Nusratova Hamida Cho‘liboevnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «Safar Barnoevning badiiy mahorati», 10.00.02–O‘zbek adabiyoti (filologiya fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2017.2.PhD/Fil21.
Ilmiy rahbar: Axmedova Shoira Nematovna, filologiya fanlari doktori.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Buxoro davlat universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Samarqand davlat universiteti, PhD.27.06.2017.Fil.02.03.
Rasmiy opponentlar: Damin To‘raev, filologiya fanlari doktori, professor; Rahmatulla Barakaev, filologiya fanlari nomzodi, dotsent.
Yetakchi tashkilot: Alisher navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: bolalar adabiyotining nazariy va amaliy masalalarini yoritish, uning tadrijiy takomilini asoslash orqali Safar Barnoevning she’riy, nasriy va publisistik asarlarida namoyon bo‘luvchi badiiy mahorati qirralarini belgilash va tadqiq etishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
adibning bolalar shoiri, yozuvchisi va publisisti sifatidagi ijodiy yo‘lining asosiy qirralari hamda uning poetik, nasriy va publisistik asarlar yaratishdagi badiiy mahorati ochib berilgan;
shoirning xalq og‘zaki ijodiyoti ta’sirida yaratgan adabiy ertak, doston, ballada, masal, hikoya va qissalari qiyosiy-tipologik jihatdan asoslangan;
adib publisistik asarlari ularning xarakteri va janriga ko‘ra tadqiq etilgan hamda uning publisistik maqola, hikoya, esse, badiha, ocherk kabi janrlaridagi badiiylik, hujjatlilik, psixologik tahlil, emotsionallik, tarixiy yoki adabiy assotsiativ xususiyatni yoritish kabi xarakterli belgilari aniqlangan;
ijodkorning xalqona ifoda usuli, syujet va kompozisiya qurilishi va poetik obraz yaratishdagi o‘ziga xos uslubi, asarlaridagi janriy xilma-xillik, aniqlik, obrazlilik, tilning soddaligi, hajvga boylik kabi unsurlardan obrazlarni individuallashtirishda foydalanish mahorati ochib berilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
Safar Barnoevning serqirra ijodiga xos poetik xususiyatlarni ochib berish jarayonidama’naviy-ma’rifiy tizimni takomillashtirish bo‘yicha olingan ilmiy natijalar asosida:
istiqlol davri o‘zbek bolalar adabiyoti takomilida S.Barnoev ijodining o‘rni, an’anaviylik xususiyati, poetikasini asoslash bilan bog‘liq ilmiy xulosalar F-1-06 raqamli «Istiqlol davri o‘zbek adabiyotida Sharqu G‘arb adabiy an’analarining sintezi» (2012–2016) fundamental tadqiqot loyihasida foydalanilgan (Fan va texnologiyalar agentligining 2017 yil 4 oktyabrdagi FTA-0211/795-son ma’lumotnomasi). Ilmiy natijalarning qo‘llanilishi o‘zbek bolalar adabiyotining tadqiq etish usul va yondashuvlarini takomillashtirishga xizmat qilgan;
o‘zbek bolalar adabiyoti she’riyati, nasri va publisistikasining dolzarb muammolarini hal etish xususidagi ilmiy xulosalardan O‘zbekiston Milliy teleradiokompaniyasining «Madaniyat va ma’rifat» telekanalidagi «Bolalar adabiyoti» teleko‘rsatuvida foydalanilgan (O‘zbekiston Milliy teleradiokompaniyasi «Madaniyat va ma’rifat» telekanalining 2017 yil 3 noyabrdagi 01-15/799-son ma’lumotnomasi). Ilmiy natijalarning qo‘llanilishi badiiy adabiyot, jumladan bolalar adabiyotining yoshlar o‘rtasida tashviqotining kuchayishiga xizmat qilgan.
