Sulaymonov Abduraxmon Abdurashidovichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i):    
«Neytronlar bilan nurlantirish orqali legirlangan kremniy monokristali asosida termoradiatsion datchiklar ishlab chiqish», 01.04.01 – Eksperimental fizikaning asboblari va usullari (texnika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2021.3.PhD/T2342.
Ilmiy rahbar: Tashmetov Mannab Yusupovich, fizika-matematika fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akdemiyasi Yadro fizikasi instituti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Yadro fizikasi instituti, DSc.02/30.2019.FM/T.33.01 raqamli Ilmiy kengash 
Rasmiy opponetlar: Yodgorova Dilbara Mustafaevna, texnika fanlari doktori, professor; Qurbanov Baxtiyar Ibragimovich, texnika fanlari doktori katta ilmiy xodim, 
Yetakchi tashkilot: O‘zbekiston milliy universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi tarkibida fosfor atomlari bo‘lgan kompensatsiyalangan monokristall kremniy olishning radiatsiyaviy texnologiyasini ishlab chiqish, uning asosida yuqori sezgirlikka ega bo‘lgan termoradiatsion datchiklar yaratishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
nominal sig‘im qarshiligi (48)105 Omsm bo‘lgan kompensatsiyalangan kremniy monokristalini olish uchun p- va n- tipli sanoat namunalariga radiatsion va termik ishlov berishning optimal rejimlari aniqlangan;
termoradiatsion datchik tayyorlash uchun yuqori qarshilikli kremniy olish usuli taklif qilingan va yong‘indan xabar berish tizimi uchun 273÷388 K (0÷1150C) temperaturalar oralig‘ida ishlaydigan kompensatsiyalangan kremniy asosida termodatchik  ishlab chiqilgan;
O‘zFA yadro fizika instituti VVR-SM tadqiqot atom reaktorida neytronlar oqimi zichligini aniqlashning, dastlabki sig‘im qarshiligi 15 Omsm bo‘lgan n-tipli kremniyning elektr qarshiligi o‘zgarishiga asoslangan tezkor usuli va datchigi ishlab chiqilgan;
ishlatilgan n+-n-n+ strukturali termorezistorlar 473 K gacha temperaturada issiqlik bilan qayta ishlanganda amalda elektrofiziki parametrlarini qayta tiklashi aniqlangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. 
Neytronlar bilan transmutatsiyalangan monokristall kremniy asosida termoradiatsion datchiklar  ishlab chiqish bo‘yicha olingan natijalar asosida: 
nominal sig‘im qarshiligi (48)105 Omsm bo‘lgan kompensatsiyalangan kremniy monokristali olish uchun p- va n- tipli sanoat namunalariga radiatsion va termik ishlov berishning eng maqbul rejimlari termoradiatsion datchiklar tayyorlash uchun “Foton” aksiyadorlik jamiyatida qo‘llanilgan («Uzeltexsanoat» uyushmasining 2021 yilning 14 iyulidagi  № 04-3/1307 - sonli ma’lumotnomasi). Ilmiy natijalarining qo‘llanilishi oldindan berilgan va horijdagi analoglariga nisbatan yaxshilangan xarakteristikalarga ega termorezistorlarni olish imkonini bergan;
termoradiatsion datchik tayyorlash uchun yuqori Omli kremniy olishning taklif qilingan usuli va 273÷388 K (0÷1150C) temperatura oralig‘ida ishlaydigan, kompensatsiyalangan kremniy asosida termodatchik tayyorlashning ishlab chiqilgan texnologiyasi O‘zbekiston Respublikasi intellektual mulk Agentligida ro‘yxatdan o‘tkazilgan (O‘zbekiston respublikasi patenti IAP №04796, 29.11.2013y.). Ishlanmaning qo‘llanilishi yong‘indan xabar berish tizimi uchun termorezistorni tayyorlash imkonini bergan;
VVR-SM atom reaktorining sekin neytronlar oqimi zichligini tezkor aniqlash usuli O‘zbekiston Respublikasi intellektual mulk Agentligida ro‘yxatdan o‘tkazilgan (O‘zbekiston respublikasi patenti IAP №05339, 11.01.2017y.). Ishlanmaning qo‘llanilishi VVR-SM reaktordagi sekin neytronlar oqimini nazorat qilish diapazonini 1010 dan 1018 neytron/sm-2 gacha kengaytirish imkonini bergan;  
ishlatilgan n+-n-n+ strukturali termorezistorlarning parametrlarini qayta tiklashning aniqlangan imkoniyati “Foton” aksiyadorlik jamiyatida diffuzion termorezistorlar ishlab chiqarishda qo‘llanilgan («Uzeltexsanoat» uyushmasining 2021 yilning 14 iyulidagi  № 04-3/1307 - sonli ma’lumotnomasi). Ilmiy natijalarining qo‘llanilishi n-tip kremniy asosida termorezistorlarni tayyorlash imkonini bergan.