Sayt test rejimida ishlamoqda

Алланазарова Луйза Рейпназаровнанинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Махсар ва мойли зиғир жаҳон генофондидан фойдаланиш асосида селекция учун бирламчи манбалар ажратиб олиш”, 06.01.05–Селекция ва уруғчилик (қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.1.РhD/Qx.339.
Илмий раҳбар: Аманова Махфурат Эшмурадовна, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, катта илмий ходим.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўсимликлар генетик ресурслари илмий тадқиқот институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Пахта селекцияси, уруғчилиги ва етиштириш агротехнологиялари илмий-тадқиқот институти, PhD.05/27.02.2020.Qx.42.02.
Расмий оппонентлар: Халикова Малоҳат Бабамурадовна, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, катта илмий ходим; Саттаров Маъсуджон Ахтамович, қишлоқ хўжалиги фанлари номзоди, катта илмий ходим.
Етакчи ташкилот: Лалмикор деҳқончилик илмий тадқиқот институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади республика иқлим шароитига мос эртапишар, серҳосил махсар ва зиғирнинг янги навларини яратиш учун ўсимликлар  жаҳон генофондидан истиқболли бирламчи манбаларни танлаш ва селекцияга жалб этиш, мойдорлик даражаси юқори бўлган, серҳосил янги нав ва тизмалар яратиш, уруғлик етиштириш технологиясининг айрим элементларини такомиллаштириш ва ишлаб чиқаришга жорий этишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор махсар ва зиғирнинг географик келиб чиқиши турлича бўлган коллекция намуналари морфо-биологик хусусиятлари ва қимматли хўжалик белгилари бўйича комплекс ўрганилган ва селекция учун дастлабки манбалар ажратилган;
республикамиз иқлим шароитида махсарнинг уруғлик сифати ва кимёвий таркиби бўйича амалий селекция учун истиқболли манбалар ажратиб олинган;
махсар ва зиғирнинг келиб чиқиши турлича бўлган намуналарининг қимматли хўжалик белгилари орасидаги корреляцион боғлиқлик аниқланган;
ўсимликлар генофондидан географик келиб чиқиши турлича бўлган мой берувчи экинлардан махсар ва зиғирнинг морфобиологик ва қимматли хўжалик белгилари бўйича электрон ахборот базаси яратилган ва генофонднинг ахборот базасига киритилган;
махсарнинг янги эртапишар, серҳосил «Саҳро маликаси» нави ва зиғирнинг 2 та истиқболли тизмалари яратилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Махсар ва мойли зиғир жаҳон генофондидан фойдаланиш асосида селекция учун бирламчи манбалар ажратиб олиш борасидаги илмий-тадқиқотлар натижалари асосида:
махсарнинг янги «Саҳро маликаси» нави 2019 йил Ўзбекистон Республикаси ҳудудида экиш учун тавсия этилган, Қишлоқ хўжалик экинлари Давлат реестрига киритилган ва ишлаб чиқаришга кенг жорий этилган ҳамда ушбу навга патент (NAP 00225) олинган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2021 йил 16 февралдаги № 02/027-611-сон маълумотномаси). Натижада мазкур навнинг ўртача  ҳосилдорлиги лалми майдонларда 10-13 ц/га. ни ташкил этиб, андоза «Милютинский 114» навига нисбатан ҳосилдор, мой миқдори юқори, йирик уруғли бўлган; 
махсарнинг «Саҳро маликаси» нави 2020 йил Тошкент, Қашқадарё ва Жиззах вилоятларида, жами 340,0 га майдонга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2021 йил 16 февралдаги № 02/027-611-сон маълумотномаси). Натижада махсарнинг  ўртача ҳосилдорлиги 10-12 ц/га ташкил  қилган, гектаридан олинадиган соф фойда 1350,0-1550,0 минг сўмни, рентабеллик даражаси 60-100% ни ташкил этган;
Тошкент вилояти шароитида махсар ва зиғир экинларининг бирламчи уруғчилигин ташкил этиш бўйича «Махсар ва зиғир экинларининг уруғчилигини ташкил этиш» мавзусида тавсиянома ишлаб чиқилган. (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2021 йил 16 февралдаги № 02/027-611-сон маълумотномаси). Натижада ушбу тавсиялар уруғчилик ташкилот ва фермер хўжаликларида кенг қўлланилган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish