;

Ko‘kayoz 1-8 yodgorliklarining paleolit davriga oid ixtisoslashgan ustaxonalarning o‘rni va ahamiyatiga doir yangi ma’lumotlar «Markaziy Osiyoda o‘rta paleolitdan so‘nggi paleolitga o‘tish va ilk zamonaviy odamning paydo bo‘lishi muammolari» mavzusidagi davlat grantida (2012–2016 yy.) foydalanilgan (Fan va texnologiyalar agentligining 2017 yil 25 sentyabrdagi 726-son ma’lumotnomasi). Bunda Ko‘kayoz yodgorliklari paleolit davriga oid bifas-tig‘lar ishlab chiqarishga ixtisoslashgan ustaxonalar ekanligi va bu erda yangi chaqmoqlash texnikasi qo‘llanilganligi yoritib berilgan. Olingan ma’lumotlardan «O‘zbekiston arxeologik yodgorliklari majmuasi»ning Navoiy viloyati bo‘yicha jildini tuzishda,  ustaxonalarning arxeologik xaritasini yaratishda qo‘llanilgan.