Sayt test rejimida ishlamoqda

Хамидов Лутфулло Пайзуллаевичнинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): 
“Банк фаолиятига оид матнларнинг социопрагматик тадқиқи”, 10.00.04 – Европа, Америка ва Австралия халқлари тили ва адабиёти.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.1.PhD/Fil437
Илмий раҳбар: Рахимов Ғанишер Худойқулович, филология фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат чет тиллар институти.
ИКфаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд давлат чет тиллар институти PhD.03/30.12. 2019.Fil/Ped.83.01
Расмий оппонентлар: филология фанлари доктори, профессор Ризаев Баҳодир Хайдарович; филология фанлари номзоди, доцент (PhD) Юсупова Шоира Ботировна.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади инглиз лингвомаданий ҳамжамиятида банк матнлари мазмун кўламини шакллантиришда иштирок этадиган лисоний ва нолисоний воситалар тизимини аниқлаш ва банк фаолиятига оид матн турларининг ўзига хос социолингвистик ва прагмалингвистик хусусиятлари тавсифини яратишдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
банк матни тушунчасининг мазмуни, таркибий қисмлари ва тиллараро лексик манзарасини очиб беришда таяниладиган адресат, адресант, коммуникация каби лисоний тамойилларнинг социопрагматик кўлами аниқланиб, уларнинг фаоллашуви мулоқот контенти, вазияти билан боғлиқ эканлиги далилланган;
банк матнларини социолингвистик аспектда ўрганишнинг тил тизими бирликлари фаоллашуви билан боғлиқ соҳа фаолияти билан изоҳланадиган лисоний ва нолисоний омилларига мансуб коммуникатив мақсад турлари ва мулоқот иштирокчиларининг ижтимоий мақоми, мулоқот вазияти ва матннинг ёзма ёки оғзаки турга оидлиги каби информатив характерини аниқлаш имкониятлари очиб берилган;
банк матни ахборот мазмунининг шаклланишида адресат ва адресант омиллари иштирокининг шахслараро муносабат доирасида намоён бўладиган гендер, ёш, ижтимоий мақом каби социопрагматик ва концептуаллаштириш ҳамда категориялаштириш жараёнида кечадиган когнитив мавқеи аниқланган;
банк матнларини прагматик аспектда ўрганиш имкониятлари кўламини белгилаш уларнинг ташқи ва ички белгиларининг тил ва миллий маданият муносабати доирасида шаклланадиган лингвомаданий хусусиятига боғлиқлиги исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Банк фаолиятига оид матнларнинг социопрагматик тадқиқи мавзусидан чиқарилган илмий натижалар асосида:
банк фаолиятига оид матн турлари, уларнинг мазмун кўламини шакллантиришда сўз, атама ва образлар корреляцияси ҳамда банк матнларининг типологиясини яратиш тўғрисидаги тасаввурларни тизимлаштириш билан боғлиқ усуллардан 2014-2015 йилларда амалга оширилган И-204-4-5 рақамли “Инглиз тили мутахассислик предметларидан ахборот-коммуникацион технологиялари асосида виртуал ресурслар яратиш ва ўқув жараёнига жорий этиш” номли инновацион тадқиқот лойиҳасида фойдаланилган (Самарқанд давлат чет тиллар институтининг 2021 йил 16 мартдаги 638/30.02.01-сон маълумотномаси). Натижада банк матнлари маъносининг денотатив таркибий қисмини тизимлаштириш билан боғлиқ усуллар ўқув луғатлари ва дастурлари ишлаб чиқишда хизмат қилган;
банк матнини иқтисодий мулоқотнинг ижтимоий модели ва  кўрсаткичлари сифатида талқин этиш, банк матни ахборот мазмунининг шаклланишида адресат ва адресант факторларининг ўрнини аниқлашга доир материаллардан Европа Иттифоқининг Эразмус+ дастури 585845-EPP-1-2017-1-ES-EPPKA2-CBHE-JP CLASS: “Computational Linguistics at Central Asian universities” грант лойиҳаси доирасида фойдаланилган (Самарқанд давлат чет тиллар институтининг 2021 йил 15 мартдаги 613/30.02.01-сон маълумотномаси). Натижалар олий мактабларда ихтисослашган матн турлари, уларнинг мазмун кўламини ўрганиш, ихтисослашган матн ахборот мазмунининг шаклланишида адресат ва адресант факторларининг ўрнини тизимлаштириш тўғрисидаги маълумотлар ихтисослашган матннинг социолингвистик табиати билан боғлиқ ассоциатив экспериментлар, сўровномалар ўтказиш имконини берган;
банк матнларининг прагматик хусусиятлари, уларнинг мазмун кўлами ва таркиби каби масалаларга доир илмий-назарий хулосалардан Европа Иттифоқи томонидан Эразмус+ дастурининг 2016-2018 йилларга мўлжалланган 561624-EPP-1-2015-UK-EPPKA2-CBHE-SP-ERASMUS+CBHE IMEP: «Ӯзбекистонда олий таълим тизими жараёнларини модернизациялаш ва халқаролаштириш» номли лойиӽасида фойдаланилган (Самарқанд давлат чет тиллар институтининг 2021 йил 15 мартдаги 619/30.02.01-сон маълумотномаси). Натижада ўзбек таълим тизимида ихтисослашган матн тушунчасининг тиллараро лексик манзарасини ўрганиш, ташқи ва ички белгилари бўйича банк матнларини прагматик аспектда тавсифлаш ӽақидаги хулосалар олий ўқув юрти талабаларида тиллараро ва маданиятлараро компетенцияни шакллантириш ва матн соӽасидаги билим-кўникмаларни халқаролаштириш имконини берган;
банк матнларининг лексик, грамматик ва стилистик ўзига хосликларини тизимлаштириш бўйича олинган натижалардан Самарқанд вилоят телерадиокомпанияси 2021 йил 25 октябрь куни эфирга узатилган “Ассалом Самарқанд” кўрсатувининг навбатдаги сонининг сценарийсини тайёрлашда фойдаланилган (Самарқанд вилоят телерадиокомпаниясининг 2021 йил 25 октябрдаги № 12-03/97 рақамли маълумотномаси) Натижада, томошабинларнинг ихтисослик матнларининг қиёсий лингвомаданий табиати ҳақидаги билимлари ошишига эришилган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish