Abdikarimov Rustamxan Alimxanovichning
fan doktori (DSc) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «Katta deformatsiyalarni e’tiborga olgan holda o‘zgaruvchi qalinlikka ega bo‘lgan qovushqoq-elastik yupqa qobiqli konstruksiyalarning dinamik hisobi nazariyasi va usullarini rivojlantirish», 01.02.04–Deformatsiyalanuvchan qattiq jism mexanikasi (texnika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2017.2.DSc/FM55.
Ilmiy maslahatchi: Eshmatov Xasan, texnika fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Toshkent irrigatsiya va qishloq xo‘jaligini mexanizatsiyalash muhandislari instituti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: Toshkent davlat texnika universiteti va O‘zbekiston Milliy universiteti, DSc.27.06.2017.T/FM.03.04.
Rasmiy opponentlar: Xusanov Baxtiyor Ergashevich, fizika-matematika fanlari doktori, professor; Safarov Ismoil Safarovich, fizika-matematika fanlari doktori, professor; Indiaminov Ravshan Shukurovich, fizika-matematika fanlari doktori, professor.
Yetakchi tashkilot: Samarqand arxitektura qurilish instituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: katta deformatsiyalarda konstruksiya materialining qovushqoq-elastik xususiyatini hisobga olgan holda yupqa qobiqli konstruksiyalarning dinamikasi va dinamik ustuvorligining nazariy asosi va echish usullarini rivojlantirishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
katta deformatsiyalarda o‘zgaruvchan qalinlikdagi qovushqoq-elastik izotrop va ortotrop plastinka, panel va qobiqlarning chiziqsiz dinamik masalalarining matematik qo‘yilishi takomillashtirilgan;
geometrik chiziqlimaslikni inobatga olgan holda o‘zgaruvchan asimmetrik qalinlikka ega bo‘lgan qovushqoq-elastik izotrop plastinka, panel va qobiqlarning dinamik masalalari uchun xususiy hosilali o‘zgaruvchan koeffisientli chiziqsiz integral-differensial tenglamalar tizimi ishlab chiqilgan;
katta deformatsiyalarni hisobga olgan holda o‘zgaruvchan qalinlikdagi qovushqoq-elastik izotrop va ortotrop plastinka, silindrik panel va qobiqlarni chiziqsiz tebranishlari va dinamik ustuvorligi (tez o‘sadigan va davriy yuklamalar hisobga olingan holda) masalalarining tarqalmaydigan integral-differensial tenglamalar tizimlari va hisoblash algoritmi ishlab chiqilgan;
zaif-singulyar yadroli o‘zgaruvchan koeffisentli chiziqsiz integral-differensial tenglamalarning tarqalmaydigan tizimini sonli echish uslublari takomillashtirilgan;
o‘zgaruvchan qalinlikdagi qovushqoq-elastik yupqa qobiqli konstruksiyalarning chiziqsiz tebranishi, dinamik ustuvorligi va parametrik tebranishlari haqidagi masalalarning chiziqsiz integral-differensial tenglamalarining tarqalmaydigan tizimini sonli echish uslublari va algoritmlari yaratilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
Katta deformatsiyalarni e’tiborga olgan holda o‘zgaruvchi qalinlikka ega bo‘lgan qovushqoq-elastik yupqa qobiqli konstruksiyalarning dinamik hisobi nazariyasi va usullarini rivojlantirish mavzusi bo‘yicha olib borilgan tadqiqotlar asosida:
qishloq xo‘jaligi mashinalarining ishchi organlari konstruksiyasini matematik hisoblash katta deformatsiyalarda ularning mustahkamligini ta’minlash uchun “Agregat zavodi” AJga tatbiq etilgan («O‘zagrotexmash» AJning 2017 yil 3 noyabrdagi SS–17-01/638-son ma’lumotnomasi). Ilmiy tadqiqot natijalarini joriy qilish qishloq xo‘jalik texnikasi ishchi organlarining xizmat muddatini 1,3–1,4 martaga oshirish imkonini bergan;
qishloq xo‘jaligi mashinalari ishchi organlarining mahkamlovchi qismiga tushadigan dinamik kuchlarni hisoblash usullari “Agregat zavodi” AJga joriy etilgan («O‘zagrotexmash» AJning 2017 yil 3 noyabrdagi SS–17-01/638-son ma’lumotnomasi). Ilmiy tadqiqot natijalarini joriy qilish qishloq xo‘jaligi mashinalarining ishchi organlarining mahkamlash qismiga tushadigan dinamik kuchni 10–12 % ga kamaytirish imkonini bergan;
qishloq xo‘jalik mashinalari ishchi organlarining kuchlanganlik-deformatsiyalanganlik holatini baholash tizimi ishchi organlarning nozik qismini aniqlash uchun “Agregat zavodi” AJga joriy etilgan («O‘zagrotexmash» AJning 2017 yil 3 noyabrdagi SS–17-01/638-son ma’lumotnomasi). Ilmiy tadqiqot natijalarini joriy qilish resurstejamkorlikni 8–10 % ga oshirish imkonini bergan.
