Sayt test rejimida ishlamoqda

Атоева Рухсора Одиловнанинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Турли кўчат қалинлиги, меъёр ва муддатларда “Зерокс” иммуностимуляторини ғўзада қўллашнинг маҳсулдорликка таъсири”, 06.01.08 - Ўсимликшунослик (қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.2.PhD/Qx752.
Илмий раҳбар: Икромова Маҳбуба Латиповна, биология фанлари номзоди, катта илмий ходим.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат университети, Пахта селекцияси, уруғчилиги, етиштириш агротехнологиялари илмий-тадқиқот институти Бухоро илмий тажриба станцияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Пахта селекцияси, уруғчилиги ва етиштириш агротехнологиялари илмий-тадқиқот институти, DSc.05/30.12.2019.Qx.42.01.
Расмий оппонентлар: Тешаев Фатулло Жўрақулович, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор; Бобоев Саидмурод Кимсанбоевич қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат аграр университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Бухоро вилоятининг ўртача шўрланган тупроқлари шароитида Бухоро-10 ғўза навини етиштиришда мақбул кўчат калинлигининг меъёр ва муддатларини белгиланган ҳолда ўсимликларнинг ўсиш, ривожланишига ҳамда самарадорлигига «Зерокс» иммуностимуляторининг таъсирини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор Бухоро вилоятининг ўртача шўрланган ўтлоқи – аллювиал тупроқлари шароитида турли кўчат қалинлигида парваришланган Бухоро-10 ғўза навининг морфофизиологик хусусиятларига «Зерокс» нинг мақбул қўллаш меъёр ва муддатлари ишлаб чиқилган;    
«Зерокс»ни иммуностимулятори қўлланилганда ферментлар фаоллиги ва оқсиллар биосинтезининг ортиши сабабли чигитнинг униб чиқиши тезлашиб, илдиз тизимининиг шаклланиши ва ривожланиши яхшиланиши, илдизи кучли ривожланиши аниқланган;
турли кўчат қалинлигида паваришланган Бухоро-10 ғўза навида «Зерокс» иммуностимулятори қўлланилганда, илдиз чириш, фузариоз ва вертицеллезли вилт касалликларига нисбатан бардошлилиги (мос равишда: БС - 80,2 - 88,9%) ошиши аниқланган;
турли кўчат қалинлигида паваришланган Бухоро-10 ғўза навида «Зерокс» иммуностимуляторини қўллашнинг ҳужайра шираси концентрацияси, осмотик босим (8% ва 1,3 атм га камайганлиги) ва барг юзасининг солиштирма зичлигининг ўзгаришига таъсири асосланган;
турли кўчат қалинлигида парваришланган Бухоро-10 ғўза навида «Зерокс» ни мақбул меъёр, муддатларини қўллаш технологиялари орқали, ўсиш ва ривожланиш, барг сатҳи, биомасса, соф фотосинтез маҳсулдорлиги ҳосил элементларининг тўпланиши, ҳосилдорлик ва унинг сифат кўрсаткичлари ҳамда иқтисодий самарадорликнинг ортиши асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Бухоро-10 ғўза навининг мақбул кўчат қалинлигида «Зерокс»ни мўътадил меъёр, муддатларда қўллашнинг маҳсулдорликка таъсирини аниқлаш бўйича олиб борилган тадқиқотлар натижалари асосида:  
турли кўчат қалинлигида парваришланган Бухоро-10 ғўза навига ҳар хил меъёр ва муддатларда «Зерокс» иммуностимуляторини қўллашнинг маҳсулдорликка таъсири бўйича олиб борилган тадқиқот натижалари асосида фермер ва кластер хўжаликлари учун “Республика кластерлари ва фермер хўжаликларида Бухоро-10 ғўза навида “Зерокс” иммуностимуляторни қўллаш бўйича тавсиянома” тасдиқланган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 2-ноябрь 02-025-3580-сон маълумотномаси). Мазкур тавсиянома Бухоро вилоятининг ўртача шўрланган ерларида Бухоро-10  ғўза навининг мақбул кўчат қалинлигида «Зерокс»ни мўътадил меъёр, муддатларда қўллаш бўйича қишлоқ хўжалиги соҳасида фаолият юритаётган фермер хўжаликлари ходимларига амалий қўлланма сифатида хизмат қилган;
Бухоро-10 ғўза навида 80-90 минг туп/га кўчат қалинлигида «Зерокс» нинг 2 л/т; 2 л/га + ПАВ 0,15 л/га меъёри, муддатларини қўллаш орқали унинг бактерия ва фунгицидларга нисбатан иммунитет ҳосил қилиши борасида ПСУЕАИТИ Бухоро ИТСнинг жами 10 гектар майдонда жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 2-ноябрь 02-025-3580-сон маълумотномаси). Натижада, илдиз чириш, фузариозли ва вертицеллёзли вилт касаллиги бўйича биологик самарадорлик 66,7-88,9 % ни ташкил қилган;
Бухоро-10 ғўза навида 80-90 минг туп/га кўчат қалинлигида «Зерокс»ни 2 л/т; 2 л/га + ПАВ 0,15 л/га меъёрларини қўллаш орқали ҳосил ва унинг сифат кўрсаткичларига таъсири борасида Бухоро туман «Азимов Рўзи Умурович» фермер хўжалигида 2,5 га; Вобкент туман «Қаҳрамон Толиб» фермер хўжалигида 15 га майдонда жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 2-ноябрь 02-025-3580-сон маълумотномаси). Натижада, дала унувчанлиги 3 кунга тезлашиб, уруғ унувчанлиги 19,3% га ортган, бир туп ғўзадаги кўсаклар сони синов майдонида ўртача 15,0 та, назорат майдонида 10,0 донани ташкил этиб, кўсакларнинг очилиш суръати 20,3% га тезлашган ва ўртача 5-6 ц/га қўшимча ҳосил олинган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish