Sayt test rejimida ishlamoqda

Муминова Мухтасар Одилжон қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.    Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Бобурнома» матни таржималарида антропоним ва топонимларнинг лингвокультурологик хусусиятлари» («Бобурнома» матнининг инглизча таржималари мисолида), 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.2.PhD/Fil1821.    
Илмий раҳбар: Хошимова Дилдора Мадаминовна, филология фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Наманган муҳандислик-технология институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Андижон давлат университети, PhD.03/30.12.2019.Fil.60.02.
Расмий оппонентлар: Абдувалиев Мухаммаджон Арабович, филология фанлари номзоди, доцент; Улуқов Носиржон, филология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Фарғона давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади «Бобурнома» матнидаги антропоним ва топонимларнинг лингвокультурологик ва прагматик хусусиятлари қай даражада инглиз таржимонлари Лейден-Эрскин, А.Бевериж ва В.Текстон таржималарида амалга оширилганлигини таржимашунослик нуқтаи назаридан очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
«Бобурнома» матнидаги антропоним ва топонимлар таржималарининг  лексик, семантик, синтактик-стилистик, прагматик ва лингвомаданий жиҳатлари таржимашуносликнинг адекватлик хусусияти асосида очиб берилган;
антропоним ва топонимларнинг ўзбек тилидан инглиз тилига транслитерация, тасвирий, трансформацион, калька усуллари орқали амалга ошганлиги асосланган;
антропоним ва топонимлар таржималарини қайта яратишда аниқлик мезони ва қиёсий тасвирлаш тамойиллари аниқланган, антропоним ва топонимларнинг миқдор устуворлиги кўрсатилган;
антропоним ва топонимлар таржимаси прагматик мувофиқлик ва прагматик номувофиқликда амалга оширилганлиги исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. «Бобурнома» матнидаги антропоним ва топонимларнинг лексик-семантик, прагматик ва лингвокультурологик хусусиятларини қиёсий типологик тадқиқ қилиш жараёнида ишлаб чиқилган таклифлар асосида:
«Бобурнома» матнидаги антропоним ва топонимларнинг лингвистик талқини, уни тилшуносликка қўшган улушлари ва аҳамиятли жиҳатларига алоқадор материаллардан AM-FZ–201908172-рақамли «Ўзбек тилининг таълимий корпусини яратиш» мавзусидаги амалий лойиҳасида фойдаланилган (Халқ таълими вазирлиги 2021 йил 20 сентябрдаги 03-06/3-2596-сон маълумотномаси). Натижада «Бобурнома» матидаги антропоним ва топонимларнинг лингвистик тадқиқи, тил тараққиётига қўшган ҳиссалари ва тилнинг деривацион вазифаларини аниқлашга катта имконият яратиш билан бирга унинг муаммоларини ёритишга хизмат қилган;
«Бобурнома» матнидаги антропоним ва топонимларни таржима қилиш муаммолари ва уларнинг лингвокультурологик ҳамда прагматик хусусиятлари тўғрисида шунингдек мумтоз асарларини таржима қилиш тамойилларига оид илмий хулосалардан Туркия Тикарет университетининг Гуманитар ва ижтимоий фанлар факультети талабаларига Бобур ва унинг ижоди ҳамда «Бобурнома» матни таржималари, «Бобурнома»даги антропоним ва топонимга оид илмий мақолалар, материаллар университет талабалари, магистрантлари ва «Бобурнома» асарининг хорижда ўрганилишиамда унинг лингвокультурологик хусусиятлари ҳақида маълумот беришда фойдаланилди (Туркия Тикарет университетининг 2021 йил 17 сентябрдаги 1-сон маълумотномаси). Таклиф этилган материаллар таржима жараёнида тилларга доир миллий-маданий хусусиятлар муаммосини ечишга ва уларни таржима қилиш усулларини ёритиб беришга, «Бобурнома» асарининг хорижда ўрганилиши ҳамда лингвокультурология хусусиятларини ўрганишга асос бўлиб хизмат қилган;
«Бобурнома» матнидаги антропоним ва топонимлар ҳақидаги маълумотлар ҳамда уларнинг таржималарига оид илмийй хулосалардан 2015-2017 йилларда амалга оширилган М/УЗБ-КНР-2015/29 рақамли “Robei-Chip Design Platform” номли халқаро лойиҳаси доирасида фойдалаилган (Халқ таълими вазирлиги 2021 йил 20 сентябрдаги 03-06/3-2595-сон маълумотномаси). Техник соҳалар бўйича таржималарни амалга оширишда, ушбу фанларини ривожида таъсир доирасига эга эканлиги ушбу лойиҳа доирасида тайёрланган материалларга манба бўлиб хизмат қилган;
«Бобурнома» матнидаги антропоним ва топонимларнинг прагматик хусусиятлари, Заҳириддин Муҳаммад Бобурнинг антропоним ва топонимларни ифодалашдаги таҳлилий фикр ва назарий хулосаларидан Ўзбекистон миллий телерадиокомпаниясининг «O’zbekiston tarixi» телеканалининг «Мавзу» ва «Тақдимот» кўрсатувларида Заҳириддин Муҳаммад Бобур ҳаётини ёритиш, «Бобурнома» матни таржималаридаги изоҳ ва шарҳлар, таржима матнлари ҳақидаги материалларни тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон миллий телерадиокомпаниясининг 2021 йил 21 сентябрдаги 01-40-1571-сон маълумотномаси). Натижада ушбу телекўрсатувлар учун тайёрланган материалларнинг мазмуни бойитилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish