Sayt test rejimida ishlamoqda

Юлдошов Лазиз Толибовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Ишлаб чиқариш ва қишлоқ хўжалик корхоналари оқава сувларини тозалашнинг биотехнологик асослари», 03.00.12 - Биотехнология (биология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.2.PhD/В348.
Илмий раҳбар: Бўриев Сулаймон Бўриевич, биология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Бухоро давлат университети, PhD.03/30.12.2019.В.72.02.
Расмий оппонентлар: Ахмедова Захро Рахматовна, биология фанлари доктори, профессор; Жумаев Фарҳод Ҳожиқурбонович, биология фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Хоразм Маъмун академияси.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: ишлаб чиқариш, қишлоқ хўжалик корхоналари оқава сувларида юксак сув ўсимликларидан пистия (Pistiya stratiotes L.) ва кичик ряскани (Lemna minor L.) ўстириш, кўпайтириш ҳамда оқава сувларни органо-минерал моддалардан тозалаш даражасини асослашдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор ишлаб чиқариш ва қишлоқ хўжалик корхоналари оқава сувларини биотехнологик услублар асосида Pistiya stratiotes L. ўсимлиги 1м2 сув юзасида 100-120 дан 800-900 грамм гача биомасса тўплаши ҳамда оқава сувларни органо-минерал моддалардан тозалаш даражаси 90-95% гача етганлиги аниқланган;
Lemna minor L. ўсимлиги нефтни қайта ишлаш заводи, паррандачилик ва сувоқава корхоналари оқава сувларида жадал ривожланган ҳамда 1м2 сув юзасида 100-150 дан 500-623 грамм, сувдаги ҳар хил органо-минерал моддалардан тозаланиш даражаси 92-96% гача бўлиши асосланган; 
кичик ряска (Lemna minor L.) ўсимлиги сувоқава корхонаси биологик ҳовузлари оқава сувларида кўпайтириш натижасида оқ амур балиғи маҳсулдорлиги назоратга нисбатан 25-30% гача ошиши аниқланган;
нефтни қайта ишлаш заводи оқава сувларини органо-минерал моддалардан тозалаш самарадорлиги баҳоланганда макрофит ўсимликлардан пистия (Pistiya stratiotes L.) нинг тозалаш даражаси кичик ряска (Lemna minor L.) ўсимлигига нисбатан юқорилиги аниқланган;
Pistiya stratiotes L. ўсимлигини биомассаси жадал ҳосил бўлишини ҳисобга олган ҳолда, ундан биогумус тайёрлашда хомашё сифатида фойдаланиш мумкинлиги асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: 
Ишлаб чиқариш ва қишлоқ хўжалик корхоналари оқава сувларини тозалашнинг биотехнологик асослари бўйича олинган илмий натижалар асосида:
Pistiya stratiotes L. ва Lemna minor L. турлари паррандачилик, чорвачилик, коммунал хўжалик корхоналарининг оқова сувларини тозалашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш давлат қўмитасининг 2020 йил 2 февралдаги 03-02/3-271-сон маълумотномаси). Натижада, сувда эриган кислород 95% ошганлиги ва аммиак, нитрит, нитратлар 94-97% га камайганлиги ҳамда тозалаш самардорлиги 96% га ошиш имконини берган; 
Lemna minor L. ўсимлиги “Бухоро Беламур” фермер хўжалигида оқ амур балиқларига озиқа сифатида қўлланилган (Ўзбекистон Республикаси “Ўзбекбалиқсаноат” уюшмасининг 2020 йил 12 февралдаги 08/164-сон маълумотномаси). Натижада, балиқ маҳсулдорлигини қўшимча 25-30 % фоизга ошириш имконини берган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish