Sayt test rejimida ishlamoqda

Зокирова Мохидилхон Суванхановнанинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон 

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Фарғона водийси ниначилари (Insecta: Odonata) фаунаси, морфо-экологик хусусиятлари», 03.00.06 – Зоология (биология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.4.PhD/В395.
Илмий раҳбар: Мўминов Боқижон Алимович, биология фанлари номзоди, доцент. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Андижон давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Фарғона давлат университети, PhD.03/30.06.2021.B.05.06.
Расмий оппонентлар: Дадаев Садулла Дадаевич, биология фанлари доктори, профессор; Ахмедова Зухра Юлдашевна, биология фанлари номзоди, катта илмий ходим.
Етакчи ташкилот: Наманган давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Фарғона водийси одонатофаунаси тур таркибини систематик ва муҳим турларнинг морфоэкологиясини асослаш, географик тарқалиш хусусиятларини очиб бериш ҳамда камёб турларни муҳофаза қилиш чора-тадбирларини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Фарғона водийсида учровчи ниначилар фаунасининг 2 та кенжа туркум, 6 та оила, 12 та авлодга мансуб бўлган 20 та ниначи турлари аниқланган;
илк бор Ўзбекистон энтомофаунаси учун янги бўлган 5 ниначи тури (Iscnura pumilio, Ophiogomphus cecilia, Sympetrum meridionale, Libellula quadrimaculata ва Orthetrum sabina) аниқланган;
Фарғона водийсидаги турли географик (вертикал) минтақаларда тарқалган айрим ниначи турлари популяцияларини морфометрик фарқланиши аниқланиб биометрик усулда исботланган;
Марказий Осиёда тарқалган муҳим ниначи турларининг биоэкологияси асосланган; 
Фарғона водийсининг одонатофаунаси тур таркиби, турли хил географик иқлим минтақаси бўйича турларни тарқалиш хусусиятлари очиб берилган;
Фарғона водийсида тарқалган ноёб ниначи турларини муҳофаза этиш юзасидан илмий амалий - тавсиялар ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
Фарғона водийси ниначилари фаунаси ва морфо-экологик хусусиятлари бўйича олинган илмий натижалар асосида:
Фарғона водийси ҳудудида тарқалган Zygoptera ва Anisoptera кенжа туркумларига мансуб Calopterygidae, Lestidae, Coenagrigonidae, Gomphydae, Aeshchnidae, Libellulidae оилаларининг 20 турга мансуб ниначиларни - тотал препарат намуналари Республикада етакчи бўлган “Зоология институти коллекцияси” фондига киритилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академиясининг 2020 йил 28 декабрдаги 4/1255-2977-сон маълумотномаси). Натижада, намуналар ҳашаротлар коллекцияси фондини бойитган ва тур таркибини аниқлаш учун қиёсий таҳлиллар ўтказиш ва ландшафтлар бўйича тақсимланишни  таҳлил этиш ҳамда интерфаол атласлар таёрлаш имконини берган;
Фарғона водийси одонатофаунаси личинкалари сувда сузувчи қушлар ва балиқчилик ҳўжаликларида кўпгина балиқлар учун қимматли озуқа ҳисобланиб, бу бўйича асосланган амалий тавсиялар Ўзбекистон Республикаси Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш давлат қўмитасида амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш давлат қўмитасининг 2020 йил 15 сентябрдаги 02-10-308-сон маълумотномаси). Натижада, Фарғона водийсининг қатор туманларида агроценоз ва табий экотизимлар биологик хилма - хиллигини мониторинг қилиш ва ундан самарали фойдаланиш бўйича тавсиялар ишлаб чиқиш имконини берган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish