Sayt test rejimida ishlamoqda

Жуманиязова Мукаддас Эгамбердиевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Қатор 3d металлар формиатларининг аралаш амидли координацион бирикмалари», 02.00.01 – Ноорганик кимё (кимё фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.2.PhD/K170.
Илмий раҳбар: Азизов Тохир Азизович, кимё фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Урганч давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Ўзбекистон миллий университети, DSc.03/30.12.2019.K.01.03.
Расмий оппонентлар: Рафиков Адхам Салимович, кимё фанлари доктори, профессор; Кадирова Зухра Чингизовна, кимё фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Тошкент фармацевтика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади икки валентли кобальт, никель ва мис формиатларининг баъзи аралаш амидли координацион бирикмаларини синтез қилиш, уларнинг тузилиши ва хоссаларини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор кобальт ва никель формиатларининг никотинамид билан бир хил амидли координацион бирикмалари синтез қилинган ва тузилиши рентгенструктуравий таҳлил методи билан исботланган;
илк бор 22 та янги аралаш амидли координацион бирикма синтез қилинган ва тузилиши, термик хоссалари аниқланган;
илк бор ғўзани ўсишини тезлаштирувчи ҳамда ҳосилдорлигини оширувчи янги полифункционал таъсирли стимулятор яратилган;
квант-кимёвий усуллар ёрдамида лигандлар ва синтез қилинган бирикмаларнинг геометрик ва энергетик параметрлари, атомларда зарядларнинг тақсимоти, геометрияси ҳамда реакцион қобилияти аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
Икки валентли кобальт, никель ва мис формиатларининг янги аралаш амидли координацион бирикмаларининг синтези, физик-кимёвий ва биологик хоссаларини аниқлаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
кобальт ва никель формиатларининг никотинамид билан координацион бирикмаларининг тузилишининг рентгенструктуравий таҳлил усулида аниқланган кристаллографик параметрлари Кембриж кристаллографик маълумотлар базасига киритилган (The Cambridge Crystallographic Data Centre, https://www.ccdc.cam.ac.uk/mystructures, CCDC № 2081143 ва № 2092828). Натижада, ўхшаш янги кимёвий бирикмаларни синтез қилиш ва тузилишини тавсифлаш имконини берган;
CuФ•АА•АНК стимулятори Хоразм вилояти фермер хўжаликлари майдонларида амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2021 йил 30 июндаги № 02/025-2763 маълумотномаси). Натижада, CuФ•АА•АНК стимуляторини пахта экишда қўллаш пахта униб чиқишини 2-3 кунга, барча фазаларда назоратга нисбатан пахтанинг ривожланиши тезлашишини, ҳосил шаклланиши ва етилиши 3-5 кунга эрта бўлиши ва ҳосилдорликни 5 %га ошириш имконини берган;
синтез қилинган аралаш амидли координацион бирикмалар ФА-Ф7-010 “Нанотузилишли фозажит типидаги цеолитлар панжаралари сиртида молекуляр кластерларнинг энергетикаси, тузилиши ва жойлашиши” фундаментал лойиҳасида координацион бирикмалар сорбция механизмини аниқлашда қўлланилди (Ўзбекистон Республикаси Фанлар Академиясининг 2021 йил 17 июндаги № 4/1255-1780 маълумотномаси). Натижада, турли хил тузилишли ва фаол марказли координацион бирикмалар ион-молекуляр хусусиятларини ўрганиш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish