Sayt test rejimida ishlamoqda

Ғаффорова Висола Фурқатовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Фебрил тутқаноқли болаларда руҳий, нутқий ривожланишнинг ўзига хос хусусиятлари. Клиника ва параклиник паралеллик», 14.00.13 – Неврология  (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.3.PhD/Tib.2113.
Илмий раҳбар: Ходжиева Дилбар Таджиевна, DSc, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат тиббиёт институти
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Бухоро давлат тиббиёт институти, PhD.04/13.05.2020.Tib.93.02
Расмий оппонентлар: Маджидова Ёқутхон Набиевна, тиббиёт фанлари  доктори профессор; Артиқова Мавлуда Абдурахмоновна, тиббиёт фанлари  доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Россия Федерациясининг Ивановский номидаги давлат тиббиёт академияси.
Диссертациянинг йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: фебрил тутқаноқли болаларда нутқ бузилиши,  рухий ривожланишнинг клинико-неврологик, нейропсихологик ва  параклиник хусусиятлари  кўрсаткичларини ўзаро боғлиқлигини ўрганиш, ҳамда профилактик чора тадбирларини алгоритимини ишлаб чиқаришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор фебрил тутқаноқнинг болалар орасида учраш даражаси ва нутқий ривожланишининг клиник хусусиятлари аниқланган;
клиник-неврологик, нейрофизиологик, нейровизуализацион натижаларига асосланиб,  фебрил тутқаноқнинг учраш даражаси, тузилиши, хавф омиллари ва уларнинг афебрил ҳолатга ўтиши, ҳамда фебрил тутқаноғи бўлган болаларда руҳий-нутқий ривожланишининг қиёсий жиҳатлари асосланган;
ирсий кўрсаткичлар асосида эпилепсия хавфини башоратлаш учун кўпгина логистик регресни аниқлайдиган, бу фебрил хуружнинг фокал табиати, неврологик статусдаги бузилишлар, бош мия МРТ ва ЭЭГдаги ўзгаришларни аниқлайдиган  диагностик жадвал  афзаллиги асосланган;
илк бор олинган натижалар асосида, беморларни  олиб бориш, фебрил тутқаноқнинг афебрил тутқаноққа ўтишининг профилактикасини ўрганиш, ҳамда антиконвулсив дори-воситаларининг даволашга бўлган эҳтиёжини аниқлаш алгоритми ишлаб чиқилди.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Фебрил тутқаноқли болаларда руҳий, нутқий ривожланишнинг ўзига хос хусусиятлари: клиник ва параклиник паралеллик бўйича олинган илмий натижалар асосида амалиётга татбиқ қилиш материаллари ишлаб чиқилган;
фебрил тутқаноғи бўлган болаларда руҳий- нутқий бузилишларни башоратлаш асосида олинган илмий натижалар асосида ишлаб чиқилган «Болаларда фебрил тутқаноқларда  руҳий-нутқий бузилишларни башоратлаш усуллари» номли услубий тавсияномаси тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2021 йил  10 октябр  8н-р/931-сон маълумотномаси). Тадқиқот натижасида  клиник-неврологик ҳолат ва руҳий-нутқий ривожланиш даражасини комплекс ўрганиш асосида болаларнинг руҳий-нутқий бузилишларига олиб келадиган хавф гуруҳини вақтида аниқлаш имконини берган;
фебрил тутқаноғи бўлган болаларни олиб бориш асосида олинган олинган илмий натижалар асосида ишлаб чиқилган «Руҳий-нутқий бузилишларнинг эрта профилактикасини ҳисобга олган ҳолда фебрил тутқаноқли болаларни олиб бориш алгоритми» номли услубий тавсияномаси тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2021 йил 14 октябрдан 8н-р/931-сон маълумотномаси). Тадқиқот натижаси такрорий фебрил тутқаноқларнинг ривожланиш даражасини камайтириш ва эпилепсия терапиясининг самарадорлигини ошириш имконини берган;
фебрил тутқаноғи бор болаларда клиник-неврологик, нейрофизиологик, нейровизуализацион, нейропсихологик текширувларнинг корреляцион таҳлили антиконвулсив дори-воситаларининг даволашга бўлган эҳтиёжини аниқлаш алгоритми қўлланилиши бўйича олинган илмий натижалар Бухоро вилояти болалар кўптармоқли тиббиёт  маркази, Жондор туман тиббиёт бирлашмаси, “Насриддин Шамс Мед” клиникаси, ҳамда Тошкент шаҳридаги “Болажонмед” клиникаси амалиётига тадбиқ қилинган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2021 йил 26 октябр 8н-р/383-сон маълумотномаси). Олинган натижаларни амалиётга киритилиши болаларда фебрил тутқаноқларни ташхислаш, афебрилга ўтиш йўлларини  олдини олиш, даволаш  муддатини  ва руҳий-нутқий бузилишларни камайтириш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish