Sayt test rejimida ishlamoqda

Muminova Aziza Odilovnaning
falsafa doktori  (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Hozirgi zamon nemis va o‘zbek tillarida yurish-harakat fe’llarining aspektual semantikasi” 10.00.06 - Qiyosiy adabiyotshunoslik, chog‘ishtirma tilshunoslik va tarjimashunoslik.
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2019.4.PhD/Fil460.
Ilmiy rahbar: Rizaev Baxodir Xaydarovich, filologiya fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Samarqand davlat chet tillar instituti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Samarqand davlat chet tillar instituti, PhD. 03/30.12.2019.Fil/Ped83.01 
Rasmiy opponentlar: Nasrullaeva Nafisa Zafarovna filologiya fanlari doktori, professor, Ro‘ziev Yarash Bozorovich filologiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD).
Etakchi tashkilot: O‘zbekiston davlat jahon tillari universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi qardosh bo‘lmagan nemis va o‘zbek tillarida yurish-harakat fe’llarining aksional guruhlarini aniqlash, har bir aksional guruhga tegishli bo‘lgan yurish-harakat fe’llari ifodalaydigan aspektual vaziyatlar turlarini o‘zaro qiyosiy holda tahlil qilishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
nemis va o‘zbek tillaridagi aspektologiya sohasining leksik-grammatik tizimidagi asosiy rivojlanish bosqichlari va ularning funksiol-semantik maydondagi zamonaviy holati ochib berilgan, bunda fe’lning chegaralanganlik kategoriyasi muhim o‘rin tutishi isbotlangan;
nemis va o‘zbek tillarida aspektual vaziyatlarning hosil bo‘lishida fe’lning aksional semantikasi, grammatik vositalar, relevant konkretizatorlar, kontekst hamda kechim, vaziyat, hodisa kabi ekstralingvistik omillar  ta’sir etishi dalillangan;
o‘zbek tilidagi analitik qurilmalar (murakkab fe’l, etakchi va ko‘makchi fe’l) voqea-hodisaning boshlanishi, davomiyligi, takroriyligi, tugallanganligi kabi aspektual vaziyatlarni  ifoda etishi isbotlangan;
nemis va o‘zbek tillaridagi yurish-harakat fe’llarining funksional ifodasi va kontekstual majmui inxoativlik va tugallanish fazasi ma’nolarini yuzaga keltirishi asoslangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Zamonaviy nemis va o‘zbek tillaridagi yurish-harakat fe’llari aspektual semantikasini tadqiq qilish jarayonida qo‘lga kiritilgan nazariy xulosalar va ilmiy natijalar asosida:
hozirgi zamon nemis va o‘zbek tillaridagi yurish-harakat fe’llarining aspektual va aksional semantikasiga oid materiallardan Evropa ittifoqining ERASMUS + dasturi 561624 EPP-1-2015-1-UK-EPPKA 2CBHESP IMEP: “Internationalization and Modernization of Education and Processes in the Higher Education of Uzbekistan” nomli loyihasida foydalanilgan (Samarqand davlat chet tillar institutining 2021 yil 4 fevraldagi 288/30.02.01-son ma’lumotnomasi). Natijalar xalqaro ma’lumot almashinuv tizimi samaradorligi oshirishga xizmat qilgan; 
nemis va o‘zbek tillaridagi yurish-harakat fe’llari aksional va aspekt semantikasiga oid materiallardan I-204-4-5 “Ingliz tili mutaxassislik predmetlaridan axborot-kommunikatsion texnologiyalari asosida virtual resurslar yaratish va o‘quv jarayoniga joriy etish” nomli innovatsion tadqiqotlar loyihasida foydalanilgan (Samarqand davlat chet tillar institutining 2021 yil 5 fevraldagi  288/30.02.01-son ma’lumotnomasi).  Natijalar qardosh bo‘lmagan ikki tildagi mushtarak tamoyillarni belgilash imkonini yaratgan.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish