Султонов Улуғбек Бахтиёровичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ҳарбий хизматга қабул қилишда касбий мотивларнинг психологик омиллари”,  19.00.01 – Психология тарихи ва назарияси. Умумий психология. Шахс психологияси (психология фанлари).  
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.1.PhD/P245.
Илмий раҳбар: Мухамедова Дилбар Гафурджановна, психология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон миллий университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон миллий университети, DSc.03/30.12.2019.P.01.07.
Расмий оппонентлар: Абдуллаева Шоира Хамидовна, психология фанлари доктори, доцент; Хайдаров Фазлиддин Икрамович, психология фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги Академияси.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади ҳарбий хизматга қабул қилишда касбий мотивларнинг психологик омилларини аниқлашнинг услубий жиҳатларини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ҳарбий хизматга янги қабул қилинган ҳарбий хизматчи жамоага мослашув жараёнида руҳий тушкунликка тушиши туфайли содир бўлиши мумкин бўлган касбий мотивнинг шаклланишига тўсқинлик қилувчи девиант хулқ ва аутизмнинг олдини олишда мослашувчанлик, сабр-бардошлилик, ижтимоий фаоллик етакчи психологик хусусиятлар эканлиги аниқланган;
ёш аскарда илк бор қурол-яроғ билан муомала вақтида психик қўрқувнинг юқорилиги жанговар тайёргарликни руҳий зўриқишларсиз бажаришига тўсқинлик қилиши аниқланиб, аскарнинг ўз-ўзига ишонч касбий мотивини кучайтириш орқали ўзига бўлган ишончни босқичма-босқич ошириб бориш мумкинлиги асосланган;
қўшин турлари бир-биридан фарқ қилиши туфайли психологик хусусиятларни аниқлашнинг услубий таъминоти психологик барқарор замонавий ҳарбий кадрлар заҳирасини яратишга имкон берувчи касбий мотивнинг масъулиятлилик, қатъиятлилик ва шижоатлилик каби психологик сифатлари орқали такомиллаштирилган;
ҳарбий хизматга қабул қилишда ҳарбий касбий мотивларни акс эттирувчи “иродавий қувватнинг юқорилиги”, “билиш мотивининг ижобийлиги”, “жанговар топшириқларга чидамлилиги” ва “ижтимоий фаоллиги” каби психологик мезонлар ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ҳарбий хизматга қабул қилишда касбий мотивларнинг психологик омиллари бўйича олинган тадқиқот натижалари асосида:
ҳарбий хизматга янги қабул қилинган ҳарбий хизматчи жамоага мослашув жараёнида руҳий тушкунликка тушиши туфайли касбий мотивнинг шаклланишига тўсқинлик қиладиган дивиант хулқ ва аутизмни олдини олиш услубияти Ўзбекистон Республикаси Мудофаа вазирлиги қўшинларида амалиётда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Марказий ҳарбий округ қўшинлари қўмондонининг 2021 йил 19 апрелдаги 1/1497-сон маълумотномаси). Бунинг натижасида бўлажак ҳарбий хизматчиларда ўқув ва касбий жараёнларга тайёргарлик даражасини аниқлашга эришилган;
ҳарбий касбнинг асосий соҳаси “инсон-техника” туркумига кирганлиги учун ёш аскар илк бор қурол-яроғ билан муомала вақтида психик қўрқувнинг юқорилиги аниқланиб жанговар тайёргарликни руҳий зўриқишларсиз бажаришда ўз-ўзига ишонч касбий мотивини аниқлашнинг илмий асослари ўқув-жанговар машғулотларда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Марказий ҳарбий округ қўшинлари қўмондонининг 2021 йил 19 апрелдаги 1/1497-сон маълумотномаси). Бу эса, ҳарбий қисм ва муассаса ҳарбий психологлар фаолиятининг методик таъминотини кучайтиришга хизмат қилган;
қўшин турлари бир-биридан фарқ қилиши туфайли психологик хусусиятларни аниқлашнинг услубий таъминоти касбий мотивни шаклланишига имкон берувчи ватанпарварлик, маъсулиятлилик, диқатлилик, қатъиятлилик, шижоатлилик психологик сифатлари орқали такомиллаштирилганлиги ҳарбий қисм ва муассасалардаги “Психологик хизмат” фаолиятига жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Марказий ҳарбий округ қўшинлари қўмондонининг 2021 йил 19 апрелдаги 1/1497-сон маълумотномаси). Бу эса, ҳарбий қисм ва муассасалардаги “Психологик хизмат”нинг илмий-услубий таъминотини янада кучайишига сабаб бўлган;
ҳарбий хизматга қабул қилишда ҳарбий касбий мотивларни акс эттирувчи “иродавий қувватнинг юқорилиги”, “билиш мотивининг ижобийлиги”, “жанговар топшириқларга чидамлилиги” ва “ижтимоий фаоллиги” каби психологик мезонлари Ўзбекистон Республикаси Мудофаа вазирлиги Марказий ҳарбий округ қўшинларида номзодларни касбий саралаб олиш тадбирларида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Марказий ҳарбий округ қўшинлари қўмондонининг 2021 йил 19 апрелдаги 1/1497-сон маълумотномаси). Натижада, номзодларни ҳарбий хизматга қабул қилишнинг илмий-услубий таъминоти такомиллаштирилган.