Муминова Азиза Арслоновнанинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Реклама матнида ундаш категориясининг вербаллашуви (француз, ўзбек ва рус тиллари мисолида)», 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.2.DSc/Fil317. 
Илмий маслаҳатчи: Маджидова Раъно Уришевна, филология фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон миллий университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.01.10.
Расмий оппонентлар: Маматов Абди Эшонқулович, филология фанлари доктори, профессор; Муҳамедова Саодат Худойбердиевна, филология фанлари доктори, профессор; Салимов Рустам Давлетович, филология фанлари доктори, профессор (Тожикистон).
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат чет тиллар институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади. реклама матнидаги ундаш категориясини француз, ўзбек, рус тилларида ифодалашнинг вербал воситаларини комплекс таҳлил қилиш ва тасвирлаш орқали уларнинг лингвопрагматик ва лингвомаданий хусусиятларини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
рекламани семантик, синтактик, прагматик, жанрий-стилистик, когнитив, лингвомаданий ва бошқа жиҳатлардан тасвирлашнинг назарий асосларини ишлаб чиқиш орқали репициентга нутқий таъсир қилиш механизми муаммоси маълум даражада таъсир қилиши ҳамда уни муайян ҳаракатларни бажаришга ундаши далилланган;
француз, ўзбек ва рус тилларидаги реклама матнларида ундаш категорияси прескриптив (харакатни бажаришга ундовчи жумла-иборалар); реквестив (сўзловчининг манфаатларини ҳисобга олган ҳолда ҳаракатни бажаришга ундовчи жумла-иборалар); суггестив (маслаҳатни ифадоловчи жумла-иборалар) семаларда ифодаланиши асосланган;
чоғиштирилаётган тилларда рекламага хос бўлган адресант ва адресатни фарқлаш унда буйруқ феъллари бўлган директив нутқ ҳаракатларидан фойдаланиш даражасининг юқорилигини талаб қилган ҳолда шахсий мулоқот эффектини яратиш ва адресантга ишончни шакллантириш истаги фойдаланиш частотасининг юқорилигини талаб этиши исботланган; 
француз, ўзбек ва рус тилларидаги реклама матни моҳияти сўзларни сифатли танлаш билан белгиланиши; ундаш категорияси фонетик (интонация, аллитерация, ассонанс, консонанс-диссонанс, тақлид), лексик ва ундашни яширин ифодалаш фонида шаклий восита бўлиб хизмат қилувчи грамматик воситаларда ўз ифодасини топиши асосланган; 
реклама берувчи ёки реклама матни муаллифининг чоғиштирилаётган тиллардаги нутқ тактикаси коммуникатив мақбуллик кайфиятини яратишга йўналтирилган салбий ахборот шаклини оптимал юмшатиш тамойилига асосланиши аниқланган; 
бугунги кун жамиятида реклама матни, бир томондан, ахборот берувчи, изоҳловчи, жалб этувчи, ундовчи, қарор қабул қилишга кўмаклашувчи коммуникация воситаси бўлса, бошқа томондан, халқ психологияси ва маданий-миллий менталитетига таъсир кўрсатувчи ижтимоийлашув аргументи эканлиги исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Француз, ўзбек ва рус тилларидаги реклама матнларининг лингвопрагматик ва лингвомаданий хусусиятларини ўрганиш бўйича олинган илмий натижалар асосида: 
рекламани семантик, синтактик, прагматик, жанрий-стилистик, когнитив, лингвомаданий ва бошқа жиҳатлардан тасвирлашнинг назарий асосларини ишлаб чиқиш орқали репициентга нутқий таъсир қилиш механизми муаммоси маълум даражада таъсир қилиши ҳамда уни муайян ҳаракатларни бажаришга ундашига оид хулосалардан ОТ-А1-018 рақамли “Ўзбек тили ва унинг таржимаси билан боғлиқ электрон ва банк-молиявий кўп тилли луғатларини яратиш” фундаментал лойиҳасини амалга оширишда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021 йил 24 августдаги 89-03-2304-сон маълумотномаси). Натижада реципиентга нутқий таъсир қилиш механизми уни муайян ҳаракатларни бажаришга ундашга имкон берди;
француз, ўзбек ва рус тилларидаги реклама матнларида ундаш категорияси прескриптив (харакатни бажаришга ундовчи жумла-иборалар); реквестив (сўзловчининг манфаатларини ҳисобга олган ҳолда ҳаракатни бажаришга ундовчи жумла-иборалар); суггестив (маслаҳатни ифадоловчи жумла-иборалар) семаларни ифодалаш борасидаги хулосалардан А-1-61 рақамли “Кўриш имконияти чекланган талабалар учун тилшунослик фани бўйича аудиокитоб яратиш” амалий лойиҳасини амалга оширишда самарали фойдаланилди (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021 йил 24 августдаги 89-03-2304-сон маълумотномаси). Натижада лойиҳа доирасида яратилган аудиокитоб мазмунан бойишга эришилган;
чоғиштирилаётган тилларда рекламага хос бўлган адресант ва адресатни фарқлаш унда буйруқ феъллари бўлган директив нутқ ҳаракатларидан фойдаланиш даражасининг юқорилигини талаб қилган ҳолда шахсий мулоқот эффектини яратиш ва адресантга ишончни шакллантириш истаги фойдаланиш частотасининг юқорилигини талаб этишига оид хулосалардан Француз Альянсининг «La petite brocante», «Diagnostic de l'architecture monumentale et des coupoles» тадбирларида фойдаланилди (Француз Альянсининг 2021 йил 15 июндаги 11-сон маълумотномаси). Натижада талабаларнинг тегишли фан ва мақсад ва вазифаларини тушуниши осонлашган.
француз, ўзбек ва рус тилларидаги реклама матни моҳияти сўзларни сифатли танлаш билан белгиланиши; ундаш категорияси фонетик (интонация, аллитерация, ассонанс, консонанс-диссонанс, тақлид), лексик ва ундашни яширин ифодалаш фонида шаклий восита бўлиб хизмат қилувчи грамматик воситаларда ўз ифодасини топиши борасидаги хулосалардан  “Маданиятлараро ва коммуникатив ёндашув нигоҳида магистратура мутахассислиги бўйича назарий фанлардан инглиз тилида дарслик ва ўқув қўлланмалар яратиш ва ўзбекча-инглизча-русча лингвистик терминлар изоҳли луғатини тузиш” амалий лойиҳасини амалга оширишда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021 йил 24 августдаги 89-03-2304-сон маълумотномаси). Натижалар фонетик, лексик ва грамматик воситаларда ўз ифодасини топиши имконини берди; 
реклама берувчи ёки реклама матни муаллифининг чоғиштирилаётган тиллардаги нутқ тактикаси коммуникатив мақбуллик кайфиятини яратишга йўналтирилган салбий ахборот шаклини оптимал юмшатиш тамойилига асосланишига оид хулосалардан Ўзбекистон ёзувчилар уюшмаси фаолиятида фойдаланилган (Ўзбекистон ёзувчилар уюшмасининг 2021 йил 7 июндаги 01-03/758 сон маълумотномаси). Натижалар бир қатор ёзувчи ва шоирларнинг насрий ҳамда назмий асарларини яратишда муҳим манба бўлиб хизмат қилди;  
бугунги кун жамиятида реклама матни, бир томондан, ахборот берувчи, изоҳловчи, жалб этувчи, ундовчи, қарор қабул қилишга кўмаклашувчи коммуникация воситаси бўлса, бошқа томондан, халқ психологияси ва маданий-миллий менталитетига таъсир кўрсатувчи ижтимоийлашув аргументи эканлиги борасидаги хулосалардан “Ўзбекистонда хорижий тиллар” электрон журналини тайёрлашда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021 йил 24 августдаги 89-03-2304-сон маълумотномаси). Натижада замонавий жамиятда коммуникация воситаси бўлган реклама матнларининг ўрни ҳақидаги илмий, амалий ва методологик ғоялар асоси бўлиб хизмат қилди.