Yo‘ldoshev Ulug‘bekRavshanbekovichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «Hajviy matnlar tarjimasining lingvostilistik va lingvokul`turologik xususiyatlari (ingliz tiliga tarjima qilingan o‘zbek xalq latifalari misolida)», 10.00.06–Qiyosiy adabiyotshunoslik, chog‘ishtirma tilshunoslik va tarjimashunoslik (filologiya fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2017.2.PhD/Fil22.
Ilmiy rahbar: [Mo‘minov Omon Mo‘minovich], filologiya fanlari nomzodi, dotsent.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: O‘zbekiston davlat jahon tillari universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasalar nomi, IK raqami: Toshkent davlat sharqshunoslik instituti, O‘zbekiston davlat jahon tillari universiteti, O‘zbekiston Milliy universiteti, DSc.27.06.2017.Fil.09.01.
Rasmiy opponentlar: Quranbekov Ahmadqul, filologiya fanlari doktori, professor; Turdieva Nilufar Yaqubovna, filologiya fanlari nomzodi.
Yetakchi tashkilot: O‘zbekiston Milliy universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: o‘zbek xalq latifalarining ingliz tiliga tarjimasida stilistik vositalar va milliy-madaniy leksik birliklarning xususiyatlarini tadqiq etishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
tarjimada ekvivalentlik va adekvatlik, tarjimaga madaniyatning ta’siri latifalar tarjimasi asosida isbotlangan;
latifalar tarjimasida so‘zma-so‘z, moslashtirish, ijodiy tarjima metodlari qo‘llanishi dalillangan;
o‘zbek xalq latifalarida metafora, metonimiya, kinoya, mubolag‘a, shaxslantirish, allyuziya stilistik usuli faol qo‘llanganligi tavsiflangan va ularni ingliz tiliga tarjima qilish usullari ishlab chiqilgan;
latifalarda milliy-madaniy leksik birliklarni tarjima qilish transformatsiyalari aniqlangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
Hajviy matnlar tarjimasining lingvostilistik va lingvokul`turologik xususiyatlari tadqiqoti bo‘yicha ishlab chiqilgan uslubiy va amaliy takliflar asosida:
tadqiqot davomida ilmiy asoslangan tarjima metodlari va transformatsiyalariga oid nazariy xulosalarga muvofiq ITD-1-119 raqamli «O‘zbek adabiyoti antologiyasi»ni ingliz tiliga tarjima qilish va adabiyotlararo kommunikatsiya muammolari» mavzusidagi ilmiy-amaliy loyiha doirasida G‘afur G‘ulomning «Shum bola» qissasi ingliz tiliga tarjima qilingan (Fan va texnologiyalar agentligining 2017 yil 21 sentyabrdagi FTA-02-11/645-son ma’lumotnomasi). Mazkur hikoyaning ingliz tili tarjimasida o‘zbek xalqi madaniyati, qadriyatlari, an’ana va urf-odatlarini anglatuvchi milliy-madaniy leksik birliklarning berilishi tarjimon mahoratini aniqlashga xizmat qilgan;
ishda erishilgan ilmiy natijalar, xususan, stilistik vositalarni tarjima qilish strategiyalari va milliy-madaniy leksik birliklarni tarjima qilish transformatsiyalaridan O‘zbekiston Respublikasi iste’dodli yoshlarni qo‘llab-quvvatlash Ulug‘bek jamg‘armasida «Saodat yo‘li» nomli kitobni tayyorlashda foydalanilgan (Ulug‘bek jamg‘armasining 2017 yil 19 sentyabrdagi 47-son ma’lumotnomasi). Joriy etilgan materiallar maqollar, hikmatlar, nodir fikrlar, otalar o‘gitlarining tarjimasida stilistik vositalar va milliy-madaniy leksik birliklarning kontekstual ma’nosini o‘rganishga xizmat qilgan;
tarjima transformatsiyalari OT-A1-53 raqamli «Tarjima nazariyasi va amaliyoti fakul`teti uchun «Translation in Use» darsligini yaratish va nashr qilish» mavzusidagi loyiha doirasida «Ketma-ket tarjima» darsligini yaratishga tatbiq qilingan (Fan va texnologiyalar agentligining 2017 yil 21 sentyabrdagi FTA-02-11/645-son ma’lumotnomasi). Mazkur dasrlik tarjimon tayyorlovchi barcha oliy o‘quv yurtlarida talabalarga tarjimani o‘qitishda asosiy o‘quv-metodik qo‘llanmalardan biri bo‘lib xizmat qilagan.
