Sayt test rejimida ishlamoqda

Sabirova Muxlisa Kadamovnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I.   Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “O‘zbek mediamatnlarining pragmalingvistik tadqiqi (gazeta matnlari misolida)”, 10.00.01 – O‘zbek tili (filologiya fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2019.1.PhD/Fil688.
Ilmiy rahbar: Lutfullaeva Durdona Esonovna, filologiya fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: O‘zRFA O‘zbek tili, adabiyoti va fol`klori instituti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: O‘zbek tili, adabiyoti va fol`klori instituti, DSc.02/30.12.2019.Fil.46.03.
Rasmiy opponentlar: Sobirov Abdulhay Shukurovich, filologiya fanlari doktori, professor; Davlatova Ra’no Haydarovna, filologiya fanlari doktori, dotsent.
Etakchi tashkilot: Andijon davlat universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi o‘zbek tilidagi gazeta mediamatnlarining lingvopragmatik xususiyatlarini ochib berishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
gazeta mediamatnlari orqali bir vaqtda axborot uzatish hamda  adresatga nutqiy ta’sir ko‘rsatish kabi informatsion-funksional, kommunikativ-pragmatik vazifalarning bajarilishi asoslangan;
gazeta mediamatnlarida qo‘llangan nutqiy akt ko‘rinishlarining matn tarkibida bevosita va bilvosita usullarda ifodalanishi aniqlanib, har bir nutqiy akt tipining matnda yuzaga chiqadigan lokutiv, illokutiv va perlokutiv aktlardagi o‘ziga xos lingvopragmatik xususiyatlari aniqlangan;
gazeta tezkor axborot etkazuvchi vosita bo‘lganligi sababli o‘zbek tilidagi gazeta mediamatnlarida illokutiv maqsadning yuzaga chiqishi, performativlikning namoyon bo‘lishi hamda nutqiy ta’sir ko‘rsatish vazifasining bajarilishi ochib berilgan;
gazeta mediamatnlarida axborot muallif tomonidan tanlangan kommunikativ maqsad bilan bog‘liq holda axborotning oshkora va yashirin ifodalanish  usullari aniqlanib, implikatsiyani hosil qiluvchi birliklarning yashirin mazmun bilan bog‘liq lingvopragmatik xususiyatlari misollar bilan dalillangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Dissertatsiyada erishilgan  ilmiy natijalar quyidagi ishlarda joriylangan:
gazeta mediamatnlarida nutqiy birliklarning pragmatik tavsifiga oid materiallar tahlilida O‘zbek tili, adabiyoti va fol`klori institutining 2017-2020 yillarda bajarilgan OT–F1–78 raqamli «Hozirgi globallashuv davrida o‘zbek tili, uning tarixiy taraqqiyoti va istiqbollari (o‘zbek tili vazifaviy uslublari tahlili asosida)» mavzusidagi fundamental loyihani amalga oshirishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Fanlar Akademiyasining 2021 yil 5 iyuldagi 3/1255-1964-son ma’lumotnomasi) Natijada loyihada publisistik uslub xususiyatlariga doir nazariy qarashlar yanada boyitilib, gazeta materiallaridan olingan illyustrativ misollar bilan kengaytirilgan;
gazeta matnlarida qo‘llangan onomastik birliklarning lingvopragmatik xususiyatlariga doir nazariy qarashlardan O‘zbek tili, adabiyoti va fol`klori institutida 2015-2016 yillarda bajarilgan FA-IZ-G009 raqamli  «Onomastik birliklarning lingvopoetik tadqiqi» kitobini nashrga tayyorlash va chop etish» mavzusidagi innovatsion loyihani amalga oshirishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Fanlar Akademiyasining 2021 yil 5 iyuldagi  3/1255-1964-son ma’lumotnomasi). Natijada kitobning onomastik birliklar tadqiqiga doir nazariy qismi  pragmalingvistik tavsiflar  bilan boyitilgan;
til taraqqiyotida ommaviy axborot vositalarining o‘rni masalasiga oid xulosalar O‘zbekiston Milliy teleradiokompaniyasining «Mahalla» telekanalida «Minbar», «Ziyo darg‘alari» nomli ko‘rsatuvlarning konsepsiyasini ishlab chiqishda foydalanilgan (O‘zbekiston Milliy teleradiokompaniyasining «Mahalla» telekanali», 2021 yil 31 maydagi 03-15-373-son ma’lumotnomasi). Natijada ilmiy tadqiqot ishida keltirilgan natijalarga tayanilgan holda ushbu teleko‘rsatuv materiallari mazmunan boyitilgan.

Yangiliklarga obuna bo‘lish