Sayt test rejimida ishlamoqda

Хомидов Фахриддин Ғафуровичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Ишқорий-ер металлари алюминатларининг золь-гель синтези, пишиш жараёнидаги фаза ҳосил бўлишнинг кинетикаси ва механизми», 02.00.15 – Силикат ва қийин эрийдиган нометалл материаллар технологияси (кимё фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.2.PhD/K408.
Илмий раҳбар: Қодирова Зулайхо Раимовна, кимё фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Умумий ва ноорганик кимё институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Умумий ва ноорганик кимё институти, DSc.02/30.12.2019.K/T.35.01.
Расмий оппонентлар: Ахмедов Улуғ Каримович, кимё фанлари доктори, профессор; Касимова Гўзал Анваровна, техника фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Фарғона политехника институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: ишқорий-ер металлари алюминатларининг золь-гель синтези, пишиш жараёнидаги фаза ҳосил бўлишнинг кинетикаси ва механизмини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
золь-гель усули билан алюмомагнезиаль шпинель ва кальций моноалюминатини паст ҳароратда синтез қилишда глинозёмтаркибли чиқиндини ишлатиш имкониятлари асосланган;
магний ва кальций моноалюминатлари синтезига магний, кальций, тузлари ва гидроксидлари, глинозёмтаркибли чиқиндиларининг таъсири, ҳамда 500-1000оС ҳарорат оралиғидаги куйдириш жараёнида кристалл фаза ҳосил бўлиш кинетикаси ва механизмлари аниқланган;
1,5% миқдорда легирловчи европий оксидидан фойдаланиб, магний моноалюминатининг пишиш ҳароратини 1000°C дан 900°C гача охирги куйдириш  ҳароратини 4 соат ушлаб туриш билан, ҳамда 1000°С  ҳароратда пишадиган  кальций моноалюминатининг ушлаб туриш вақтини 4 соатдан 1 соатгача камайиши исботланган;
1000оС ҳароратда синтез қилинган MgAl2O4-CaAl2O4 бинар системасида Mg2+ ва Ca2+ катионларини изоморф алмашиниш механизмлари ҳамда «MgAl2O4 - CaAl2O4 - микрокремнезём» учламчи системасида юқори ҳароратда қаттиқ эритмалар ҳосил бўлиш қонуниятлари ва синтез қилишнинг  мақбул параметрлари аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: 
Золь-гель  усули билан ишқорий-ер металлари алюминатларининг синтези, пишиш жараёнидаги фаза ҳосил бўлиш кинетикаси ва механизмлари бўйича олинган илмий натижалар асосида:
глинозёмтаркибли чиқинди, магний, кальций тузлари ва гидроксидларидан фойдаланиб ишқорий-ер алюминатларини паст ҳароратда пишиш жараёнидаги  фаза ҳосил бўлиш кинетикаси  ва механизмлари бўйича олинган натижаларидан №П3-20170920189 «Норуда хомашё ва иккиламчи ресурсларни комплекс қайта ишлаш йўли билан иссиқликни ҳимояловчи - оловбардош ва керамика материалларининг импорт ўрнини босувчи таркиблари ва олиш технологиясини ишлаб чиқиш» мавзусидаги амалий лойиҳасида қиёсий таҳлил қилишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академиясининг 2021 йил 12 октябрдаги 4/1255-2792-сон маълумотномаси). Натижада, янги учламчи алюмосиликат системалар асосидаги керамик материалларнинг қаттиқ фазали пишиш жараёнларидаги кинетикаси ва механизмлари ҳақидаги илмий асосланган фундаментал маълумотларни олиш имконини берган;
синтез қилинган магний, кальций моноалюминатлари ва микрокремнезём намуналари асосида оловбардош материаллар  учун ишлаб чиқилган таркибларнинг тегишли концентрациялари «Бекобод–огнеупор» ҚКнинг «2022-2023 йилларда амалиётга жорий этиладиган истиқболли ишланмалар рўйхати»га киритилган («Бекобод–огнеупор» ҚКнинг 2021 йил 23 сентябрдаги 133-сон маълумотномаси). Натижада, мавжуд технология талабларига жавоб берадиган шпинелли оловбардош материаллар олиш  имконини беради.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish